Nawożenie dolistne kukurydzy powinno dotyczyć głównie podania roślinie mikroelementów. Jednak po zaobserwowaniu niedoborów makroskładników oraz przy niesprzyjających warunkach, konieczne są działania korygujące stan odżywienia kukurydzy. Niezwykle ważne jest zbilansowane nawożenie, ponieważ tylko takie przyniesie najwyższy plon.
Tabela poniżej zawiera wartości zarówno makro-, jak i mikroelementów, które są niezbędne kukurydzy.
Azot | Fosfor (P2O5) | Potas (K2O) | Magnez | Siarka | Wapń | Cynk | Mangan | Miedź | Bor | Molibden |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
25-30 | 12-14 | 26-33 | 4-5 | 4-5 | 6-7 | 40 | 35 | 20 | 12 | 1 |
pobranie makroskładników przez kukurydzę (kg/t ziarna + słoma)
pobranie mikroskładników przez kukurydzę (g/t ziarna + słoma)
TABELA 1 | Średnie jednostkowe pobranie podstawowych makro- i mikroelementów przez kukurydzę (źródło: Top Agrar 5/2015)
W przypadku niewystarczającego dostarczenia składników pokarmowych lub trudności ich pobierania z gleby na roślinach kukurydzy można zaobserwować objawy niedoborów. Poniższa tabela opisuje jakie objawy występujące na roślinach świadczą o niewystarczającym stanie odżywienia w dany pierwiastek.
Składnik mineralny | Objawy na częściach roślin | ||
LIŚCIE | ŹDŹBŁO | KOLBA | |
Azot (N) | dolne jasnozielone V-kształtne wierzchołkowe nekrozy |
równomiernie skrócone międzywęźla | mała, niewykształcona zredukowana liczba ziarniaków |
Fosfor (P) | dolne czerwono-fioletowe | zahamowanie wzrostu, karłowatość głęboki niedobór - purpurowe zabarwienie |
wygięta, słabo uziarniona brak ziarniaków |
Potas (K) | na dolnych krawędziowe nekrozy | karłowatość | słabe uziarnienie wierzchołkowe |
Magnez (Mg) | na dolnych chloroza miedzy nerwami i krawędziowe poparzenia | cienkie, wrzecionowate | mała, niewykształcone ziarniaki |
Wapń (Ca) | postrzępiony wygląd obumieranie przed fazą dojrzewania |
silnie zahamowany wzrost pozorna krzaczastość źdźbła |
mała |
Siarka (S) | górne zielono-żółte chloroza całopowierzchniowa czerwono-fioletowe przebarwienia |
karłowatość cerwone, pasowe przebarwienia |
słabo wykształcona lub brak kolby |
Cynk (Zn) | górne bladozielone - pasmowa chloroza u nasady |
nieregularna długość międzywęźli - pozorna krzaczastość źdźbła |
mała, z małą obsadą ziarniaków |
Bor (B) | młode jasnozielone, wyprostowane | karłowatość | nieregularna, punktowa obsada ziarniaków |
TABELA 2 | Objawy niedoboru składników mineralnych wg różnych źródeł (źródło: Witold Grzebisz, 2012, Technologie nawożenia roślin uprawnych - fizjologia plonowania, tom 2)
Pomimo że zasobność gleb w cynk w Polsce jest średnia do wysokiej, to dla kukurydzy nawet taka ilość najczęściej jest niewystarczająca. Należy też pamiętać, że wraz ze wzrostem pH gleby zmniejsza się dostępność cynku. Jego niedobór prowadzi do zahamowania wzrostu korzeni przybyszowych, natomiast w okresie dojrzewania znacząco wpływa na kontrolę gospodarki azotowej kukurydzy.
Dzięki dolistnemu nawożeniu kukurydzy cynkiem wzrost systemu korzeniowego pozwala na głębszą penetrację korzeni w glebie. W efekcie czego roślina lepiej pobiera wodę oraz składniki mało ruchliwe, takie jak potas i fosfor, które zmniejszają wrażliwość na niedobór wody.
Cynk jest pierwiastkiem plonotwórczym, ponieważ rośliny dobrze nim odżywione pobierają większe ilości azotu, a w okresie kwitnienia zwiększa też żywotność ziaren pyłku, co ma bezpośrednie odzwierciedlenie w wytworzeniu większej liczby ziarniaków.
Badania wykazały również, że cynk wydłuża aktywność fotosyntetyczną liści kukurydzy. Podawane dawki zależą przede wszystkim od terminu aplikacji oraz formy składnika w nawozie. Pierwiastek ten przy uzasadnieniu ekonomicznym możemy podać dolistnie już od fazy 4 liści kukurydzy. Im późniejsza faza rozwojowa, tym szybciej działająca powinna być forma cynku.
Zasobność gleb w naszym kraju w bor jest zupełnie inna niż w przypadku omawianego wcześniej cynku, ponieważ jest bardzo niska. Chociaż dawki podawane w kukurydzy są znacznie mniejsze niż w roślinach borolubnych (np. rzepak), to nie należy lekceważyć wpływu boru na rozwój kukurydzy.
Jak wiadomo, pierwiastek ten odpowiada za wiązanie wapnia w ściany komórkowe, co bezpośrednio wpływa na sztywność łodygi, a co za tym idzie - lepszą odporność na wyleganie. Okres, w którym bor ma największe znaczenie, to faza kwitnienia, kiedy to stymuluje on rozwój łagiewki pyłkowej. Jego niedobór powoduje powstawanie tzw. guzikowatości, czyli punktowego, nieregularnego uziarnienia kolby oraz nieregularności przebiegu rzędów, co jest odzwierciedleniem gospodarki wodnej w okresie formowania struktury kolby. Składnik ten można zastosować jednorazowo lub podzielić na dwie dawki.
Zarówno mangan, jak i miedź to pierwiastki, których raczej nie brakuje w naszych glebach, ale należy pamiętać, że wraz ze wzrostem pH ich przyswajalność znacząco maleje. Można to zauważyć w stanowiskach, na których często stosuje się nawozy wapniowe.
Kolby na roślinach z niedoborem manganu mają braki w zaziarnieniu, co jest najbardziej widoczne na wierzchołkach, natomiast miedź pozytywnie wpływa na zwiększenie efektywności pobierania azotu, tworzenie ligniny w ścianach komórkowych (sztywniejsza roślina) oraz żywotność pyłku. Termin stosowania manganu i miedzi zaczyna się od 4. liścia. Istnieje możliwość powtórzenia zabiegu w fazie 8 liści, a najlepszymi do tego formami są chelaty.
Podstawowym sposobem dostarczania kukurydzy makroelementów są nawozy stosowane doglebowe, głównie jeśli chodzi o fosfor i potas. W praktyce rolnicy niejednokrotnie dokarmiają kukurydzę azotem, magnezem czy siarką.
Najczęściej do dokarmiania dolistnego kukurydzy azotem wybierany jest mocznik stosowany w fazie 6-10 liści. Dobrze rozpuszcza się w wodzie (bezpieczne stężenie to ok. 6%, tj. 6 kg nawozu na 100 l wody), a jego roztwór ma dużą przyczepność oraz powoduje rozluźnienie górnej warstwy tkanek.
Przy nawożeniu roztworem mocznika należy zwrócić uwagę na temperaturę i wilgotność powietrza. Dlatego też aplikację wykonujemy rano bądź wieczorem, gdy mamy do czynienia z niższymi temperaturami.
Niedobór magnezu można łatwo usuną stosując nawożenie dolistnie 5% roztwór siarczanu magnezu (tj. 5 kg nawozu na 100 l wody) w fazie od 6 liści do wyrzucenia wiechy. Przy zastosowaniu takiego nawozu dostarczamy roślinie odpowiednią ilość magnezu oraz siarkę, której rola jest niedoceniana w kukurydzy. Wpływa ona bowiem nie tylko na odporność liści na choroby i pobieranie azotu, ale pomaga również w rozkładaniu substancji aktywnych herbicydów, odtruwając roślinę.
Nie ograniczamy swojej oferty tylko do podstawowych nawozów dolistnych opracowaliśmy autorskie rozwiązanie - technologię Don't Stop Growing. Jest to technologia kompleksowego wsparcia rozwoju kukurydzy oparta o trzy produkty:
Każdy z tych produktów pełni określoną rolę w ochronie potencjału plonotwórczego kukurydzy i jest aplikowany w kluczowej fazie rozwojowej kukurydzy.
W fazie 4 liścia kukurydzy zalecany jest zabieg IonBlue i Maxi-Grow. Na tym etapie wzrostu kukurydzy, w momencie kodowania plonu, w pełni wykorzystany jest synergizm działania bioaktywnej miedzi i siarki zawartej w IonBlue z mikroelementami i związkami organicznymi z Maxi-Grow. W dalszej części sezonu wegetacyjnego kukurydza jest coraz bardziej narażona okresowy deficyt wody i wysokie temperatury. W celu ograniczenia negatywnego odziaływania czynników abiotycznych zalecane jest nawożenie Barrier Si-Ca po 7 liściu kukurydzy. Produkt ten zwiększa odporność roślin na czynniki stresowe i dodatkowo zwiększa wytrzymałość mechaniczną roślin.