Azot na kłos – co robić, kiedy brakuje wody?

Dla producenta pszenicy w zasadzie ważne są dwie rzeczy: jak najwyższy plon ziarna oraz jego cena w skupie. Żeby jednak ten plon sprzedać, ziarno musi spełniać określone wymagania jakościowe. Prawie każdy rolnik staje przed dylematem, czy racjonalnie nawozić oraz chronić rośliny w celu wyprodukowania ziarna o parametrach konsumpcyjnych, czy jednak zaoszczędzić na zabiegach i zebrać ziarno przeznaczone na paszę. Wysoka cena oferowana za pszenicę jakościową kusi producentów do zintensyfikowania produkcji, ale pogoda w ostatnich latach dobitnie weryfikuje założenia rolników.

Klimat na ziemi się ociepla. Efekt cieplarniany daje się we znaki na każdej szerokości geograficznej. Topnieją lodowce, w Australii coraz częściej słyszy się o opadach śniegu, a w Polsce od kilku lat borykamy się z pogłębiającym deficytem wody. Zimy są krótkie i dość łagodne, wiosny długie i bardzo ciepłe, a ilość wody w ogólnym bilansie maleje. Oczywiście sytuacja ta nie dotyczy każdej części naszego kraju, ale patrząc globalnie – tendencja jest jedna. Polskim rolnikom ciężko jest się przyzwyczaić do nagłych zmian klimatu. Najwięcej pytań pojawia się w temacie nawożenia azotem. Jak więc nawozić pszenicę w latach deficytu wody? Czy dzielenie azotu na trzy dawki ma jakikolwiek sens? Odpowiedzmy sobie na kilka pytań.

Czym jest trzecia dawka azotu dla pszenicy?

Jest to tzw. dawka jakościowa. Przed kwitnieniem ziarniaki pszenicy pobierają średnio 70% azotu zgromadzonego w słomie. Tylko 30% tego pierwiastka jest pobierane po kwitnieniu. Trzecia dawka azotu wpływa na zwiększenie masy tysiąca ziarniaków w kłosie oraz białka i glutenu w ziarnie.

Kiedy nawozić azotem na kłos?

Termin zabiegu jest uzależniony od przebiegu pogody. W sezonach mokrych nawożenie najlepiej wykonać w fazach BBCH 43–45, a więc gdy w pochwach liściowych możemy wyczuć grubiejące kłosy pszenicy. Przy niewielkim deficycie opadów warto przyśpieszyć podanie azotu i zabieg wykonać już na początku fazy BBCH 41, czyli we wczesnej fazie rozwoju kłosa i nabrzmiewania pochwy liściowej liścia flagowego. Co robić, kiedy brakuje wody? Na jakość ziarna pszenicy wpływa szybkość akumulacji azotu oraz węglowodanów w wypełniającym się ziarniaku. W okresie suszy nawożenie azotem jest mało skuteczne, a więc reakcja plonotwórcza roślin jest niska. W warunkach deficytu wody zwiększa się szybkość przemieszczania azotu z organów wegetatywnych do ziarna, a tym samym wzrasta zawartość białka w ziarnie. W takich warunkach rozsądnym działaniem jest nawożenie azotem wcześniej i zdecydowanie lepiej w dwóch, a nie w trzech dawkach.