Rzepak pod dobrą ochroną – pielęgnacja rzepaku
Po niezbyt mroźnej zimie oraz przeważających temperaturach dodatnich na przełomie jesieni i początku zimy należy pamiętać o kontynuacji ochrony plantacji przed patogenami chorobotwórczymi. Grzyby miały bowiem idealne warunki do rozwoju na rzepaku, a same rośliny są mocno osłabione i głodne po długiej wegetacji.
Po niezbyt mroźnej zimie oraz przeważających temperaturach dodatnich na przełomie jesieni i początku zimy należy pamiętać o kontynuacji ochrony plantacji przed patogenami chorobotwórczymi. Grzyby miały bowiem idealne warunki do rozwoju na rzepaku, a same rośliny są mocno osłabione i głodne po długiej wegetacji.
Jakie rozwiązania wybrać na najbliższy sezon? Który fungicyd, dlaczego i kiedy zastosować, aby uzyskać wysoki plon o zadowalającej jakości nasion? Po ruszeniu wegetacji wiosna możemy sie zetknąć z wieloma patogenami, dlatego bądźmy na to przygotowani. nieproszeni goście Wiosna na plantacjach produkcyjnych - oprócz całej gamy szkodników - mamy do czynienia z chorobami, które są w stanie znacząco ograniczyć plon. Rośliny mogą zostać zainfekowane przez sprawców suchej zgnilizny kapustnych, czerni krzyżowych, szarej pleśni, zgnilizny twardzikowej oraz cylindrosporiozy. Po ruszeniu wegetacji należy zwrócić szczególna uwagę na sucha zgniliznę, ponieważ jej infekcja rozpoczęła się już jesienią, natomiast wiosna następuje zarażenie podstawy roślin, które może prowadzić do ich łamania sie i wylegania. Ustalenie terminu zabiegu powinno brać pod uwagę przede wszystkim lustracje plantacji z uwzględnieniem fazy BBCH roślin oraz etykietę danego fungicydu. Ze względu na mnogość zabiegów w rzepaku ochronę fungicydową łączy sie z nawozami dolistnymi, insektycydami oraz preparatami poprawiającymi skuteczność wnikania preparatów przez warstwę woskowa. Szczególnie polecamy Preventor w dawce 0,2-0,25 l/ha. Termin pierwszego zabiegu przypada w okresie intensywnego wzrostu, kiedy temperatura powietrza wyniesie około 12°C.
W ostatnich latach często wzmacnia się ochronę wczesnowiosenna poprzez dodatkowy zabieg (zwany ,,zabiegiem czyszczącym") preparatem zawierającym karbendazym. Niestety w tym roku substancja ta traci swa rejestracje i jeszcze tylko parę miesięcy Będzie dostępna w sprzedaży. Co do właściwego zabiegu rynek oferuje szereg produktów, które nie tylko przeciwdziałają sprawcom chorób, ale także służą nam, jako regulator wzrostu i pokroju, dodatkowo dodatnio wpływając na Roślinę. Do wykonania zabiegu t2 najczęściej sięgamy po substancje z grupy triazoli, która łączy w sobie zalety fungicydu i regulatora wzrostu. Grupa Osadkowski poleca zawierający tebukonazol preparat Syrius 250 EW w dawce 1 l/ha. Dostępne są również produkty mające w swym składzie triazol, np. Toprex 375 SC, Traper 250 EC, a także triazol z dodatkiem regulatora wzrostu, jak w przypadku fungicydu caryx 240 Sl. Powyższe preparaty działają wgłębnie.
Objawy zgnilizny twardzikowej
Zabieg na płatek równie istotny
Rzepak w okresie wegetacji jest cały czas narażony na wiele chorób. Szczególny okres to kwitnienie, które ma bardzo ważny wpływ na oczekiwany plon. W tym czasie chronimy łan przed istotnymi dla tego okresu chorobami, a mianowicie czernią krzyżowych (Alternaria spp.), szara pleśnią (Botrytis cinerea) oraz zgnilizna twardzikowa powodowana przez grzyb Sclerotinia sclerotiorum. Termin zabiegu t3 przypada zazwyczaj na czas opadania pierwszych płatków kwiatowych, ponieważ to one staja sie pożywka dla krążących w powietrzu zarodników grzyba w momencie znalezienia sie płatków na liściach lub w kacie miedzy łodyga a liściem. W optymalnych warunkach wilgotnościowych, w połączeniu z zagęszczającym sie łanem, choroby maja wręcz idealne warunki do swego niszczycielskiego rozwoju. Stając przed decyzja o wyborze konkretnego rozwiązania, warto rozszerzyć kombinacje o więcej niż jedna substancje aktywna. Wyraźny synergizm w sposobie działania wykazały badania kombinacji Dobromiru 250 SC w dawce minimum 0,4 l/ha wraz z tebukonazolem, np. Syrius 250 EW w dawce 0,6 l/ha. To połączenie azoksystrobiny z tebukonazolem, które dodatkowo stymuluje fotosyntezę roślin i zwiększa u nich tzw. ,,efekt zieloności". Bardzo dobre efekty uzyskujemy tez poprzez zastosowanie znanego preparatu Matador 303 SE w dawce 1,75 l/ha, który zawiera tetrakonazol oraz tiofanat metylu. Istnieją także gotowe mieszaniny substancji w preparatach, które zawarto w tab. 1. Ich skuteczność grzybobójcza wobec poszczególnych chorób jest zróżnicowana. co nowego?
W najbliższym sezonie nowością bedzie produkt o nazwie Symetra 325 Sc zawierający nowa substancje - izopirazam oraz znana nam azoksystrobine. Producent zaleca stosowanie go w dawce 1 l/ha w terminie od początku do końca fazy kwitnienia.
Tabela 1. Spektrum działania fungicydów w uprawie rzepaku
| nazwa handlowa | substancja aktywna (g/l, g/kg) | dawka na 1 ha | sucha zgnilizna | czerń krzyżowych | zgnilizna twardzikowa | szara pleśń | cylindrosporioza | wpływ fizjoligiczny na plon |
| Syrius 250 EW | tebukonazol 250 | 1,25 | xxx | xx | xx | xx | xx | xx |
| Matador 303 SE | tiofanat metylowy 233 tetrakonazol 70 | 1,75 | xx(x) | xxx | xxx | xxx | ||
| Pictor 400 SC | dimoksystrobina 200 boskalid 200 | 0,5 | xxx | xxx | xxx | xx | xxx | |
| Traper 250 EC | protiokonazol 125 tebukonazol 125 | 1 | xxx | xxx | xx | xx(x) | xx | xx |
| Symetra 325 SC | izopirazam 125 azoksystrobina 200 | 1 | x | xxx | xxx | xx | xxx | |
| Amistar 250 SC | azoksystrobina 250 | 0,8-1 | x | xxx | xx(x) | xx | xxx | |
| Acanto 250 SC | pikoksystrobina 250 | 0,6-1 | x | xxx | xx(x) | xx | xxx |
xxx - bardzo dobre działanie, xx - dobre działanie, x - małe działanie, 0 - z zastrzeżeniem
Zdrowy - dobrze odżywiony
Należy zwrócić uwagę, ze bardzo ważne jest stwierdzenie, iż zdrowy łan to także dobrze odżywiony łan. Oprócz zbilansowanego nawożenia makroskładnikami nie zapominajmy o bardzo istotnym nawożeniu dolistnym. Pełna gama doskonale rozpuszczalnych w wodzie nawozów, np. OSD Mikro Rzepak, OSD Mineral, OSD Bor, jest w stanie sprostać potrzebom roślin i uzupełnić je w niezbędne do normalnego funkcjonowania makro- i mikroskładniki. Zgodnie z GAP wszelkie zabiegi ochrony roślin należy wykonywać zgodnie z dobra praktyka rolnicza (ang. Good Agricultural Practic - GAP) oraz z zasadami integrowanej ochrony. W przypadku fungicydów określają nam one uzasadniony czas wykonania zabiegu (tab. 2) oraz pomagają w podjęciu uzasadnionej decyzji związanej z jego opłacalnością. Rzepak ozimy jest narażony na wiele czynników patogenicznych ograniczających plon, niemniej dostępne rozwiązania fungicydowe proponowane przez doradców z Grupy Osadkowski spełniają swoje zadania i pozwolą doprowadzić zdrowy łan aż do zbioru.
Tabela 2. Progi ekonomicznej szkodliwości chorób rzepaku
| choroba | faza rozwojowa i termin zwalczania | progi % | warunki sprzyjajace infekcjom |
| zgnilizna twardzikowa | od zwartego pąka do pełni kwitnienia, preparat aplikować po zauważeniu pierwszych objawów choroby | 1 | temp. gleby i powietrza > 12oC, gleba wilgotna |
| czerń krzyżowych | początek wiosennej wegetacji do wyrastania w pęd kwiatowy | 20-30 | wysoka wilgotność i temp. ok. 15oC |
| od początku do pełni kwitnienia | 10-15 | ||
| od końca kwitnienia do początku zawiązywania łuszczyn | 10-15 | temp. >21oC, wysoka wilgotność | |
| szara pleśń | regeneracja rozety i początek formowania łodygi do wyrastania w pęd kwiatowy | 20-30 | wysoka wilgotność powietrza, temp. 14-16oC, rośliny uszkodzone i osłabione |
| od początku do pełni kwitnienia | 10-15 | wysoka wilgotność powietrza, rośliny uszkodzone, temp. umiarkowana | |
| koniec kwitnienia i poczatek zawiązywania łuszczyn | 10-15 |
Piotr Najderek
p_najderek@osadkowski-cebulski.pl