Jak zwalczać śmietkę kapuścianą w rzepaku?
Krzysztof Łukajewicz
Śmietka kapuściana jest jednym z najróżniejszych szkodników rzepaku. Larwy tego szkodnika uszkadzają system korzeniowy, powodując poważne uszkodzenia, osłabiając wzrost roślin, mogą spowodować ich zamieranie. Uszkodzenia takie bardzo często są wtórnie atakowane przez sprawców chorób, co także wpływa na obniżenie kondycji roślin rzepaku przed zimą.
W artykule omówimy biologię tego szkodnika, charakterystyczne objawy jego żerowania oraz metody ochrony upraw, które pomogą w minimalizacji strat spowodowanych przez śmietkę kapuścianą.
Śmietka w rzepaku — wszystko, co warto wiedzieć
Śmietka kapuściana to groźny szkodnik, który może znacząco obniżyć plony rzepaku zwłaszcza w okresach sprzyjających jego rozwojowi. Kluczowe informacje, które warto wiedzieć o tym owadzie to:
- cykl życiowy — śmietka kapuściana zimuje w glebie jako poczwarka, a wiosną, gdy temperatura gleby osiąga 10°C, samice wylatują i składają jaja w pobliżu roślin kapustnych lub na ich korzeniach, składając od 100 do 300 jaj na roślinie. Po 4-8 dniach wykluwają się larwy, które najpierw żerują na korzeniach bocznych, a następnie atakują korzeń główny wraz z szyjką korzeniową. Po 3-4 tygodniach larwy przekształcają się w poczwarki, zakopując się w glebie. W ciągu roku mogą pojawić się trzy pokolenia śmietki, a czasem nawet czwarte podczas cieplejszych jesieni.
- objawy żerowania — żerowanie larw śmietki kapuścianej powoduje ciemne przebarwienia, nadgniłe miejsca i obumieranie korzeni bocznych. W korzeniach i szyjce korzeniowej tworzą się chodniki z obumarłą tkanką, w których bytują larwy (nawet do 10 na jednej roślinie). Silnie uszkodzone młode rośliny zamierają, szczególnie w okresie suszy, a mniej uszkodzone są zahamowane we wzroście, bardziej podatne na przemarzanie
- strategie ochrony — w walce ze śmietką kapuścianą niezbędny jest:
- właściwy płodozmian-co najmniej 4-letnia przerwa w uprawie roślin kapustnych
- izolowanie plantacji od innych roślin kapustnych
- skuteczna eliminacja chwastów, zwłaszcza z rodziny kapustowatych
- zaprawianie materiału siewnego
- stosowanie oprysków insektycydowych
Jak rozpoznać śmietkę?
Śmietka kapuściana to muchówka, mierząca 5-6 mm, barwy szarej, z czarnymi szczecinkami. Samice mają żółty odcień ciała i skrzydeł, natomiast cechą charakterystyczną samców jest kępka szczecinek na udach trzeciej pary odnóży.
Larwy, 7-8 mm długości, barwy kremowej, ciało robakowate bez odnóży, zwężające się ku przodowi, głowa nie jest wyraźnie wyodrębniona.
Kiedy rozpocząć zwalczanie śmietki kapuścianej w rzepaku?
W związku ze zmieniającymi się warunkami pogodowymi, za co za tym idzie wydłużonym czasie żerowania śmietki kapuścianej, wczesne monitorowanie tego szkodnika staje się kluczowe dla ochrony roślin. Skutecznymi metodami monitorowania szkodników jest stosowanie żółtych naczyń, tablic lepowych lub pułapek zapachowych.
Żółte naczynia lub tablice lepowe działają jako atrakcyjne wabiki dla muchówek śmietki kapuścianej, które są przyciągane kolorem. Pułapki te pozwalają na bieżąco monitorować liczbę szkodników, co umożliwia ocenę zagrożenia. Oprysk na śmietkę kapuścianą wykonujemy, gdy zostanie przekroczony próg szkodliwości tj. 1 muchówka w ciągu 3 dni.
Jaki insektycyd na śmietkę?
Aby nalistny zabieg insektycydowy był skuteczny, musi trafić w okres nalotów dorosłych szkodników jesienią.
Substancje czynne, które możemy stosować do zwalczania śmietki kapuścianej to:
- neonikotynoidy — acetamipryd.
- pyretroidy — deltametryna, lambda-cyhalotryna.
Produkt zawierający dwa składniki aktywne acetamipryd i lambde-cyhalotryne to Inazuma 130WG.
Zalecana dawka do jednorazowego zastosowania: 0,25-0,30 kg/Ha
Innym sposobem walki ze śmietką kapuścianą jest stosowanie mikrogranulatu zawierającego pyretroid-cypermetrynę. Środki tego rodzaju stosujemy doglebowo podczas siewu rzepaku.
Jakie zaprawy zwalczają śmietkę kapuścianą?
Zaprawy nasienne są podstawowym sposobem ochrony rzepaku ozimego przed śmietką kapuścianą. Działają bezpośrednio w strefie korzeniowej roślin, niezależnie od temperatury, chroniąc ją do fazy 3 liści.
Obecnie na rynku mamy dwa podstawowe produkty chemiczne do zaprawiania roślin rzepaku:
- Buteo Star — flupyradifuron
- Lumiposa 625 FS — cyjanotraniliprol
Podsumowanie
Zwalczanie szkodnika, jakim jest śmietka kapuściana, wymaga kompleksowego podejścia, obejmującego monitoring, profilaktykę oraz stosowanie odpowiednich środków ochrony roślin.
Kluczową rolę odgrywa regularna lustracja plantacji, co pozwala na wczesne wykrycie szkodnika i zastosowanie zabiegów ochronnych w odpowiednim momencie.
Dobrze zaplanowane zabiegi, połączone z monitorowaniem i odpowiednią rotacją substancji czynnych na pewno pomogą w walce z tym trudnym szkodnikiem i ograniczą straty w plonach.
Krzysztof Łukajewicz
Redakcja Osadkowski.pl
