Zwalczanie słodyszka rzepakowego — jakie mamy dostępne substancje czynne?

W przypadku słodyszka rzepakowego formą zimującą jest imago, czyli chrząszcz. Rozpoczyna on swoją aktywność wiosną, gdy temperatura gleby przekroczy 10°C. Początkowo chrząszcze wybierają do żerowania chwasty dzikorosnące kwitnące na żółto.

Przy temperaturze powietrza wynoszącej 12-15°C rozpoczyna się masowy nalot słodyszka rzepakowego na uprawy rzepaku ozimego. Z racji występujących w ostatnich latach ekstrem pogodowych chrząszcze na roślinach rzepaku oraz w żółtych naczyniach można zaobserwować wcześniej niż w przeszłości.

Dlatego też należy prowadzić ciągły monitoring szkodników, zwłaszcza że pierwsze osobniki słodyszka rzepakowego pojawiają się w czasie nalotu chowacza czterozębnego.

Zdecydowanie największe szkody słodyszek powoduje przed kwitnieniem rzepaku, wynika to z jego sposobu żerowania. Chrząszcze nalatujące na plantacje rzepaku ozimego w poszukiwaniu pokarmy wgryzają się u nasady w jeszcze zamknięte pąki kwiatowe. Uszkodzone pąki zasychają — spada liczba kwiatów, a tym samym zawiązywanych łuszczyn.

Faza pąkowania w rzepaku płynnie przechodzi w fazę kwitnienia — na pędzie głównym mogą być już widoczne kwiaty, natomiast na pędach bocznych pąki mogą być jeszcze zamknięte. W takiej sytuacji mogą być one w dalszym ciągu niszczone przez słodyszka rzepakowego.

Monitoring występowania szkodnika — kiedy rozpocząć zwalczanie słodyszka rzepakowego?

Zdecydowanie najlepszym narzędziem do monitoringu obecności słodyszka na plantacji rzepaku są żółte naczynia. Powinny one być już na polu — służą do określenia terminu zabiegu na szkodniki łodygowe.

W celu jak najdokładniejszego określenia liczebności słodyszka powinny one znajdować się na wysokości łanu. Po zaobserwowaniu pierwszych chrząszczy w żółtym naczyniu kolejnym krokiem jest sprawdzenie ich obecność na roślinach rzepaku. Jeżeli ich liczebność przekroczy poniższe progi ekonomicznej szkodliwości, to należy wykonać zabieg:

• 1-2 chrząszcze na początku pakowania, w fazie zwartego kwiatostanu (BBCH 50-52)
• 3-5 chrząszczy w fazie luźnego kwiatostanu - żółty pąk (BBCH 55-59)

Warto zwrócić uwagę, że wybór środków owadobójczych powinien uwzględniać rotację mechanizmami działania oraz okres karencji dla owadów zapylających. Obecnie do zwalczania słodyszka można wykorzystać jedną z kilku substancji czynnych, które dostępne są po w środkach ochrony roślin i różnych nazwach handlowych:

• acetamipryd (Lamnos 20 SP)
• flupyradifuron (w mieszaninie z formulacyjnej z deltametryną - Sivanto Energy)
• cypermetryna
• deltametryna (Matrix 2,5 EC)
• tau-fluwalinat (Mavric Vita 240 EW)
• etofenproks
• esfenwalerat
• lambda-cyhalotryna (TopGun 050 CS)
• gamma-cyhalotryna

Insektycyd na słodyszka

Większość z wymienionych wcześniej związków zaliczanych jest do pyretroidów. Wybierając je do zabiegów, warto pamiętać o tym, że działają poniżej 20°C oraz są nieselektywne. Oznacza to, że zwalczają szkodniki, ale także owady zapylające, które będą znajdowały się na plantacji rzepaku ozimego podczas zabiegu. W związku z tym rekomendowane są do pierwszych zabiegów, gdy pąki kwiatowe na pędzie głównym są jeszcze zamknięte. Z tej grupy produktów warto postawić na TopGun 050 CS.

Ograniczenia w terminie aplikacji związane z bezpieczeństwem dla owadów zapylających ma także Sivanto Energy, który może być stosowany nie później niż 10 dni przed rozpoczęciem kwitnienia.

Dużo większą elastyczność stosowania ma substancja czynna acetamipryd (Lamnos 20 SP), której wysoka skuteczność działania utrzymuje się także przy temperaturze powietrza powyżej 20°C. Dodatkowo wykazuje ona wysoką selektywność dla pszczół.