Nawożenie żyta hybrydowego – optymalna strategia krok po kroku
Marcin Kaczmarek
Zbilansowane i terminowe nawożenie żyta hybrydowego jest niezbędne do realizacji genetycznego potencjału plonowania, który może przewyższać o 30% odmiany populacyjne. Kluczowe jest określenie odpowiedniej ilości azotu, którego podawanie powinno się rozpocząć już jesienią razem z fosforem, potasem oraz pozostałymi makroelementami.

Jakie są potrzeby pokarmowe żyta hybrydowego?
Odmiany hybrydowe żyta ozimego dobrze reagują na wzrost nawożenia zwłaszcza azotem. Nie można zapomnieć jednak o dostarczeniu w dawce nawozów mineralnych także właściwej ilości fosforu i potasu.
Żyto do wytworzenia 1 tony ziarna wraz z odpowiednią ilością słomy potrzebują około:
- 20-22 kg azotu
- 10-12 kg fosforu (P2O5)
- 20-22 kg potasu (K2O)
Oznacza to, że żyto hybrydowe plonujące na poziomie 10 ton może pobrać z gleby nawet 220 kg azotu, 120 kg fosforu (P2O5) oraz 220 kg potasu (K2O). Ilość wnoszonych składników w formie nawozów mineralnych powinna uwzględniać powyższe pobranie jednostkowe, ale także zasobność gleby w wymienione makroelementy.
Gdy zwartość fosforu i potasu jest przynajmniej na poziomie średnim, możliwe jest obniżenie dawki tych składników. Natomiast przy zasobności niskiej lub bardzo niskiej, konieczne jest jej znacznie zwiększenie nawet do 35-50% w stosunku do potrzeb pokarmowych.
Przedsiewne nawożenie żyta hybrydowego
Cała oszacowana dawka fosforu powinna być zastosowana przed siewem żyta hybrydowego. Natomiast w przypadku potasu rekomendacja nie jest jednoznaczna. Na glebach lekkich, na których istnieje ryzyko jego strat związanych z wymywaniem, rekomendowane jest podzielenie dawki na dwie części.
Pierwsza stanowiąca około 2/3 powinna być aplikowana przed siewem, z kolei pozostała ilość wczesną wiosną przed nawożenie azotem. W nawożeniu przedsiewnym należy również uwzględnić dostarczenie do gleby azotu. W zależności od zawartości azotu powinno to być od 10 do 20 kg N na hektar.
Nawożenie żyta hybrydowego azotem – najlepiej III dawki
Żyto ozime jako pierwsze wznawia wegetację po spoczynku zimowym. Dlatego pierwsza dawka azotu powinna być zastosowana możliwie szybko przed innymi zbożami. Wielkość dawki i formę azotu należy dostosować do stanu plantacji.
Jeżeli żyto jest dobrze rozkrzewione, to pierwsza dawka nie musi być wysoka, maksymalnie 30% wyliczonej ilości azotu. W przypadku słabo rozkrzewionych łanów rekomendowane jest zwiększenie ilości azotu wnoszonego w pierwszej dawce nawet do 45%.
Zbyt duża ilość azotu w I dawce może być niekorzystna
Nadmierne nawożenie azotem na starcie wegetacji może opóźnić redukcję najsłabszych źdźbeł o najmniejszej produktywności oraz prowadzić do wytworzenia tzw. kłosów drugiego piętra.
Jest to zjawisko bardzo niekorzystne, ponieważ znacznie osłabia potencjał plonowania źdźbeł o największej produktywności. Zbyt duża dawka N może także zwiększać ryzyko wylegania, zwłaszcza jeżeli zabieg regulatorami wzrostu i rozwoju zostanie spóźniony.
II dawka azotu
Termin aplikacji drugiej dawki azotu przypada na fazę początku strzelania w źdźbło. W praktyce rolniczej azot jest często stosowany po pierwszym zabiegu regulującym łan. Możliwie jest nieznacznie opóźnienie drugiej dawki azotu, zwłaszcza jeżeli rośliny są nadmiernie rozkrzewione.
Wówczas najpierw dojdzie do redukcji najsłabszych źdźbeł, a później (w fazie drugiego kolanka) zostanie podana II dawka azotu. W tym terminie aplikowane jest do 50% całej dawki N lub pozostała część, jeżeli nawożenie azotowe zostało zaplanowane na dwa terminy.
III dawka azotu
Ostatnia dawka azotu w ilości około 20% powinna być podana od fazy liścia flagowego do fazy początku kłoszenia (BBCH 37-50). Aplikację azotu należy przeprowadzić przed spodziewanymi opadami deszczu. Umożliwi to szybkie rozpuszczenie granul nawozu oraz przemieszczanie składnika do strefy korzeniowej.
Żyto hybrydowe ma wyższe potrzeby pokarmowe niż odmiany populacyjne, ale jest to uzasadnione wyższym potencjałem plonowania. Nawożenie mineralne jest częścią agrotechniki, która również powinna być dostosowana do wymagań odmian mieszańcowych. Dopiero całościowe podejście to technologii prowadzenia łanu umożliwi osiągnięcie wysokich plonów.
Marcin Kaczmarek
Dział Doradztwa i Rozwoju