Strip-till, czyli uprawa pasowa
W praktyce rolniczej wyróżnia się dwa podstawowe systemy uprawy roli: tradycyjny i uproszczony, do którego zalicza się między innymi technologię strip-till. W tradycyjnym systemie uprawy roli kluczowym zabiegiem jest orka wykonywana pługiem z odkładnicami, natomiast w uprawie uproszczonej jej wybrane funkcje przejmują inne zabiegi agrotechniczne. Ich zadaniem jest wymieszanie gleby w warstwie uprawnej oraz wytworzenie optymalnych warunków do wzrostu i rozwoju roślin uprawnych.
Uproszczona uprawa vs. tradycyjna
Uprawa roli umożliwia modyfikację i kształtowanie właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych warstwy uprawnej gleby.
Płużny, czyli tradycyjny system uprawy roli zakłada wykorzystanie pługa z odkładnicami jako narzędzia, którego głównym zadaniem jest odwrócenie gleby i przykrycie resztek pożniwnych, nawozów organicznych, czy też międzyplonów.
Uproszczenia w uprawie roli z kolei zakładają rezygnację z pługa, czyli obracania gleby i zastąpienia tego procesu mieszaniem gleby w warstwie uprawnej. Do tego celu może być wykorzystany agregat uprawowy ze specjalną nakładką lub pług dłutowy.
Wraz z rozwojem i unowocześnianiem maszyn uprawowych oraz licznymi badaniami nad stosowaniem uproszczeń w uprawie, jej znaczenie zaczęło rosnąć. Naukowcy i praktycy zaczęli zwracać uwagę na szereg korzyści wynikający z ich stosowania.
Czym charakteryzuje się strip-till
Technologia ta zaliczana jest to uproszczeń w uprawie roli, ponieważ w wyniku jej wprowadzenia rezygnuje się z tradycyjnej uprawy płużnej. W wolnym tłumaczeniu z języka angielskiego oznacza uprawę pasową, co w pełni oddaje jej ideę. Ten system uprawy roli zakłada, że uprawiana powierzchnia gleby będzie stanowiła mniej więcej 30%, natomiast reszta pola, pozostanie w stanie nienaruszonym. Na nieuprawianej części pola powinna znajdować się okrywa z mulczu, np. międzyplonu lub resztek pożniwnych.
Korzyści ze stosowania technologii strip-till, czyli uprawy pasowej
Jej wdrożenie na polach ma zarówno wady, jak i zalety. Opinia większości rolników decydujących się na wprowadzenie tej technologii na swoich polach wskazuje, że korzyści z jej stosowania zdecydowanie przeważają nad wadami tej technologii. Do najważniejszych argumentów przemawiających za wprowadzeniem należy zaliczyć:
- wzrost zwartości próchnicy w wierzchniej warstwie gleby,
- zwiększenie intensywności życia mikrobiologicznego gleby,
- poprawienie retencji wody i ograniczenie jej parowania,
- ograniczenie erozji wietrznej i wodnej,
- wyeliminowanie ryzyka nadmiernego zagęszczenia gleby i wytworzenia podeszwy płużnej,
- działanie strukturotwórcze i zwiększenie stabilności struktury gleby,
- zwiększenie wydajności pracy — ograniczenie nakładów czasu pracy oraz zużycia paliwa,
- możliwość ograniczenia dawki nawozów mineralnych.
Lista korzyści wynikających jej stosowania uprawy pasowej jest bardzo długa. W związku z tym należy spodziewać się zwiększenia jej popularności w kolejnych latach.
Czy do uprawy pasowej potrzebne są specjalne maszyny?
Strip-till wymaga zastosowania specjalistycznej maszyny, którą można określić agregatem uprawowo-siewnym. Zadaniem tej maszyny podczas jednego przejazdu jest:
- uprawa gleby do głębokości nawet 25 cm,
- przeprowadzenie odpowiedniego zagęszczenia gleby,
- wykonanie nawożenia mineralnego (zwykle P i K) zlokalizowanego w pobliżu wysiewanej rośliny,
- wysianie materiału siewnego na równą i ustaloną głębokość,
- równomierne przykrycie wysiewanych ziarniaków lub nasion.
W związku z powyższym, maszyny do uprawy pasowej są złożone z wielu zależnych od siebie elementów. Tylko należycie dopasowane elementy umożliwiają osiągnięcie maksimum korzyści z zastosowania tego typu uprawy.
Przemyślane wprowadzenie technologii strip-till?
Przejście na technologie strip-till z tradycyjnego systemu uprawy roli powinno odbyć się w sposób świadomy, aby możliwie szybko osiągnąć maksimum korzyści ze wdrożenia nowej technologii.
Podstawowym zadaniem jest uregulowanie pH gleby na poziomie zbliżonych do 6,5. Takie działanie pozwoli stworzyć warunki glebowe, które dodatkowo będą potęgowały korzyści wynikające ze stosowania strip-till.
Kolejnym elementem jest analiza gleby pod kątem zwartości najważniejszych makroelementów, w przypadku niskiej zasobności należy rozważyć zaplanowanie nawożenia budującego i zwiększającego ilość dostępnych form NPK w glebie.
Pola, na których zostanie wdrożona technologia pasowa, powinno być wolne od chwastów wieloletnich, zwłaszcza rozmnażających się w sposób wegetatywny. Do najbardziej uciążliwych chwastów należy zaliczyć perz właściwy i ostrożeń polny.
Ważne resztki pożniwne
W przypadku wykorzystania technologii uprawy pasowej bardzo ważne jest prawidłowe i optymalne zagospodarowanie resztek pożniwnych. Powinny być one dobrze rozdrobnione i równomiernie rozmieszczone na powierzchni pola. Pozwoli to na wykonanie siewu z odpowiednią wydajnością i bez ryzyka obniżenia jego jakości spowodowanej miejscowym nagromadzeniem słomy. Zasadne jest również zastosowanie przed siewem preparatu mikrobiologicznego Convert WG, który przyspieszy rozkład resztek pożniwnych, a tym samym, ograniczy miejsce bytowania potencjalnych agrofagów.