Wpływ nawozów azotowo-siarkowych na plon
Opłacalność produkcji to czynnik, który stanowi podstawę nowoczesnego rolnictwa. Uzależniona jest ona od szeregu czynników, m.in. od przebiegu pogody w okresie wegetacji, gatunku i odmiany rośliny, poziomu agrotechniki czy rodzaju stosowanego nawożenia, przy czym zbilansowane nawożenie roślin uprawnych jest jednym z najważniejszych czynników agrotechnicznych. W produkcji rolniczej uzyskanie wysokiego plonu dobrej jakości, będącego podstawą opłacalności produkcji, jest uwarunkowane nie tylko odpowiednim zaopatrzeniem roślin w podstawowe makroskładniki, jak: azot, fosfor, potas - w nawożeniu należy uwzględniać również siarkę.
Siarka jest ważna w uprawie każdego gatunku
Zaopatrzenie roślin w siarkę jest ważne nie tylko w uprawie roślin siarkolubnych, takich jak np. rzepak, ale ma znaczenie w uprawie każdej rośliny. Pierwiastek ten przyczynia się przede wszystkim do wzrostu plonów przy jednoczesnej poprawie ich jakości. Ponadto stosowanie S zwiększa odporność roślin na choroby i szkodniki. Dostarczenie roślinom odpowiedniej ilości tego makroskładnika ma także znaczenie ekologiczne. Znacząco wzrasta skuteczność i wydajność użytych nawozów azotowych, bowiem niedobór siarki ogranicza pełne wykorzystanie azotu zawartego w nawozach, co w konsekwencji może prowadzić do strat tego pierwiastka w glebie.
Co wpływa na dostępność siarki?
W Polsce zasobność gleb w przyswajalną siarkę nie jest wystarczająca. Zmniejszona emisja tlenków siarki do atmosfery, wzrost wydajności upraw oraz wykorzystywanie w nawożeniu nawozów o zredukowanej zawartości S powodują, że w praktyce coraz częściej spotykamy się z niedoborem dostępnych dla roślin form tego składnika. Brak lub niewystarczające nawożenie organiczne (niska zawartość materii organicznej) oraz duży udział w Polsce gleb lekkich i bardzo lekkich powodują, że pierwiastek ten jest łatwo wymywany. Powstawaniu niedoboru siarki sprzyjają także łagodne zimy i intensywne opady deszczu w okresie jesienno-zimowym (wymywanie jej z gleby i mineralizacja organicznych związków).
Dostarczenie siarki powinno być uwzględniane przy każdorazowym planowaniu nawożenia, przy czym potrzeby nawozowe roślin względem S są różne (tabela 1). Szczególnie duże zapotrzebowanie na ten składnik wykazuje rzepak, który w wielu regionach Polski jest jedną z ważniejszych roślin uprawnych.
fot. 1. Objawy niedoboru siarki na liściach rzepaku. Pomiędzy nerwami blaszki liściowej tworzą się marmurkowate, jasnożółte przebarwienia.
Tab. 1. Pobieranie składników mineralnych z plonami roślin uprawnych w kg/t ziarna/nasion + odpowiednią masę słomy (wg różnych autorów).
| Roślina uprawna | Siarka |
|---|---|
| Pszenica | 3,5 - 4,0 |
| Żyto | 4,0 |
| Pszenżyto | 3,5 |
| Jęczmień | 4,0 |
| Owies | 4,0 |
| Kukurydza na zielonkę* | 5,0 |
| Kukurydza na ziarno | 3,5 |
| Rzepak | 10 - 20 |
| Buraki cukrowe** | 5 |
| Ziemniaki*** | 6 |
| Groch i bobik | 8 |
| Łubin | 6 |
* pobranie na każde 10 t zielonki ** pobranie z plonem 10 t korzeni i odpowiednią masą liści *** pobranie z plonem 10 t bulw i odpowiednią masą łęcin
fot. 2. Bilansując nawożenie, należy zwrócić uwagę na formę pierwiastka, zwłaszcza azotu w nawozie i wybrać tak, aby dostarczany składnik w nawozie mineralnym mógł być jak najbardziej efektywnie wykorzystany przez rośliny. Pamiętajmy też o siarce, ponieważ efektywne wykorzystanie azotu zawartego w nawozach jest możliwe wówczas, gdy w glebie znajduje się odpowiednia jej ilość.
Jak efektywnie nawozić rośliny?
Siarkę – z uwagi na fakt, że korzystnie wpływa na pobieranie wszystkich składników pokarmowych oraz rozwój i plonowanie roślin – warto stosować już we wczesnych fazach rozwojowych. Niestety przyswajalna jej forma jest szybko wymywana, dlatego powinna być stosowana przede wszystkim wiosną. Siarka (podobnie jak azot) nie akumuluje się w glebie, tak więc nawożenie na zapas nie ma uzasadnienia ekonomicznego. Do wczesnowiosennych zabiegów godnym polecenia nawozem jest Saletrosan® 26 oraz RSM®S.
Saletrosan® 26 jest niezawodnym produktem w nawożeniu rzepaku, innych kapustowatych oraz bobowatych. Optymalnie dobrany skład nawozu, czyli 26% azotu całkowitego, w tym 7% azotu azotanowego (saletrzanego), szybko działającego, przyspieszającego wiosenną regenerację roślin po zimie i 19% azotu amonowego, działającego wolniej, stymulującego rozwój roślin oraz 13% S pozwalają zabezpieczyć rośliny w azot i siarkę już w I dawce. Stosując 350 kg nawozu Saletrosan® 26, wprowadzamy do gleby ok. 90 kg azotu oraz ponad 45 kg S/ha, czyli prawie 115 kg trójtlenku siarki rozpuszczalnego w wodzie w formie siarczanu.
Dla roślin wymagających mniejszych ilości siarki, np. zbóż, godnym polecenia jest RSM®S. Produkt ten zawiera trzy formy azotu (azotanową, amonową, amidową) w korzystnych proporcjach, przez co wykazuje szyb-kie, a zarazem długotrwałe działanie. Z dawką 270 l RSM®S (ok. 350 kg) wprowadzamy 90 kg N/ha oraz ok. 10 kg S (tj. ok. 26 kg trójtlenku siarki rozpuszczalnego w wodzie w formie siarczanu).
Bez nawożenia siarką nie możemy mówić o optymalizacji i efektywności nawożenia, ponieważ jej niedobór ogranicza pobieranie wszystkich składników pokarmowych, w tym pełne wykorzystanie azotu zawartego w nawozach.