Nawożenie dolistne ziemniaka – jaki nawóz dolistny na ziemniaki?
Artur Śliz
Ziemniak jest rośliną uprawną, u której nawożenie nalistne jest zabiegiem wykonywanym ,,przy okazji" ze względu na kilkukrotne, a nawet kilkunastokrotne przeprowadzanie zabiegów fungicydowych w celu ochrony przed alternariozą i zarazą ziemniaka. Praktycznie zawsze można je także połączyć z ochroną insektycydową, stąd też nie ma konieczności dodatkowych wjazdów na pole.
Nawozy dolistne na ziemniaki
Nawozy nalistne są tylko i wyłącznie uzupełnieniem nawożenia mineralnego w formie nawozów stałych.
Charakteryzują się całkowitą rozpuszczalnością w wodzie, a zawarte w nich składniki mineralne w formie chelatowej są bardzo łatwo przyswajalne przez rośliny, co jest wynikiem stosowania przez producentów dodatków, których zadaniem jest:
- zwiększenie przyczepności do liści i łodygi
- przyspieszenie wchłaniania składników
- ułatwienie mieszania z pestycydami
Dokarmianie dolistne ziemniaków
Makro- i mikroelementy zawarte w nawozach nalistnych przenikają do wnętrza roślin przez tkanki okrywające i aparaty szparkowe znajdujące się na liściach i pędach.
Jednym z podstawowych warunków osiągnięcia wysokich plonów dobrej jakości jest zrównoważone zaopatrzenie roślin w składniki pokarmowe w czasie całego okresu wegetacji. Każda roślina ma swój wyznaczony okres krytyczny, w którym składniki pokarmowe pobierane są szczególnie intensywnie. Najistotniejszym okresem krytycznym jest intensywny wzrost.
W tym czasie duże zapotrzebowanie na składniki pokarmowe może prowadzić do istotnego niedoboru ważnych składników. Deficyt jednego lub kilku z nich może oznaczać wyraźny spadek plonu i pogorszenie jakości produktu. Okresowe niedobory w zaopatrzeniu mogą wystąpić w pierwszej kolejności u roślin mających duży potencjał plonotwórczy, a do takich zaliczany jest ziemniak. Uzasadnione jest zatem dokarmianie ziemniaka nie tylko przez system korzeniowy, ale także poprzez nawożenie dolistne ziemniaków.
Przy takim nawożeniu pobieranie składników pokarmowych jest znacznie szybsze niż przez system korzeniowy. Już w ciągu 4-5 godzin od wykonania zabiegu aż 80% nawozu jest pobrane przez roślinę, a wykorzystanie składników w nawożeniu nalistnym dochodzi do 90%, zaś - dla porównania - nawozy doglebowe wykorzystywane są jedynie w 45-60%.
Nawożenie nalistne jest zabiegiem interwencyjnym, mającym na celu uzupełnienie niezbędnych składników pokarmowych i nie może zastąpić podstawowego nawożenia mineralnego. Często jednak w skład nawozów nalistnych wchodzą również makroelementy - zwłaszcza azot i magnez - niekiedy też inne (głównie fosfor, potas, siarka).
Głównym argumentem przesądzającym o stosowaniu składników pokarmowych w formie nalistnej jest ich szybkość działania oraz wysoki stopień wykorzystania.
Choroby ziemniaka zwalczane nalistnie
Zaraza ziemniaka pojawia się i rozwija w sprzyjających warunkach (wysoka wilgotność i umiarkowana temperatura). Patogen z jednej rośliny w ciągu dwóch tygodni może rozprzestrzenić się nawet na 100 ha plantacji.
Plantacje niechronione przed zarazą i alternariozą ziemniaka bardzo szybko zamierają, a spadek plonu bulw może dochodzić nawet do 80%. Ziemniaki z upraw niechronionych są poza tym bardziej podatne na choroby okresu przechowalniczego, np. sucha i mokra zgnilizna bulw.
Dokarmianie dolistne połączenie nawożenia i ochrony – kiedy i co zastosować?
Na rynku dostępnych jest szereg zarówno nawozów, jak i preparatów do stosowania w uprawie ziemniaka. Bardzo dobre efekty daje użycie nawozów dolistnych z gamy Alfa Makro i Alfa Mikro oraz sprawdzone od lat nawozy OSD w mieszaninach z fungicydami i insektycydami. Pierwszym zabiegiem nalistnym wykonywanym na plantacjach ziemniaka powinna być aplikacja preparatów zapobiegających porażeniu przez wcześniej wymienione choroby.
Zabieg ten zazwyczaj przypada na okres pomiędzy 20 a 25 czerwca, ale najlepiej wykonać go zgodnie z zaleceniami PIORiN (Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa). Kolejne zabiegi przeprowadza się preparatami z różnych grup chemicznych co 7-14 dni, w zależności od warunków pogodowych panujących w danym okresie wegetacyjnym.
Na pierwszy zabieg zastosować można preparat systemiczny Infinito 687,5 SC w dawce 1,2 -1,6 l/ha w mieszaninie z nawozem nalistnym Alfa Mikro w ilości 2 l/ha + OSD Fosfor 1 kg/ha. Na kolejny zabieg można zaaplikować mieszaninę preparatów Veludo 450 WG + Revus 250 SC w dawce 0,2 kg/ha+ 0,6 l/ha również w mieszaninie z nawozem nalistnym Alfa Makro + OSD Fosfor w analogicznych dawkach jak w pierwszym zabiegu.
Następnie (zabieg trzeci) należy zastosować np. Voyager 1l/ha z nawozem nalistnym OSD Bor w ilości 1 kg/ha. Kolejny zabieg należy wykonać preparatem Veludo 450 WG + Ranman Top 160 SC w dawce 0,2 kg/ha + 0,5 l/ha z domieszką Alfa Makro + OSD Potas w ilości 1 l/ha + 2-3 kg/ha. Do wszystkich wymienionych wcześniej zabiegów można także dodać Alfa Siarczan Magnezu Siedmiowodny w ilości 6-8 kg/ha, nie przekraczając 5% stężenia.
Kolejny zabieg należy wykonać preparatem Carial Star 500 SC w dawce 0,6 l/ha z domieszką OSD Potas w ilości 2-3 kg/ha. OSD Potas stosuje się w celu poprawienia jakości bulw handlowych, a także ich zdrowotności i właściwości przechowalniczych.
Ostatnim proponowanym preparatem jest Nando 500 SC, który należy zastosować dwukrotnie w dawce 0,4 l/ha w odstępach 7-10-dniowych. Środek ten poprawia również zdolność przechowalniczą bulw ziemniaka. W ochronie ziemniaka należy także wspomnieć o ochronie insektycydowej.
Jeżeli zajdzie konieczność zwalczania stonki ziemniaczanej, to można do jednego z zabiegów nawozowo-fungicydowych (w zależności od momentu pojawienia się szkodnika) dodać preparat insektycydowy, np. TopGun 050 CS w ilości 0,12 - 0,2l/ha lub Lanmos 20 SP w dawce 80 g/ha. Przy odpowiednio poprowadzonym nawożeniu nalistnym i ochronie fungicydowo-insektycydowej, a także optymalnie dobranym nawożeniu mineralnym i ochronie herbicydowej można spodziewać się wysokich plonów dobrej jakości.
Ostatnimi laty zmienne warunki pogodowe skłaniają producentów ziemniaków do inwestowania w rozwiązania wpływające na poprawę jakości i wielkości plonu.
DSG Ziemniak - jako uzupełnienie nawożenia dolistnego ziemniaków
Po osiągnięciu przez części zielone ziemniaków długości około 10 cm odbywa się aplikacja preparatu Maxi-Grow w dawce 0,25 l/ha. Tym zabiegiem dajemy sygnał roślinie do równomiernego wzrostu i intensywnej inicjacji bulw, co ma duże znaczenie w dalszych etapach rozwoju ziemniaka.
Preparat Barrier Si-Ca to połączenie krzemu i wapnia. Doświadczenia wskazują, iż produkt ten zastosowany dolistnie zwiększa odporność przed chorobami i szkodnikami, niweluje problemy z pobieraniem wapnia, podwyższa trwałość pozbiorczą bulw oraz wzmacnia tkanki, aby miały większą wytrzymałość na niekorzystne czynniki pogodowe.
Zawiązywanie bulw to jeden z najistotniejszych etapów rozwoju rośliny. Moment ten zaczyna się od charakterystycznych haczyków na końcach stolonów, które nabrzmiewając tworzą bulwę. Jest to czas, w którym wszelkie stresy w roślinie powodują zmiany w ilości zawiązywanych bulw, a także wyrównanie ich wielkości (kalibracja). W fazie tej podajemy mieszaninę preparatów u Maxi-Grow oraz Barrier Si-Ca, w dawkach 0,5 l/ha + 2 l/ha co pozwala utrzymać i dalej budować potencjał plonotwórczy rośliny.
Bomba energetyczna podczas kwitnienia ziemniaka
Ziemniaki, kiedyś jedna z najpopularniejszych i najważniejszych pod względem żywieniowym roślina, uprawiana była w naszym kraju praktycznie w każdym gospodarstwie mało i wielkoobszarowym.
Obecnie pomimo zmniejszenia areału uprawy jest nadal ważną rośliną, lecz z innym przeznaczeniem niż w przeszłości. Produkcja frytek, chipsów oraz przemysł przetwórczy, to główne kierunki, które wymagają odpowiedniej jakości bulw.
W okresie największego zapotrzebowania energetycznego, co u ziemniaka zbiega się z okresem kwitnienia oraz budowania bulw powtarzamy zabieg Maxi-Grow w ilości 0,75 l/ha . Dzięki temu dostarczamy „bombę energetyczną” w newralgicznym momencie oraz wpływamy na efektywniejsze wykorzystanie substancji czynnych ze środków ochrony i dodatkowo wpływamy na wyrównanie bulw.
W momencie kończenia przyrostu bulw i dojrzewania skórki co zbiega się z ostatnimi zabiegami fungicydowymi kolejny raz aplikuje się produkt Barier Si-Ca w dawce 2l/ha. Jest to istotne, ponieważ preparat ten niweluje problemy z pobieraniem wapnia, a więc wspomaga rośliny w walce z chorobami fizjologicznymi bulw. Daje to gwarancję, że składniki pokarmowe są swobodnie transportowane do najmłodszych części roślin.
Artur Śliz
Dział Doradztwa i Rozwoju