Wapno pod rzepak: czym i kiedy wykonać wapnowanie rzepaku?
Mateusz Gniatkowski
Rzepak ozimy wymaga uregulowanego odczynu gleby, dodatkowo pobiera z niej duże ilości wapnia. W związku z tym niezbędne jest uregulowanie odczynu gleby oraz dostarczenie odpowiedniej ilości wapnia, który może być pobrany przez rośliny podczas okresu wegetacji. Z poniższym tekście zostanie wskazany optymalny termin stosowania wapna pod rzepak.
Jakie pH jest optymalne dla rzepaku ozimego?
W Polsce dominują gleby kwaśne i bardzo kwaśne, co znacznie ogranicza możliwość osiągnięcia wysokich plonów. Rzepak jest dość wrażliwy na nieuregulowany odczyn gleby, optymalne pH powinno kształtować się na poziomie od 6 do 7,2.
Warto podkreślić, że na glebach ciężkich optymalne pH gleby powinno być zbliżone do 7, natomiast na glebach lekkich, może kształtować się nieznacznie powyżej 6.
Kiedy wapnować pod rzepak?
Regulacja pH gleby jest procesem złożonym i rozciągniętym w czasie, dlatego też trudno uzyskać szybki i bezpieczny dla gleby wzrost jej odczynu w jednym sezonie wegetacyjnym. Jeżeli odczyn gleby jest poniżej optymalnego dla rzepaku ozimego o więcej niż o 0,5, to wapnowanie należy zaplanować, uwzględniając następstwo roślin.
Regulację odczynu gleby rekomendowana jest przed siewem rośliny przedplonowej dla rzepaku ozimego, którą najczęściej są zboża ozime. Pozwoli to na optymalne wykorzystanie właściwości odkwaszających zastosowanego nawozu wapniowego, ponieważ najlepsze efekty (wzrost pH gleby) występują w drugim roku po aplikacji. To dlatego, że nawozy do optymalnego działania potrzebują odpowiedniego wymieszania z glebą o dobrej wilgotności.
Na wstępnie należy podkreślić, że nie jest to optymalny termin stosowania nawozów wapniowych pod rzepak, ale czasami jest taka konieczność. W związku z tym nawożenie należy przeprowadzić możliwie szybko po zbiorze przedplonu i bardzo dobrze wymieszać nawóz z glebą na całej głębokości uprawy.
Zabieg ten należy wykonać przynajmniej 4 tygodnie przed planowaną aplikacją nawozów zawierających fosfor i inne makroelementy.
Szybkość i jakość działania nawozów wapniowych podczas wegetacji jest dość mocno ograniczona. Granule nawozu nie są mieszane z glebą, a tempo przemieszczania czynnika zobojętniającego zależy od ilości wody opadowej.
W związku z tym aplikacja po wschodach rzepaku może nie przynieść zadowalających rezultatów.
Wapno pod rzepak – aplikacja jesienna
Dopuszczalne jest również stosowanie wapna po wschodach rzepaku, jednak powinno mieć ono charakter interwencyjny. Wówczas, gdy pH gleby znacznie odbiega od optymalnego, a wapnowanie nie zostało wykonane pod przedplon oraz przed siewem.
W celu podniesienia odczynu gleby zalecana jest aplikacja wapna węglanowego w dawce nieprzekraczającej w przeliczeniu na CaO 500 kg/ha. Nawóz wapniowy powinien być w formie granulowanej, ponieważ umożliwia ona równomierną aplikację oraz ogranicza zanieczyszczenie roślin pyłem.
Wapnowanie pogłówne rzepaku, można wykonać od fazy 5 liści właściwych (BBCH 15) do końca wegetacji jesiennej.
Stosowanie wczesną wiosną
Interwencyjna aplikacja wapna jest również możliwe wiosną, jednak termin ten jest zbieżny ze stosowaniem nawozów azotowych. Pomimo niekorzystnego wpływu pH gleby na rozwój plantacji rzepaku to nawożenia azotem ma pierwszeństwo. Ważne jest również zachowanie interwału pomiędzy wapnowaniem a nawożeniem N.
Powinien wynosić przynajmniej 4 tygodnie pod warunkiem, że w tym czasie wystąpią opady umożliwiające przemieszczenie zastosowanego makroelementu do strefy korzeniowej rzepaku.
Rzepak ozimy ma wysokie wymagania względem pH gleby, dlatego też należy przygotować odpowiednio stanowisko przed jego siewem pod kątem nadania glebie odczyn 6,0-7,2. Jest kilka terminów stosowania wapna pod rzepak, ale tylko jeden daje największe korzyści. Dlatego też rekomendowane jest wapnowanie pod przedplon dla rzepaku ozimego. Możliwe jest też wapnowanie interwencyjne, jednak jego efekty są często niezadowalające.
Mateusz Gniatkowski
Dział Doradztwa i Rozwoju
