Chwasty w pszenicy — jakie występują najczęściej i dlaczego należy je zwalczać?

Szkodliwość chwastów to przede wszystkim konkurencja:

• Konkurencja o wodę - woda jest najbardziej krytycznym czynnikiem limitującym produkcję roślinną.
• Konkurencja o składniki pokarmowe - chwasty pobierają te same składniki mineralne z gleby co pszenica ozima.
• Konkurencja o miejsce i światło - optymalna obsada roślin jest ważnym czynnikiem do uzyskania zadowalających plonów. Im mniej światła tym rośliny są wyższe, bardziej narażone na wyleganie.
• Chwasty przyczyniają się często do intensywniejszego występowania chorób i szkodników -zachwaszczenie powoduje zmianę warunków mikroklimatycznych w łanie na bardziej sprzyjające rozwojowi chorób lub szkodników. Niektóre gatunki chwastów są gospodarzami lub żywicielami pośrednimi chorób oraz żywicielami szkodników występujących w roślinach uprawnych.

Patrząc na pola, możemy zauważyć, że coraz większym problemem w uprawach zbóż ozimych są chwasty jednoliścienne.

W pszenicy ozimej do najgroźniejszych konkurentów ze strony chwastów jednoliściennych należą:

• miotła zbożowa - osiąga wysokość 50-100 cm, czasem nawet 150 cm. Źdźbło bez rozgałęzień, gładkie, podnoszące się na wysokości 1 lub 2 kolanka. W zbożach wschodzi od jesieni, nawet w czasie niskich temperatur.
• perz właściwy - źdźbła osiągają wysokość 20-120 cm, czasem nawet 150 cm. Tworzy liczne podziemne rozłogi do 15 metrów długości. Preferuje gleby przepuszczalne, piaszczyste o niskim pH.
• wyczyniec polny - osiąga wysokość 20-60 cm, czasem nawet 80 cm. Chwast o coraz większym znaczeniu zwłaszcza w Polsce Północnej oraz w rejonach gleb ciężkich.

Progi szkodliwości chwastów jednoliściennych w pszenicy ozimej

Uciążliwe chwasty dwuliścienne w pszenicy ozimej:

• przytulia czepna - łodyga płożąca lub wspinająca się - bez podpór osiąga wysokość 10-20 cm, może mieć jednak długość do 200 cm. Łodyga 4 - kanciasta, szorstka, ze sztywnymi włoskami i z liśćmi ustawionymi w okółkach. Przytulia czepna to chwast o dużej konkurencyjności wobec pszenicy ozimej.
• chaber bławatek - osiąga wysokość 20-100cm. Korzeń palowy, silny. Łodyga prosta, rozgałęziająca się w górnej połowie, liście wąskie. W zbożach zwalczanie tego chwastu należy rozpocząć jak najwcześniej, aby nie dopuścić do wytworzenia rozety.
• fiołek polny - osiąga wysokość 10-20 cm. Korzeń początkowo palowy, później z dużą liczbą korzeni przybyszowych. Łodyga dołem płożąca rozgałęziająca się wyżej podniesiona. Liście na ogonkach w zarysie okrągławe. W pszenicy ozimej zwalczanie chwastu należy rozpocząć jak najwcześniej, aby nie dopuścić do przejścia w starsze fazy i jesiennego kwitnienia.
• mak polny - osiąga wysokość 20-70 cm. Łodyga pojedyncza lub od dołu rozgałęziona. Liście na łodydze ustawione skrętolegle, szarozielone, pierzastodzielne o odcinkach ostro ząbkowanych. Wykazuje się dużą konkurencyjnością w zbożach ozimych.

Zabieg jesienny przynosi najwięcej korzyści. Jesienny oprysk możemy rozpocząć bezpośrednio po siewie lub wykonać nalistnie w różnych fazach rozwojowych pszenicy ozimej.

Zabieg jesienny cechuje się:

• szerokim oknem zabiegowym praktycznie od wschodów do końca fazy krzewienia zbóż
• zwalczaniem większości uciążliwych chwastów we wczesnych fazach
• zapewnieniem braku konkurencji dla upraw oraz ograniczeniem pobierania składników przez chwasty.

Zabieg wiosną w zbożach ozimych powinien być zabiegiem korygującym, gdy przebieg pogody zimą sprzyjał nowym wschodom chwastów oraz na polach gdzie z różnych przyczyn nie zastosowano jesiennej ochrony herbicydowej. Wiosenny zabieg herbicydowy powinien być dobrze zaplanowany pod kątem substancji aktywnych dobranych do konkretnych chwastów występujących na danym polu oraz do warunków termicznych panujących w trakcie zabiegów.

Wczesna aplikacja herbicydów wiosną jest najskuteczniejsza, należy jednak pamiętać, aby zabiegi wykonywać najlepiej tydzień przed przymrozkami i tydzień po ewentualnym spadku temperatury poniżej zera.

Bez ochrony herbicydowej nie jesteśmy w stanie uzyskać wysokich i dobrej jakości plonów. Jakie zatem herbicydy wybrać by walka z chwastami w zbożach ozimych była skuteczna?

Jesienny program ochrony herbicydowej pszenicy ozimej powinien opierać się na substancjach o szerokim spektrum działania, zwalczających chwasty jedno i dwuliścienne.

Najlepsze, sprawdzone efekty w zwalczaniu szerokiego spektrum chwastów w zbożach uzyskamy, stosując mieszaninę złożoną z kilku substancji aktywnych. Jesienne warianty odchwaszczania pszenicy ozimej oparte są najczęściej na difuflenikanie i flufenacecie. Znaną i sprawdzoną jesienią substancją jest także chlorotoluron, prosulfokarb, metrybuzyna i pendlimantalina.

Wiosną oprysk herbicydowy w zbożach możemy oprzeć na takich substancjach aktywnych jak:

• pinoksaden
• metsulfuron metylu
• florasulam
• fluroksypyr
• tribenuron metylowy

Dobrym i sprawdzonym rozwiązaniem w zwalczaniu chwastów jedno- i dwuliściennych w zbożach jest pakiet SunPak.