Miotła zbożowa: jak rozpoznać i zwalczać miotłę zbożową?
Krzysztof Łukajewicz
Miotła zbożowa (Apera spica-venti) rodzina wiechlinowate zwana również jako mietlica, mietlica rolowa, mietła, miętlica, to uciążliwy chwast, który często pojawia się w uprawach zbóż i rzepaku. Chwast ten ma charakterystyczne, miotlaste kwiatostany, którymi wyróżnia się na tle innych roślin.
Miotła zbożowa może rosnąć w każdych warunkach, a jej silne korzenie i odporność na wiele herbicydów sprawiają, że jest trudna do zwalczania. Rolnicy muszą być w stanie rozpoznać miotłę zbożową i wiedzieć, jakie metody zwalczania są najbardziej skuteczne, aby chronić swoje uprawy. W tym artykule omówimy, w jaki sposób rozpoznać miotłę zbożową jako chwast, jakie są jej skutki dla plonów, a także jakie metody zwalczania można zastosować, aby zminimalizować jej wpływ na uprawy rolnicze.
Chwast miotła zbożowa — czym jest?
To uciążliwy chwast występujący na gruntach ornych. Wschodzi od jesieni, nawet w czasie niskich temperatur. Jest dużą konkurencją w stosunku do wszystkich gatunków zbóż i rzepaku. Nasiona dojrzewają przed żniwami i w czasie omłotu osypują się, uzupełniając w ten sposób ich bank w glebie. Pojedyncza roślina może wyprodukować 1-12 tys. nasion (średnio 2 tys.). Występuję przede wszystkim na stanowiskach wilgotnych, glebach próchnicznych, piaszczystych, o małej zawartości wapnia.
Szkodliwość: Próg szkodliwości 10-20 roślin/m² (5% obniżka plonu)
Najczęściej zachwaszcza plantacje zbóż (zwłaszcza ozimych) oraz rzepaku ozimego. Osobniki pojawiające się jesienią stanowią większe zagrożenie, są one bardziej rozkrzewione i wykształcają więcej wiech niż te wschodzące wiosną.
Jak rozpoznać miotłę?
Mietlica to roślina jara jednoroczna, dobrze zimująca. Osiąga wysokość 50-150 cm. Korzenie wiązkowe, stosunkowo krótkie, ale gęste. Źdźbło bez rozgałęzień, gładkie 1 lub 2 kolanka. Liście równowąskie, stosunkowo wąskie, o szerokości do 2 -6 mm. Kwiaty tworzą delikatny, szeroki kwiatostan. Pochwy liściowe okrągłe, nagie, z małym zaostrzonym i postrzępionym języczkiem. Owocem jest oplewiony mały ziarniak, często z ością. Przeciętna żywotność nasion w glebie wynosi około 1-5 lat i maksymalnie 7 lat.
Bardzo ważne jest rozpoznanie miotły zbożowej już na etapie kiełkowania, siewki, ponieważ pozwala to na skuteczne zwalczanie tego chwastu poprzez stosowanie herbicydów selektywnych.
Siewki: pojawiają się jesienią i wiosną.
Wygląd siewki: pierwszy liść bardzo wąski, prawie nitkowaty, zaostrzony na szczycie, dobrze widoczny nerw główny i nerwy boczne, języczek wyraźny, postrzępiony. Kolejne liście podobne do pierwszego tylko dłuższe i nieco szersze.
Szkodliwość miotły zbożowej — dlaczego konieczne jest jej zwalczanie?
Miotła zbożowa to agresywny chwast, który zachwaszcza ponad 80% powierzchni uprawianych zbóż. Zwalczanie jesienne jest najważniejsze, gdyż miotła wykazuje dużą konkurencyjność, przysparzając wiele problemów w prawidłowym wzroście roślin uprawnych. Wyciąga nam cenne składniki pokarmowe i wodę, która jest często w deficycie. Uprawa mechaniczna nie do końca zniszczy młode rośliny, ponieważ mają one zdolność do ponownego ukorzeniania się.
Szeroka paleta herbicydów jesiennych pozwala prawidłowo zwalczyć zachwaszczenie. Plusem jest szerokie jesienne okno pogodowe umożliwiające wjazd opryskiwaczem w pole. Efektywność zabiegu herbicydowego zależy od fazy rozwojowej miotły zbożowej. Im mniejsze rośliny, tym skuteczność zastosowanego oprysku będzie większa. Faza rozwojowa miotły 2-3 liści właściwych (BBCH 12-13) jest najkorzystniejszym momentem na wykonanie zabiegu herbicydowego.
Zwalczanie wiosenne jest trudniejsze, ponieważ chwasty są większe, przez co bardziej odporne na działanie herbicydów. Konieczne jest stosowanie mocniejszych środków, większych dawek. Często w wyniku niekorzystnych warunków atmosferycznych zabiegi są opóźnione, miotła nie jest prawidłowo zwalczona i uodparnia się na daną substancję. Wiosenne odchwaszczanie stosuje się najczęściej ze względu na opóźniony siew pszenicy (październik, listopad), tutaj skuteczność środków ochrony roślin jest wyższa, gdyż te niepożądane rośliny są często w fazie siewek.
Oprysk na miotłę zbożową — jakie herbicydy?
Zwalczając jesienią miotłę zbożową, stosujemy zabieg działający również na gatunki chwastów dwuliściennych. Ze środków ochrony roślin możemy wybrać produkty zawierające kilka substancji czynnych lub sporządzić mieszaninę samemu. Substancje czynne zwalczające miotłę zbożową jesienią to przede wszystkim flufenacet, chlorotoluron, pendimentalina i prosulfokarb.
Proponowany jesienny program ochrony herbicydowej pszenicy ozimej:
- Fluent 500 SC - 0,4 l/ha + Flash 500 SC - 0,28 l/ha
- Bizon - 1 l/ha
- Komplet 560 SC - 0,4-0,5 l/ha
- Boxer 800 SC - 2 l/ha + Fluto 500 SC - 0,1 l/ha
- Bacara Trio 516 SC - 0,45 l/ha
| Rodzaj chwastu | Rozwiązanie | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |
| chaber bławatek | X | ||||
| fiołek | X | X | X | ||
| fiołek polny | X | X | |||
| gwiazdnica | X | X | |||
| gwiazdnica pospolita | X | X | X | ||
| jasnoty | X | ||||
| mak polny | X | ||||
| maruna bezwonna | X | X | |||
| miotła zbożowa | X | X | X | X | X |
| przetaczniki | X | X | X | ||
| przetacznik bluszczykowy | X | ||||
| przytulia | X | X | X | X | |
| rumianowate | X | ||||
| samosiewy rzepaku | X | X | |||
| tabołki | X | ||||
| taszniki | X | ||||
| tasznik pospolity | X | ||||
Wiosną, jeżeli na plantacji zbóż gatunkiem chwastu dominującym jest tylko miotła zbożowa, to do jej wyeliminowania możemy wykorzystać substancję czynną pinoksaden w proponowanym produkcie:
Fraxial 50 EC - 0,6-1,2 l/ha (miotła zbożowa, owies głuchy, wyczyniec, życice) Zabieg kompleksowy eliminujący również chwasty dwuliścienne w zbożach może zapewnić nam produkt składający się z trzech substancji czynnych (2,4D, jodosulfuron metylosodowy, tienkarbazon metylowy):
Huzar Activ Plus -1 l/ha (nie stosować w jęczmieniu) - miotła zbożowa, chaber bławatek, komosa biała, mak polny, przytulia czepna, przetaczniki, samosiewy rzepaku Zwalczanie miotły zbożowej oraz samosiewów zbóż w rzepaku powinniśmy rozpocząć już jesienią za pomocą popularnych środków ochrony roślin zwanych - graminicydami. Popularne substancje czynne to - chizalofop-P-etylowy, fluazyfop-P-butylowy.
Polecane środki ochrony roślin:
- Targa Max 10 EC
- Grastop 150 EC
Krzysztof Łukajewicz
Redakcja Osadkowski.pl
