Jakie są najważniejsze szkodniki w rzepaku jesienią?

Najbardziej wrażliwe na żerowanie szkodników są rośliny rzepaku w niskich fazach rozwojowych. W przypadku dużej presji oraz braku szybkiej i skutecznej reakcji w formie zabiegu owadobójczego może dojść do znacznego osłabienia roślin, a nawet strat w obsadzie.

W rzepaku jesienią występuje kilka gatunków szkodników o różnym znaczeniu gospodarczym:

• pchełki ziemne
• pchełka rzepakowa
• śmietka kapuściana
• gnatarz rzepakowiec
• mszyce
• tantniś krzyżowiaczek

Znaczenie pozostałych szkodników rzepaku ozimego

Pozostałe szkodniki nie są tak niebezpiecznie dla uprawy rzepaku ozimego pod warunkiem, że nie nastąpi ich gradacja. Jest to zjawisko, które polega na masowym pojawieniu się danego gatunku szkodnika. Jeżeli wystąpi, to znaczne starty na plantacji rzepaku mogą powodować takie szkodniki, jak pchełka rzepakowa i pchełki ziemne oraz gnatarz rzepakowiec.

Presja ze strony szkodników w okresie jesiennym w dużej mierze zależy od przebiegu pogody. W ciągu ostatnich kilku lat temperatura w miesiącach wrzesień – listopad była powyżej średniej wieloletniej, co sprzyjało występowaniu szkodników.

Z racji ograniczonej dostępności dobrze działających insektycydów, należy do rozwiązania problemu szkodników podejść w sposób kompleksowy.

Większość szkodników największe zagrożenie dla rzepaku stanowi w jego niskich fazach rozwojowych od fazy liścienia do 1-2 liści właściwych. W wyższych fazach ryzyko uszkodzeń, które mogą prowadzić do zamierania roślin, spada. Wybór odmian o dużej dynamice wzrostu początkowego pozwala szybko przejść roślinom przez fazy krytyczne. Do odmian rzepaku, które mają tę cechę, należy zaliczyć LG Austin i LG Aphrodite.

Mszyce powodują szkody bezpośrednie, osłabiając rośliny rzepaku ozimego, ale równie groźne są szkody pośrednie – przenoszenie chorób wirusowych. Największe znaczenie gospodarcze ma obecnie wirus żółtaczki rzepy (TuYV) i w związku z tym należy wybierać odmiany posiadające genetyczną odporność na tę jednostkę chorobową.

Pomocne w zabezpieczeniu rzepaku ozimego przed szkodnikami będą zaprawy insektycydowe (przeczytaj o zaprawach do rzepaku. Obecnie do dyspozycji są dwie substancje czynne wchodzące w skład zapraw flupyradifuron lub cyjanotraniliprol. Nasiona rzepaku zaprawiane są podczas profesjonalnego ich przygotowania przez hodowcę, więc dostępny jest materiał siewny z dodatkową ochroną owadobójczą lub bez niej.

Wysiew zaprawionego materiału siewnego, nie zwalnia z konieczności prowadzenia monitoringu plantacji i włączenia nalistnej ochrony insektycydowej, jeżeli zajdzie taka konieczność.

W przypadku śmietki kapuścianej oraz pchełek stadium zwalczanych osobników jest organizm dorosły przed złożeniem jaj. W tym przypadku ważna jest szybkość działania, dlatego do eliminacji wymienionych gatunków często wykorzystywane są substancje czynne z grupy pyretroidów.

Niestety czas ich działania jest bardzo krótki i wymagane jest powtórzenie zabiegu, jeżeli presja szkodników w dalszym ciągu się utrzymuje.

Do zwalczania larw gnatarza rzepakowca i tantnisia krzyżowiaczka oraz mszyc, również można wykorzystać związki z grupy pyretroidów lub substancje czynne o działaniu systemicznym.

Rozwiązania biologiczne częścią technologi prowadzenia łanu rzepaku

Obecnie nie ma dostępnych preparatów mikrobiologicznych, które indukowałyby naturalną odporność roślin rzepaku na wszystkie jesienne szkodniki. Jednak wprowadzane są rozwiązania selektywne o funkcjonalności ukierunkowanej na konkretnego szkodnika.

Przykładem takiego produktu jest Resisto WG, który zniechęca śmietkę kapuścianą do składania jaj i żerowania larw na roślinach. Dodatkowo preparat przyspiesza regenerację uszkodzeń powodowanych przez szkodniki.