Dokarmianie dolistne pszenicy i pozostałych zbóż – co daje i czym nawozić?
Nawożenie dolistne pszenicy jest jednym z kluczowych elementów w strategii nawożenia zbóż. Dostarczenie niezbędnych makro i mikroelementów przez liść przekłada się na wysokość i jakość uzyskiwanych plonów. Artykuł przedstawia aspekty i korzyści dokarmiania dolistnego pszenicy ozimej.
Co daje nawożenie dolistne pszenicy oraz innych zbóż?
Nawożenie dolistne daje nam możliwość szybkiego dostarczenia składników pokarmowych drogą nalistną poprzez oprysk. Jest to sposób na szybkie zniwelowanie niedoborów mikroelementów oraz regenerację roślin po wystąpieniu niekorzystnych warunków pogodowych i stresowych dla roślin. Nawożenie dolistne to korekta stanów niedoboru przed wystąpieniem faz krytycznych formowania elementów struktury plonu.
Oprysk dolistny to nie tylko nawożenie makro i mikroelementami. Poprzez liść możemy dostarczyć także inne substancje wspomagające wzrost i rozwój zbóż. Można także wpłynąć na biostymulację rośliny. Biostymulatory — w najprostszym ujęciu to m.in. substancje o zróżnicowanym składzie chemicznym lub/i mikroorganizmy, które stymulują wzrost, a tym samym plonowanie roślin uprawnych. Stosowanie biostymulacji roślin w niekorzystnych okresach ich wzrostu i rozwoju zmniejsza negatywny wpływ środowiska na ich rozwój i kondycję.
Ponadto biostymulatory mogą wpływać na rozwój rośliny, np. biostymulując rozwój systemu korzeniowego, co daje lepsze gospodarowanie składnikami pokarmowymi oraz lepsze pobieranie składników z gleby. Co w istotny sposób przekłada się na ilość uzyskiwanych plonów zbóż.
Kiedy stosować nawozy dolistne - jesienią czy wiosną?
Terminy dolistnego stosowania nawozów czy też biostymulatorów należy dostosować do kondycji roślin, a także do panujących warunków atmosferycznych. W okresie, gdy występuje deficyt wody odpowiednio wykonana biostymulacja roślin poprawi turgor rośliny, która lepiej sobie poradzi w tych warunkach stresu. A to bezpośrednio wpłynie na efektywność plonotwórczą oraz jakość plonu głównego. Decyzja o aplikacji nawozów dolistnych w pszenicy ozimej powinna być poprzedzona lustracją stanu plantacji.
Ocenę stanu plantacji w celu korekty stanu odżywienia łanu przeprowadza się już od jesieni.
- Pierwszy okres krytyczny
Rozpoczyna się już jesienią, gdy rośliny wchodzą w okres krzewienia. Nawożenie dolistne jesienią ma na celu przygotowanie roślin do spoczynku zimowego. W tym okresie warto zastosować w nawożeniu dolistnym: fosfor, magnez, siarkę, miedź, mangan oraz cynk.
- Drugi okres krytyczny
To wiosenne ruszenie wegetacji. Wskaźnikiem do dokarmiania dolistnego po fazie spoczynku zimowego jest słaba kondycja roślin po zimie oraz stan po uszkodzeniach mrozowych. W przypadku późnych siewów pszenicy wczesną wiosną można ją dokrzewić przy pomocy regulatorów wzrostu, ale także dzięki połączeniu tego zabiegu z nawożeniem dolistnym: makro i mikroelemetami (azot, fosfor, magnez, siarka, miedź, mangan, biostymulacja).
- Trzeci okres krytyczny
Obejmuje początkową fazę strzelania w źdźbło. Niedobór składników w tej fazie prowadzi do zmniejszenia liczby kłosków, a często także do zmniejszenia ziarniaków w kłosie (azot, magnez, siarka, miedź).
- Czwarty okres krytyczny
Pełnia strzelania w źdźbło, faza wzrostu kłosa w pochwie liściowej oraz kłoszenie się. W tych fazach kształtuje się liczba płodnych kwiatków (azot, magnez, siarka, biostymulator).
Optymalne warunki pogodowe i cechy rośliny do dolistnego stosowania nawozów
| CECHA | WARUNKI |
|---|---|
| Pora dnia | Wieczór (po godz. 18.00), wczesny ranek (do godz. 9.00) |
| Temperatura | Zakres dopuszczalny: 15-25°C, idealny: 15-16°C |
| Wilgotność | >70% wilgotności względnej powietrza |
| Szybkość wiatru | Brak wiatru albo wiatr <4 m/s |
| Opad deszczu | Co najmniej do 24 godzin przed spodziewanym opadem |
Nie tylko azot — jakich mikroelementów potrzebuje pszenica?
Dolistne nawożenie zbóż to możliwość uzupełnienia niedoborów podstawowych składników:
- Azot — pierwiastek plonotwórczy
- Fosfor — pierwiastek energetyczny
- Potas — gospodarka wodna rośliny
- Magnez — pierwiastek fotosyntezy
- Siarka — pierwiastek enzymów
Mikroelementy niezbędne do prawidłowego rozwoju zbóż, w tym pszenicy to:
- Miedź — mikroelement oddychania
- Mangan — mikroelement fotosyntezy
- Cynk — odporność roślin na stres
- Molibden — pierwiastek przemian azotu
- Żelazo — aktywator chlorofilu
Jaki nawóz dolistny na zboża?
Nawozy dolistne z linii Alfa zostały stworzone w celu bardzo szybkiego likwidowania niedoborów składników pokarmowych makro i mikroelementów w uprawach rolniczych. Szybkość działania wynika z faktu, że w produktach Alfa miedź, żelazo, mangan oraz cynk są schelatyzowane (chelat EDTA).
Dawki dla zastosowania w jednym zabiegu:
- Alfa Makro (1 l/ha)
- Alfa Mikro (2 l/ha)
Warto również zwrócić uwagę na zbilansowany nawóz zawierający azot i mikroelementy, szczególnie uwzględniający potrzeby roślin zbożowych. Takim uniwersalnym nawozem jest produkt OSD Mikro Zboże - dawka dla jednorazowego zastosowania to 2 kg/ha.
W razie potrzeby możemy również sięgnąć po typowy nawóz NPK stworzony do nawożenia dolistnego, który będzie pokrywać zapotrzebowanie na podstawowe makroskładniki (NPK) i mikroelementy. Produkt ten jest kierowany do wszystkich upraw rolniczych, w tym zbóż. Mowa tu o OSD Mineral - dawka dla jednorazowego zastosowania w pszenicy ozimej wynosi 2 kg/ha.
Doskonałym uzupełnieniem powyższych technologii, w szczególności w miedź i siarkę będzie płynny preparat IonBlue - zawierający w swoim składzie systemiczną miedź oraz siarkę w nowoczesnej formulacji umożliwiającej bezpieczne stosowanie. Produkt ten można stosować w zbożach nawet w fazie kłoszenia (BBCH 51-59). Dodatkowo wykazuje on działanie fitosanitarne i stanowi doskonałe dopełnienie zabiegów fungicydowych na kłos.
Biostymulacja zbóż. Wykonując zabieg biostymulacji możemy wpłynąć na gospodarkę hormonalną roślin. Możemy wykonać zabieg, który ma za zadanie wsparcie wiosennego rozwoju zbóż. Stymulacja krzewienia i rozwoju systemu korzeniowego może wyglądać następująco:
- Maxi-Grow (0,25 l/ha) + Alfa Makro (1 l/ha)
Z kolei jeżeli zależy nam na szybkiej regeneracji roślin po przebytych stresach: herbicydowym, suszy czy niskiej temperatury warto do zabiegu dodać aminokwasy, np. w formie produktu:
- Terra-Sorb Complex (1 l/ha)
Dokarmianie pszenicy na kłos — alternatywa czy uzupełnienie?
Trzecia dawka azotu, tzw. na kłos, popularnie nazywana też jakościową zapobiega nadmiernej redukcji kłosków i kwiatków oraz wpływa na budowanie komórek zapasowych w ziarnie.
W praktyce przekłada się to na zwiększenie MTZ i ilości białka w ziarnie, czyli parametrów, na których najbardziej zależy producentom pszenicy jakościowej.
Nawożenie na kłos wykonujemy, jeżeli naszym celem jest poprawienie nalewania ziarna (większe MTZ). Nawożenie azotowe w tej fazie można przeprowadzić, jeżeli mamy odpowiednie warunki do tego zabiegu.
Natomiast jeżeli zależy nam na poprawieniu zawartości białka w ziarnie, dawkę jakościową azotu należy podać później między stadium liścia flagowego a pojawieniem się pierwszych ości.
W uprawie pszenicy jakościowej trzecia dawka azotu zazwyczaj wynosi od 30 do 50 kg N w czystym składniku. Wszystko oczywiście zależy od stanowiska i stopnia rozwoju roślin. Aby dawka azotu zadziałała jak najszybciej, najlepiej azot w formie azotanowej.
Podsumowanie
Dokarmianie dolistne pszenicy może stanowić skuteczną metodę poprawy plonów i jakości ziarna. Aplikacja poprzez liść odpowiednio zbilansowanych składników pokarmowych korzystnie wpływa na rozwój, wzrost oraz odporność roślin na czynniki stresowe oraz efektywne wykorzystanie składników pokarmowych z gleby.
Jednakże, aby osiągnąć optymalne rezultaty, konieczne jest monitorowanie stanu roślin i dostosowywanie dawek nawozów zgodnie z potrzebami roślin. W tym zadaniu pomogą nam agronomowie i doradcy agrotechniczni firmy Osadkowski.