Istotne składniki – magnez i siarka
Plon zaczyna kształtować się jesienią, a niezbędne składniki pokarmowe powinny być dostępne dla roślin od samego początku.
W nawożeniu roślin uprawnych bardzo ważne jest dostarczenie nie tylko głównych składników odżywczych czyli azotu, fosforu i potasu, ale także pozostałych makro i mikroelementów. Zapewnienie roślinie pełnego pakietu składników odżywczych gwarantuje jej prawidłowy wzrost, a w ostateczności odpowiednią wielkość i jakość plonu. W ostatnich latach szczególnego znaczenia nabiera odpowiednio zbilansowane nawożenie siarką i magnezem. Te dwa składniki mają ogromne znacznie w uprawie roślin zwłaszcza w latach, gdy mamy do czynienia z problemem suszy i deficytem wody w glebie.
Siarka to podstawowy składnik białek, wpływa więc w znaczącym stopniu na rozwój roślin. Zwiększa ich odporność na wszelkiego rodzaju szkodniki i choroby, a co ważne polepsza gospodarkę wodną w roślinie, co ma kolosalne znaczenie, gdy mamy tak ograniczone zasoby wody w glebie. Siarka podnosi także efektywność procesów przemiany azotu w roślinie. Bez odpowiedniego nawożenia siarką, roślina nie będzie w stanie wykorzystać dostarczonego jej azotu co w znaczącym stopniu wpłynie na wielkość plonów.
Magnez jest składnikiem pokarmowym, który uczestniczy w najważniejszym procesie zachodzącym w roślinie – fotosyntezie. Wpływa na wzrost roślin, aktywację enzymów, ma więc bardzo istotny wpływ na efekt końcowy czyli wielkość plonów.
Siarkę i magnez można dostarczyć roślinom w postaci standardowych nawozów posypowych stosowanych przedsiewnie i pogłównie. Warto jednak pamiętać, że przy tak trudnych pogodowo latach (susza) musimy rośliny wspomagać także nawożeniem dolistnym. Nie zastąpi ono nawożenia doglebowego, ale jest jego ważnym uzupełnieniem, szczególnie w krytycznych momentach dla rośliny uprawnej. Takie krytyczne momenty dla roślin to oczywiście niedobory wody, susza i niskie temperatury w newralgicznych fazach rozwojowych (krzewienie, strzelania w źdźbło). W przypadku niedoborów siarki następuje żółcenie liści, które w pierwszej kolejności pojawiają się na młodych liściach, łan ma wyraźną plamistość, a w ostateczności opóźniony jest wzrost roślin. Niedobór magnezu natomiast charakteryzuje się rozjaśnianiem i żółknięciem pomiędzy naczyniami na starszych liściach.
Aby zapobiec tego typu efektom niedoboru siarki i magnezu oraz zapewnić roślinom prawidłowy rozwój należy oprócz typowego nawożenia posypowego stosować nawożenie dolistnie SIARCZANEM MAGNEZU SIEDMIOWODNYM. Jest to bowiem doskonałe uzupełnienie typowego nawożenia doglebowego szczególnie gdy zachodzi potrzeba interwencyjnego „ratowania plantacji” po zaobserwowaniu objawów niedoborów. SIARCZAN MAGNEZU SIEDMIOWODNY jest nawozem krystalicznym, bardzo łatwo rozpuszczalnym w wodzie. Polecany jest do stosowania w większości roślin uprawnych, szczególnie natomiast w uprawach o dużym zapotrzebowaniu w siarkę i magnez.
W nawożeniu roślin uprawnych bardzo ważne jest dostarczenie nie tylko głównych składników odżywczych czyli azotu, fosforu i potasu, ale także pozostałych makro i mikroelementów. Zapewnienie roślinie pełnego pakietu składników odżywczych gwarantuje jej prawidłowy wzrost, a w ostateczności odpowiednią wielkość i jakość plonu. W ostatnich latach szczególnego znaczenia nabiera odpowiednio zbilansowane nawożenie siarką i magnezem. Te dwa składniki mają ogromne znacznie w uprawie roślin zwłaszcza w latach, gdy mamy do czynienia z problemem suszy i deficytem wody w glebie.
Siarka to podstawowy składnik białek, wpływa więc w znaczącym stopniu na rozwój roślin. Zwiększa ich odporność na wszelkiego rodzaju szkodniki i choroby, a co ważne polepsza gospodarkę wodną w roślinie, co ma kolosalne znaczenie, gdy mamy tak ograniczone zasoby wody w glebie. Siarka podnosi także efektywność procesów przemiany azotu w roślinie. Bez odpowiedniego nawożenia siarką, roślina nie będzie w stanie wykorzystać dostarczonego jej azotu co w znaczącym stopniu wpłynie na wielkość plonów.
Magnez jest składnikiem pokarmowym, który uczestniczy w najważniejszym procesie zachodzącym w roślinie – fotosyntezie. Wpływa na wzrost roślin, aktywację enzymów, ma więc bardzo istotny wpływ na efekt końcowy czyli wielkość plonów.
Siarkę i magnez można dostarczyć roślinom w postaci standardowych nawozów posypowych stosowanych przedsiewnie i pogłównie. Warto jednak pamiętać, że przy tak trudnych pogodowo latach (susza) musimy rośliny wspomagać także nawożeniem dolistnym. Nie zastąpi ono nawożenia doglebowego, ale jest jego ważnym uzupełnieniem, szczególnie w krytycznych momentach dla rośliny uprawnej. Takie krytyczne momenty dla roślin to oczywiście niedobory wody, susza i niskie temperatury w newralgicznych fazach rozwojowych (krzewienie, strzelania w źdźbło).
Objawy niedoboru siarki na młodych przyrostach
W przypadku niedoborów siarki następuje żółcenie liści, które w pierwszej kolejności pojawiają się na młodych liściach, łan ma wyraźną plamistość, a w ostateczności opóźniony jest wzrost roślin. Niedobór magnezu natomiast charakteryzuje się rozjaśnianiem i żółknięciem pomiędzy naczyniami na starszych liściach.
Aby zapobiec tego typu efektom niedoboru siarki i magnezu oraz zapewnić roślinom prawidłowy rozwój należy oprócz typowego nawożenia posypowego stosować nawożenie dolistnie SIARCZANEM MAGNEZU SIEDMIOWODNYM. Jest to bowiem doskonałe uzupełnienie typowego nawożenia doglebowego szczególnie gdy zachodzi potrzeba interwencyjnego „ratowania plantacji” po zaobserwowaniu objawów niedoborów. SIARCZAN MAGNEZU SIEDMIOWODNY jest nawozem krystalicznym, bardzo łatwo rozpuszczalnym w wodzie. Polecany jest do stosowania w większości roślin uprawnych, szczególnie natomiast w uprawach o dużym zapotrzebowaniu w siarkę i magnez.
Objawy braku magnezu na starszych liściach
SIARCZAN MAGNEZU SIEDMIOWODNY jest nawozem krystalicznym, bardzo łatwo rozpuszczalnym w wodzie. Polecany jest do stosowania w większości roślin uprawnych, szczególnie natomiast w uprawach o dużym zapotrzebowaniu w siarkę i magnez.
Magnez i siarka- składniki niezbędne
Prawidłowe i efektywne nawożenie mineralne powinno uwzględniać niedobory wszystkich składników pokarmowych niezbędnych roślinie do jej prawidłowego i optymalnego rozwoju oraz wzrostu.
Deficyt siarki wpływa na pobieranie i obieg azotu w roślinie, z kolei niedobór magnezu powoduje około 10% obniżkę plonów, a w skrajnych przypadkach straty mogą sięgać nawet 50-60%. Te dwa pierwiastki to najważniejsi kontrolerzy metabolizmu w roślinie, odpowiedzialni także za przekształcanie azotu mineralnego w białko, co ma wpływ na zmniejszenie akumulacji azotanów i azotynów w roślinie.
Siarka jest składnikiem wielu istotnych dla roślin aminokwasów, jest również aktywatorem szeregu enzymów oraz wpływa na pobieranie azotu, wzrost zawartości białek, węglowodanów i tłuszczów. Poprzez występowanie w olejkach i lotnych związkach oddziałuje na charakterystyczny zapach i smak takich roślin, jak na przykład: cebula, czosnek czy gorczyca. Ponadto siarka jest ściśle skorelowana z wyższą tolerancją rośliny na suszę i niskie temperatury. Niedobór S objawia się przede wszystkim wolniejszym wzrostem roślin, powodując, że są one niższe i bledsze, w konsekwencji czego redukują kwiatostany, obniżając znacząco wydawany plon.
Magnez to składnik, którego w polskich glebach, a zwłaszcza tych lżejszych i zakwaszonych, brakuje. Ma on zasadnicze znaczenie dla procesów metabolicznych w roślinie, jest niezbędnym komponentem fotosyntezy. Odpowiedzialny jest także za syntezę, transport oraz przechowywanie węglowodanów, tłuszczów i białek. Właściwości hydratacyjne magnezu wpływają istotnie na gospodarkę wodną rośliny i lepsze jej zaopatrzenie w składniki pokarmowe. Magnez oddziałuje też na lepszy rozwój systemu korzeniowego, nawet w glebach o niższym pH, powodując wyższą tolerancję na stres (susza, niskie temperatury). Niedobór Mg skutkuje osłabioną odpornością roślin na choroby i szkodniki, co objawia się plamkami wzdłuż nerwów (marmurkowatość lub perełkowatość) i czerwonymi przebarwieniami związanymi z rozpadem chlorofilu, prowadzącymi do obumierania liści.
Zapotrzebowanie roślin na wymienione wyżej składniki jest różne: w przypadku zbóż na wyprodukowanie 1 t ziarna i odpowiadającej tej ilości słomy potrzeba 4 kg siarki i takiej samej ilości magnezu.
Według wieloletnich doświadczeń prowadzonych w Europie w przypadku rzepaku nawożenie siarką powinno oscylować w przedziale 45-50 kg siarki (S), a magnezu (MgO) 30-40 kg na 1 ha uprawy.
W uprawie ziemniaków i buraków cukrowych nawożenie siarką i magnezem kształtuje się następująco:
- ziemniaki na każde 10 t bulw potrzebują od 8 do 10 kg magnezu (MgO) i około 6 kg siarki (S)
- buraki cukrowe na każde 10 t korzeni i odpowiedniiej masy liści zużywają około 15 kg magnezu (MgO) i 8 kg siarki (S)
Oprócz standardowego nawożenia mineralnego przedsiewnego i pogłównego, siarkę i magnez można w szybki i efektywny sposób dostarczyć w formie zabiegów dolistnych przy użyciu roztworu siarczanu magnezu siedmiowodnego. Siarczan magnezu siedmiowodny to krystaliczny nawóz magnezowo-siarkowy całkowicie rozpuszczalny w wodzie. Jego wysoka jakość i doskonała rozpuszczalność powoduje, że może być stosowany we wszystkich roślinach uprawnych w rolnictwie oraz w plantacjach sadowniczych i ogrodnictwie.
Siarka i magnez na poprawę kondycji roślin po zimie
W wielu regionach kraju mieliśmy do czynienia z bardzo mokrą jesienią, niestety następstwem obfitych opadów deszczu było wypłukanie składników pokarmowych z gleby, które wiosną miały być dostępne dla roślin. Należy pamiętać, że składniki takie jak magnez czy siarka biorą istotny udział w procesach budulcowych rośliny. Warto w tym okresie kiedy gleba jest zmarznięta, wykorzystać możliwość wjazdu w pole i zasilić rośliny tymi pierwiastkami np. w formie nawozu stałego ESTA® Kieserit, który dostarczy niezbędnych makroelementów.
Rzepak Garou z widocznymi niedoborami
Przedwiosenna lustracja poletek pszenicy ozimej
Nie samym azotem żyją rośliny – magnez i siarka
Poziom agrotechniki upraw wielu roślin jest na bardzo wysokim poziomie. Rolnicy mają świadomość stosowania konkretnych nawozów azotowych czy wieloskładnikowych NPK. Aplikują makro- i mikroelementy dolistnie, jednakże często zapominają o dwóch bardzo ważnych składnikach: magnezie i siarce.
Magnez pierwiastkiem fotosyntezy!
Nie bez powodu mówi się, że magnez to pierwiastek fotosyntezy, gdyż jest składnikiem chlorofilu. Dodatkowo bierze udział w reakcjach chemicznych komórki rośliny, utrzymuje jej strukturę i odpowiada za magazynowanie białek, cukrów oraz tłuszczów w jej organach. Magnez istotnie wpływa na rozwój systemu korzeniowego roślin niezależnie od pH gleby (przy jej odkwaszaniu przyspiesza procesy regulacji odczynu). Jest składnikiem mobilnym i przemieszcza się głównie przez ksylem – drewno. W razie niedoborów braki widoczne są na starszych organach, a w przypadku znacznych niedoborów również na młodszych. W zależności od gatunku uprawy brak Mg uwidacznia się poprzez chlorozy, marmurkowatość oraz paciorkowatość prowadzące w skrajnych przypadkach do nekroz. Czasem np. na rzepaku występuje czerwone przebarwienie związane z zaburzeniem właściwej fotosyntezy i zanikiem chlorofilu, co wynika również z faktu gorszego pobierania fosforu i potasu. Na glebach lekkich i bardzo lekkich, w czasie długotrwałej deszczowej pogody, objawy niedoborów nasilają się z uwagi na wypłukiwanie składnika.
fot. 1. Plantacja pszenicy o dobrym zaopatrzeniu roślin w magnez i siarkę
Siarka jako partner azotu
Jeszcze 20 lat temu żaden rolnik nie martwił się o siarkę w swoich uprawach. Wraz ze zmniejszaniem się jej zawartości w atmosferze, zwiększoną wydajnością plonów z hektara, brakiem nawozów naturalnych na polach oraz znaczną powierzchnią upraw roślin siarkolubnych zawartość ww. pierwiastka w glebie zaczęła spadać niemalże do zera.
Siarka, podobnie jak magnez, bierze udział w fotosyntezie roślin, jest również ważnym składnikiem aminokwasów, takich jak: cystyna, cysteina oraz metionina. W roślinie odpowiada także za wychwytywanie oraz detoksykację jonów metali ciężkich, jest składnikiem olejków gorczycznych i eterycznych, które stanowią naturalną ochronę przed patogenami i szkodnikami. Nadrzędną jej funkcją jest znaczący wpływ na pobieranie i wykorzystywanie azotu, a tym samym budowanie struktury i jakości plonu, dlatego też powinna być nieodzownym partnerem nawożenia azotowego.
fot. 2. niedobór siarki na młodych przyrostach
Z uwagi na słabą mobilność w roślinie (tylko częściowo przemieszcza się z organów starszych do młodszych) niedobory widoczne są na nowo powstałych organach poprzez zahamowanie wzrostu części nadziemnych i podziemnych, słabsze wytwarzanie, a nawet redukowanie pędów bocznych oraz ograniczone kwitnienie i zawiązywanie nasion lub ziarna. W przypadku roślin kapustowatych, np. rzepaku, niedobór prowadzi do chlorozy młodych liści, bladożółtych lub białych kwiatów oraz odrzucenia zawiązków łuszczyn.
Nawożenie podparte analizą
Zanim rozpoczniemy ustalanie dawek nawożenia siarką i magnezem, musimy pamiętać o zawartości tych składników w glebie wyliczonej na podstawie ważnych analiz glebowych oraz o zróżnicowanym zapotrzebowaniu poszczególnych gatunków na te pierwiastki.
Siarkę możemy uzupełniać nawozami zawierającymi również azot, takimi jak: Siarczan Amonu, Saletrosan 26 Makro, Polifoska 21, Sulfan czy w mniejszym stopniu Salmag z siarką, w którym występuje w formie łatwo przyswajalnej SO3 oraz popularnymi Polifoskami czy Amofoskami i RSM. Możliwe jest zastosowanie nawozu Wigor S 60% w postaci siarki elementarnej, która – aby mogła być pobrana przez roślinę – musi przejść do formy siarczanowej, co wymaga jej wcześniejszego zastosowania.
Dobrym rozwiązaniem jest również nawóz Agro- SulCa zawierający aż 17% siarki oraz 21% Ca. Ciekawostką jest, że dawniej stosowaliśmy superfosfat pojedynczy, który jako balast zawierał aż 14% S. Magnez można natomiast najtaniej uzupełnić w wapnie dolomitowym przy okazji regulacji odczynu gleby, kiedy to zawartość MgO sięga aż do 20%. W mniejszym stopniu jest on skoncentrowany w Salmagu, Saletrzakach, YaraBela Extran 27 oraz nawozach wieloskładnikowych.
Na rynku dostępne są nawozy w postaci syntetycznego granulowanego Siarczanu Magnezu czy naturalnego Kizerytu lub Korn-Kali z potasem. Możliwe jest także doraźne stosowanie dolistne jednoi siedmiowodnej postaci siarczanu magnezu oraz nawozów z grupy OSD i Nutri Foliar High B.
Piotr Najderek
p_najderek@osadkowski-cebulski.pl