Corocznie Główny Urząd Statystyczny prowadzi ankiety mające na celu określenie powierzchni zasiewów i plonowania najważniejszych gatunków roślin uprawnych. Opracowanie Produkcja upraw rolnych i ogrodniczych przygotowywane jest dla poszczególnych lat, a punktem odniesienia jest rok poprzedzający badanie.

W 2024 roku średni plon rzepaku ozimego dla Polski wynosił 32,5 dt/ha i był niższy od plonów uzyskanych w 2023 i 2022 roku o odpowiednio 1,6 dt/ha i 1,5 dt/ha.

Na większości plantacji prowadzonych według zaleceń Doradców plon nasion jest zdecydowanie wyższy od średniej krajowej.

Jesienią budowana jest informacja genetyczna potencjału plonowania rzepaku. Głównie zależna jest ona od ilości liści w rozecie. Jednak trzeba na to wziąć poprawkę, ponieważ stare liście z jesieni w czasie spoczynku zimowego mogą odpaść (żerowanie szkodników, rozwój patogenów, przymrozki).

Ilość odpadniętych liści można łatwo policzyć wiosną. Każdy odrzucony liść pozostawia po sobie bliznę. Na podstawie ilości blizn możemy stwierdzić, ile zawiązków pędów bocznych wytworzył rzepak jesienią.

Dla przypomnienia po wytworzeniu 4 liści właściwych rzepak wytwarza pierwszy zawiązek pędu bocznego. Dlatego dla powodzenia uprawy bardzo ważne jest, żeby rzepak wytworzył jesienią minimum 10 liści. Z 10 liści średnio powstanie 6-7 pędów bocznych, ale trzeba pamiętać, że część z tych pędów bocznych będzie za słaba, żeby się wydłużyć i zrównać z pędem głównym.

Dlatego im mocniejsza będzie rozeta liściowa rzepaku jesienią, tym wyższy będzie potencjał plonotwórczy rzepaku wiosną.

Na plonowanie rzepaku mają wpływ czynniki niezależne od człowieka – warunki pogodowe. Szczególnie dotkliwy dla rzepaku ozimego jest niedobór wody w okresie wiosennym, który nie pozwala na realizację genetycznego potencjału plonowania. 

Pomimo występowania niekorzystnego przebiegu pogody na wielu polach osiągane są zadowalające rezultaty. Możliwe jest to dzięki wdrożeniu agrotechniki dostosowanej do potrzeb rośliny uprawnej oraz warunków atmosferycznych. Coraz większe znaczenie w prowadzeniu plantacji mają produkty niebędące środkami ochrony roślin, działającymi na wigor i kondycję rośliny uprawnej.

Do tej grupy należy zaliczyć całą technologię DSG, bez której obecnie trudno wyobrazić sobie wysokie i powtarzalne w kolejnych latach plonowanie rzepaku ozimego.

Praktyka rolnicza oraz liczne plantacje doświadczalne pokazują, że jednym z ważniejszych elementów składających się na wysokie plony jest dobór odmian. Dlatego też co roku w wielu lokalizacjach w Polsce wysiewane są odmiany rzepaku znajdujące się w ofercie oraz do niej aspirujące.

Pozwala to na pełne spojrzenie na cechy użytkowe odmian oraz ich dopasowanie do lokalnych warunków uprawy przy jednoczesnym zastosowaniu rekomendowanych rozwiązań produktowych.

Poznaj plon rzepaku z hektara z doświadczeń Osadkowski

Odmiany rzepaku ozimego znajdujące się w ofercie oraz biorące udział w procesie testów przedwdrożeniowych, wysiewane są w wielu lokalizacjach w Polsce. Niektóre plantacje demonstracyjne Rolnicy mogą obejrzeć na żywo w ramach cyklu spotkań Zielone Pola. Poniżej przedstawiono plonowania wybranych odmian z sezonu wegetacyjnego 2023/2024.

Jak plonują odmiany odporne na kiłę?

Kiła kapusty to choroba wywoływana przez Plasmodiophora brassicae. Patogen ten stanowi poważne zagrożenie dla upraw rzepaku.

RGT Pegazzus to odmiana hybrydowa z hodowli RAGT z polską rejestracją COBORU 2021. Cechuje ją bardzo wysoki plon przy dobrym zaolejeniu, brak tendencji do jesiennego wynoszenia stożka wzrostu oraz bardzo dobrą odporność na wyleganie łodygowe.

Poniżej wyniki plonownia z 2024 odmiany RGT Pegazzus na naszych poletkach demonstracyjnych:

• Wasylów: plon 51,48 dt/ha przy wilgotności 5,9%
• Ostrożnica: plon 49,66 dt/ha przy wilgotności 5,6%
• Wirki: plon 50,00 dt/ha przy wilgotności 7,6%

LG Tarantula to ubiegłoroczna nowość z hodowli LG Seeds z genem odporności na kiłę kapusty o bardzo dobrym potencjale plonotwórczym. Rekomendowana do uprawy na terenie całego kraju. Posiada geny TuYV oraz RLM7, co zapewnia szczególnie wysoką zdrowotność roślin.

Rzepak LG Tarantula w 2024 na naszych poletkach uzyskał wyniki:

• Ostrożnica: plon 52,67 dt/ha przy wilgotności 5,9%
• Wasylów: plon 49,1 dt/ha przy wilgotności 5,2%
• Wirki: plon 46,31 dt/ha przy wilgotności 7,9%

Wyniki uzyskiwane przez odmiany kiłoodporne pokazują, że mogą dobrze plonować na stanowiskach, gdzie problem z kiłą występuje, ale też tam, gdzie go nie ma.