Wapnowanie gleby wiosną – dlaczego warto wybrać wapno granulowane?
Wapnowanie gleby - na czym polega zabieg?
Wapnowanie jest zabiegiem agrotechnicznym, polegającym na dodawaniu do gleby wapna w celu wyregulowania jej odczynu (odkwaszanie gleby - dowiedz się więcej). Można je przeprowadzić przy pomocy nawozów wapniowych, które różnią się między sobą składem oraz formą.
Wapnowanie najczęściej wykonuje się jesienią lub wczesną wiosną, poza okresem wegetacji roślin. Zakwaszenie gleby jest intensywne właśnie w okresie jesiennym, kiedy woda wnika głęboko wewnątrz profilu glebowego. Na zakwaszenie ma wpływ wiele czynników, takich jak przemiana materii organicznej, wietrzenie minerałów i szeroko pojęte życie biologiczne. Do zakwaszenia gleby w dużym stopniu przyczynia się również nawożenie mineralne zwłaszcza azot i siarka.
Najważniejszym krokiem przed przystąpieniem do zakupu nawozów wapniowych jest zbadanie gleby pod kątem jej odczynu. To właśnie badanie pH pozwala precyzyjnie określić, czy wapnowanie jest konieczne oraz pomaga dostosować dawkę nawozu do gleby na danym polu.
| WARTOŚĆ pH | ODCZYN GLEBY |
| > 7,3 | zasadowy |
| 6,6-7,2 | obojętny |
| 5,6-6,5 | lekko kwaśny |
| 4,6-5,5 | kwaśny |
| < 4,5 | bardzo kwaśny |
Trzeba pamiętać, że każdy gatunek rośliny ma swoje optymalne pH gleby, niezbędne dla prawidłowego wzrostu i rozwoju. Przykładowo, w przypadku uprawy kukurydzy pH poniżej 6 może ograniczać wzrost i rozwój roślin, podczas gdy wiele roślin sadowniczych (m.in. borówka amerykańska lub żurawina) doskonale czują się w glebach o odczynie bardzo kwaśnym.
W jakim celu wapnujemy glebę?
Choć podniesienie pH gleby jest głównym zadaniem wapnowania gleby, nie jest to jedyną korzyścią, jaką daje odpowiednie i regularne stosowanie nawozów wapniowych.
Wapnowanie przyczynia się do:
- wyraźnej poprawy poprawy struktury gleby
- zwiększenia dostępności składników odżywczych
- zmniejszenia toksyczności metali ciężkich
Intensywna produkcja roślinna sprzyja zakwaszeniu, dlatego bardzo ważna jest systematyczność. Warto wykonywać badania gleby po każdym sezonie wegetacyjnym i wapnować wtedy, kiedy jest to konieczne.
Prawidłowe wapnowanie gleby to przede wszystkim oszczędność. Optymalne pH sprzyja zwiększeniu dostępności składników odżywczych, a co za tym idzie, składniki pokarmowe zawarte w glebie są lepiej wykorzystywane przez rośliny - w ten sposób redukujesz koszty nawożenia mineralnego.
Skutki niewłaściwego odczynu gleby
- zmniejszoną dostępność azotu, fosforu, potasu (niedobory składników odżywczych u roślin mimo intensywnego nawożenia mineralnego)
- zahamowanie wzrostu i uszkodzenie roślin w wyniku szkodliwego działania metali ciężkich
- obniżoną aktywność wszystkich organizmów glebowych
- pogorszenie warunków wodno-powietrznych gleby
- zwiększone ryzyko rozwoju chorobotwórczych patogenów
Wszystkie te czynniki mają bezpośredni wpływ na zdrowotność roślin oraz uzyskiwany z nich plon. Odpowiednia strategia wapnowania jest zatem niezbędnym elementem agrotechniki, bez którego pozostałe zabiegi mogą okazać się nieefektywne.
Rośliny szczególnie wrażliwe na zakwaszenie to m.in. burak, lucerna, koniczyna, jęczmień, pszenica, rzepak, kukurydza, pszenżyto, bobik i łubin biały.
Kiedy wykonać zabieg?
Optymalnym terminem wapnowania jest okres jesienny, ale nie jest to jedyną strategią. Na terenach o mniejszym nachyleniu można z powodzeniem wapnować od stycznia do marca. Niektóre rodzaje wapna (m.in. wapno granulowane węglanowe) można stosować również pogłównie.
Zabieg wapnowania wykonujemy po upływie od 14 do 21 dni od nawożenia mineralnego NPK, nie łączymy wapnowania z nawożeniem organicznym np. obornikiem czy gnojowicą.
Jakie produkty do wapnowania wybrać?
Jeśli wapnowanie jest konieczne, pierwszym pytaniem, jakie przychodzi na myśl, jest oczywiście "Jakie wapno wybrać?". W ofercie producentów i dystrybutorów nawozów wapniowych znajduje się wiele produktów, które różnią się między sobą składem i strukturą.
Wybierając wapno, należy zwrócić uwagę na:
- zawartość wapnia w nawozie (ilość, rodzaj)
- obecność dodatkowych składników m.in. siarki i magnezu
- reaktywność i rozpuszczalność nawozu
- forma nawozu (wapno granulowane, wapno sypkie)
| RODZAJ GLEBY | ZALECANE WAPNO |
| gleba uboga w siarkę | nawozy wapniowo-siarczanowe, które nie tylko regulują pH gleby, ale też skutecznie zaopatrują ją w cenną dla roślin siarkę |
| gleba ciężka i uboga w magnez nawozy tlenkowo-magnezowe | nawozy tlenkowo-magnezowe |
| gleba lekka/średnia i uboga w magnez | węglany wapniowo-magnezowe |
| gleba ciężka | wapno kredowe, węglany wapnia, wapno tlenkowe (palone, gaszone) |
| gleba lekka i średnia | wolniej działające węglany wapnia i wapno kredowe |
Na glebach silnie zdegradowanych o bardzo niskiej żyzności zaleca się stosowanie kompleksowych preparatów, które mają znaczny wpływ nie tylko na odczyn gleby, ale również jej strukturę (np. aktywator gleby HumiCalc 4.0).
Wapno granulowane i sypkie - które nawozy na wiosnę?
W okresie wiosennym dużym zainteresowaniem cieszy się wapno w postaci granulowanej, które można stosować również pogłównie. Wapno sypkie ma postać proszku lub kruszywa, dlatego jest trudniejsze w precyzyjnym dawkowaniu i może generować więcej pyłu. Wapno sypkie może być również bardziej reaktywne, co przyczynia się do szybkiego i gwałtownego podnoszenia pH.
Zalety wapna granulowanego
- łatwa w stosowaniu postać jednolitych i zwartych granulek
- precyzyjne dawkowanie nawozu, wydłużony czas składowania (odporność na zwietrzenie)
- lepsza kontrola nad procesem wapnowania
- wydłużony czas działania nawozu, można stosować pogłównie i interwencyjnie
- znacznie mniejsze pylenie w trakcie transportu i wysiewania
| RODZAJ GLEBY | ZALECANE WAPNO |
| gleba uboga w siarkę | nawozy wapniowo-siarczanowe, które nie tylko regulują pH gleby, ale też skutecznie zaopatrują ją w cenną dla roślin siarkę |
| gleba ciężka i uboga w magnez nawozy tlenkowo-magnezowe | nawozy tlenkowo-magnezowe |
| gleba lekka/średnia i uboga w magnez | węglany wapniowo-magnezowe |
| gleba ciężka | wapno kredowe, węglany wapnia, wapno tlenkowe (palone, gaszone) |
| gleba lekka i średnia | wolniej działające węglany wapnia i wapno kredowe |
Na glebach silnie zdegradowanych o bardzo niskiej żyzności zaleca się stosowanie kompleksowych preparatów, które mają znaczny wpływ nie tylko na odczyn gleby, ale również jej strukturę (np. aktywator gleby HumiCalc 4.0).
_A75D2E82-9B03-E911-A96C-000D3A39C345.jpg%3Fsv%3D2018-03-28%26sr%3Db%26sig%3D4wiiRu3kmt4%252BTowxaBl8xNn1Y6We5nOzAI7eKCJ8wec%253D%26spr%3Dhttps%26se%3D2500-12-01T01%253A30%253A00Z%26sp%3Drw&w=1920&q=90)
Czym wysiewać wapno granulowane i sypkie?
Wapno sypkie może mocno pylić w trakcie wysiewania, dlatego zaleca się stosowanie rozsiewaczy do wapna sypkiego, których belka znajduje się nisko nad ziemią i ogranicza zapylenie, jednocześnie zapewniając równomierny wysiew na całej jej długości. Niektóre rozwiązania są wyposażone w dodatkowe "płaszcze", które jeszcze bardziej ograniczają niekontrolowane pylenia wapna i zwiększają precyzję dozowania.
Wapno granulowane jest szczególnie lubiane przez zwolenników rolnictwa precyzyjnego, gdyż umożliwia jednolitą i bardzo dokładną aplikację przy pomocy maszyn wyposażonych w mapy i nawigacje GPS. Wapno granulowane nie wymaga jednak specjalistycznego sprzętu rolniczego, może być z powodzeniem aplikowane przy pomocy tradycyjnych rozsiewaczy nawozów.