Ochrona ziemniaka | Polecane przez nas herbicydy |

Kolejny rok będzie ostatnim, w którym do ochrony herbicydowej ziemniaków można będzie zastosować preparaty zawierające w swoim składzie linuron. Co nastąpi w kolejnych sezonach? Czy dostępne rozwiązania będą w stanie zastąpić dotychczasowe, oparte właśnie na linuronie? Czy jesteśmy skazani tylko na preparaty oparte na metrybuzynie?

Próbując odpowiedzieć na te pytania, trzeba wymienić najistotniejsze cechy preparatów opartych na linuronie, które sprawiały, iż były to najczęściej spotykane herbicydy stosowane w uprawie ziemniaków.

Zalety

szerokie okienko zabiegowe (od momentu wysadzenia do ostatniej chwili przed wschodami)
szerokie spektrum zwalczanych chwastów
bezpieczeństwo dla rośliny uprawnej (brak wrażliwości odmianowej)
brak szkodliwości dla roślin następczych
możliwość tworzenia mieszanek i kompozycji dostosowanych do naszych potrzeb na danej plantacji
przy dobraniu do nich odpowiedniego partnera pozwalały na zamknięcie ochrony herbicydowej plantacji ziemniaków tuż po ostatecznym uformowaniu lub obredleniu redlin, bez kontaktu z uprawianymi roślinami

Wady

jak w przypadku wszystkich preparatów doglebowych, skuteczność preparatów opartych na linuronie zależy w dużym stopniu od warunków wilgotnościowych gleby w okresie wiosennym
mała skuteczność na niektóre chwasty, szczególnie na rdest powojowy (zawsze) i komosę (w latach suchych)
brak możliwości wykonywania zabiegów mechanicznych po ich zastosowaniu

Sposoby zwalczania chwastów na plantacji ziemniaków w zależności od ich fazy rozwojowej

1. Ochrona herbicydowa przed wschodami ziemniaków
Pierwszy moment rozpoczęcia ochrony herbicydowej wyznacza termin zakończenia uprawy mechanicznej redlin. Jeśli nie ma jeszcze siewek chwastów, możemy wykonać oprysk mieszanką herbicydów doglebowych. W standardzie mógł być to preparat oparty na linuronie (w mieszance lub pojedynczo). Są też inne rozwiązania uzależnione od terminu ich stosowania:

Do 10 dni od posadzenia bulw możemy zastosować preparat Racer 250 EC - pełna dawka 2-3 l/ha lub też w mieszance z metrybuzyną (1,5-2 l/ha + 350 g metrybuzyny). Fluorochloridon zawarty w tym preparacie zwalcza praktycznie wszystkie z najczęstszych chwastów w ziemniakach, łącznie z samosiewami rzepaku.

Inne herbicydy doglebowe możliwe do zastosowania to preparaty oparte na pendimetalinie, np. Stomp 330 EC (3,5-5 l/ha). W praktyce często występowały mieszanki z linuronem, co poprawiało ich skuteczność np. na komosę, chwastnicę i rdest powojowaty. Należy jednak zwrócić uwagę, iż obie te substancje są mocno wrażliwe na niedobór wilgoci w glebie.

Substancją aktywną, którą także możemy stosować w tym terminie, jest chlomazon. Występuje on w czystej postaci np. w Command 480 EC lub też w fabrycznych mieszankach z linuronem, np. Harrier 295 EC . Chlomazon umożliwi nam walkę z takimi chwastami, jak: przytulia czepna, chwastnica jednostronna czy też psianka czarna.

Nowością w ochronie herbicydowej ziemniaków jest prosulfokarb zawarty w preparacie Boxer 800 EC . Dotychczas miał on rejestrację w zbożach - w dawce 2 l/ha skutecznie radził sobie z chwastami jednoliściennymi. Przy pełnej dawce w ziemniakach, wynoszącej 5 l/ha, zwalcza przytulię czepną, komosę białą, żółtlicę, gwiazdnicę, przetaczniki, jasnoty, rdesty (także rdest powojowaty), kiełkujące samosiewy rzepaku oraz wiechlinę roczną.

Prosulfokarb doczekał się także ,,gotowej" mieszanki z metrybuzyną w postaci preparatu Arcade 880 EC . Dawka 4-5 l/ha tego preparatu zwalcza praktycznie pełne spektrum chwastów. Należy jednak pamiętać, iż granicznym momentem zastosowania tego preparatu jest faza 5 cm wysokości roślin ziemniaka.

Jeśli poszukujemy skutecznego i kompleksowego rozwiązania na chwasty jednoliścienne (chwastnica i owies głuchy) oraz dwuliścienne (ale bez przytulii czepnej), to skutecznym i pewnym rozwiązaniem będzie przedwschodowe zastosowanie preparatu Plateen 41,5 WG . Dawka rejestracyjna to 2 kg/ha. Preparat jest gotową mieszanką flufenacetu i metrybuzyny.

Tab.1. Najważniejsze herbicydy do stosowania w terminie przed wschodami ziemniaka

Nazwa herbicydu	Substancja aktywna	Dawka na 1 ha	Uwagi
Jednoroczne chwasty dwuliścienne i jednoliścienne
Afalon Dyspersyjny 450 SC	linuron	1,5-2 l	Stosować na wilgotną glebę do 3 dni po posadzeniu pobudzonych sadzniaków odmian wczesnych i bardzo wczesnych, a pozostałych odmian do 10 dni. W innych odmianach chlomazon stosować do 10 dni przed wschodami.
Command 480 EC	chlomazon	0,2 l
Kilof 480 EC	chlomazon + linuron	1,5-2 l
Harrier 295 ZC	chlomazon + metrybuzyna	1,5 l
Avatar 293 ZC	prosulfokarb + metrybuzyna	4-5 l	Można stosować do momentu, kiedy rośliny ziemniaka nie przekroczą wielkości 5 cm.
Arcade 880 EC	prosulfokarb	3-5 l	Stosować po posadzeniu do fazy 3 liści na pędzie głównym.
Jednoroczne chwasty dwuliścienne
Sencor Liquid 600 SC	metrybuzyna	0,75-1 l	Stosować po ostatecznym obsypaniu.
Maestro 70 WG Mistral 70 WG	metrybuzyna	0,75 kg	Stosować po ostatecznym obsypaniu.
Jednoroczne chwasty dwuliścienne i niektóre jednoliścienne
Plateen 41,5 WG	flucenacet + metrybuzyna	2 kg
Stomp 330 EC Stomp 400 SC	pendimetalina	3,5-5 l 3-4 l	Na glebach bardzo lekkich stosować niższą z zalecanych dawek.
Jednoroczne chwasty dwuliścienne i niektóre jednoliścienne
Roundup Plus 360 SL Roundup Flex Roundup Max 2	glifosat	1,25-2,5 l 1-2 l 0,75 kg	Nie stosować tuż przed wschodami i na bardzo lekkich glebach.

Skutecznym rozwiązaniem w okresie przed wschodami ziemniaków jest użycie preparatów opartych na metrybuzynie. W okresie przedwschodowym możemy je stosować bez obaw o wystąpienie fitotoksyczności na odmianach wrażliwych. W tym momencie możemy zastosować nawet 525 g tej substancji aktywnej. Może to być ,,stara" forma któregoś z preparatów z formulacją WG lub też najnowsza, mniej dokuczliwa w skutkach ubocznych dla odmian wrażliwych formulacja płynna w Sencor Liquid 600 SC .

Jeśli na plantacji występują liczne siewki chwastów, a do wschodów pozostało nam 3-5 dni, możemy zastosować oprysk nieselektywnymi preparatami zawierającymi glifosat, np. 2 l/ha preparatu Roundup Plus 360 SL lub innego zamiennika z tą substancją aktywną. Musimy mieć jednak pewność, iż nie nastąpi kontakt glifosatu z roślinami ziemniaka, gdyż może to spowodować uszkodzenia wschodzących roślin lub ich całkowite zniszczenie. Zestawienie rozwiązań przedwschodowych przedstawia tab.

2. Ochrona herbicydowa po wschodach
Moment rozpoczęcia wschodów przez rośliny ziemniaka diametralnie zmienia zasady ochrony herbicydowej. Z powodu dużej wrażliwości ziemniaków na herbicydy mocno zawęża się liczba możliwych do zastosowania substancji aktywnych. Czy jesteśmy jednak wtedy skazani tylko na bentazon? Poprzez podane w dalszej części rozwiązania chcę pokazać, iż można przeprowadzić skuteczną ochronę herbicydową ziemniaka operającą się jedynie na zabiegach powschodowych.

Takie zabiegi mogą być jedyną możliwością w przypadku formowania redlin w ostatniej chwili przed wschodami. Krótki czas pomiędzy formowaniem redlin a wschodami i powschodowymi zabiegami herbicydowymi pozwala wtedy na minimalną liczbę siewek ,,przerośniętych". Jednocześnie długi okres pomiędzy sadzeniem i agresywnym formowaniem redlin umożliwia mechaniczne zniszczenie siewek, niezależnie od ich fazy rozwojowej i stopnia nasilenia.

Substancją czynną, która może nam pomóc i rozwiązać problem zachwaszczenia po wschodach, jest metrybuzyna. Ma ona szerokie spektrum zwalczanych chwastów (najistotniejszy wyjątek to przytulia czepna).

Metrybuzyna działa na chwasty dwukierunkowo. Jest pobierana przez korzenie młodych chwastów, szczególnie w ich fazie do 4 liści, a także częściowo przez liście. W programie ochrony powschodowej ziemniaka można zastosować zarówno formulację 70 WG, jak i płynną formulację w Sencor Liquid 600 SC . Obie formy nadają się do mieszanek zbiornikowych z rimsulfuronem lub linuronem.

Elementem, który ogranicza stosowanie metrybuzyny w uprawie ziemniaków, jest wrażliwość poszczególnych odmian. Tabelaryczne zestawienie przynależności poszczególnych odmian do grup wrażliwości na metrybuzynę przedstawia poniższa tab.

Tab.2. Wrażliwość odmian na metrybuzynę

Stopień wrażliwości	Kierunek użytkowania odmian
Stopień wrażliwości	jadalne	skrobiowe
niewrażliwe	Satina	Tucan, Zuzanna
niska wrażliwość	Altesse, Ametyst, Bellarosa, Bryza, Cecile, Courage, Dali, Etiuda, Etola, Eugenia, Ewelina, Folva, Karatop, Karlena, Lord, Lady Florina, Nora, Syrena	Adam, Ikar, Kuba, Neptun, Rudawa, Skawa
średnia wrażliwość	Almera, Andromeda, Aruba, Asterix, Augusta, Bartek, Belinda, Bellaprima, Berber, Bila, Bursztyn, Carrera, Colette, Cyprian, Denar, Ditta, Fianna, Gawin, Gracja, Gustaw, Gwiazda, Hubal, Ibis, Ingrid, Jelly, Justa, Jutrzenka, Lady Claire, Legenda, Michalina, Miłek, Monsun, Nandina, Omega, Owacja, Pirol, Promyk, Red Fantasy, Rumba, Roxana, Sagitta, Tajfun, Wiarus, Zebra, Żagiel	Albatros, Bosman, Danuta, Glada, Hinga, Inwestor, Jasia, Jubilat, Kuras, Pasja, Pomorska, Rumpel
podwyższona wrażliwość	Anabelle, Arielle, Cekin, Innovator, Irga, Irys, Miriam, Moli, Rosalind, Sante, Soplica, Stasia, Tetyda, Vineta, Zenia, Zeus	Gandawa, Opus, Pokusa, Ślęza
bardzo wrażliwe	Fresco, Krasa, Viviana	Pasat, Sonda, Umiak

Wrażliwość odmian ziemniaka na metrybuzynę stosowaną po wschodach (opracowanie na podstawie badań własnych, J. Urbanowicz),

Tab.3. Najważniejsze herbicydy do stosowania w terminie po wschodach

Nazwa herbicydu	Substancja aktywna	Dawka na 1	Uwagi
Jednoroczne chwasty dwuliscienne
Basagran 480 SL	bentazon	2,5-3 l
Sencor Liquid 600 SC Maestro 70 WG Mistral 70 WG	metrybuzyna	0,5 l 0,5 kg	Uwaga na odmiany wrażliwe
Jednoroczne chwasty dwuliscienne Tylko w odmianach bez podwyższonej wrażliwości na metrybuzynę.
Titus 25 WG + adiuwant Trend 90 EC	rimsulfuron	60 g lub 2x30 g + 0,1%
zabieg jednorazowy Titus 25 WG + Sencor Liquid 600 SC + Trand 90 EC	rimsulfuron	40-50 g + 0,3 l + 0,1%
zabieg dzielony Titus 25 WG + Sencor Liquid 600 SC + Trand 90 EC		wysokość roślin do 15 cm 30g + 0,3 l + 0,1%	10 dni później 20g + 0,2 l +0,1%

Odmiany z grupy wrażliwych i bardzo wrażliwych nie mogą być generalnie traktowane powschodowo preparatami zawierającymi metrybuzynę, ponieważ powoduje to trwałe uszkodzenia roślin i drastyczny spadek plonu. Jeśli chcemy wykorzystać tę substancję, możemy zastosować ją przedwschodowo.

Tab.4. Herbicydy do ograniczenia chwastów jednoliściennych w ziemniakach

Nazwa herbicydu	Substancja aktywna	Dawka na 1 ha
Agil-S 100 EC	propachizafop	0,5-0,7 l: jendoroczne jednoliścienne 1,25-1,5 l: zwalczanie perzu
Fusilade Forte 150 SC	cykloksydym	1,0-1,5 l: jednorodne jednoliścienne 0,75-1 l: miotła zbożowa, owiec głuch, chwastnica jednostronna 2-2,5 l: perz, wiechlina roczna
Targa 10 EC	chizalofop - P - etylowy	0,4-0,5 l: chwastnica jednostronna, owies głuchy, włośnica sina 1l: perz właściwy

Jeśli nie znamy wrażliwości danej odmiany, powinniśmy się skontaktować z jej hodowcą, ponieważ nie ma w tym temacie żadnych ogólnych zasad, według których jeden typ odmian jest bardziej wrażliwy niż drugi. Gospodarstwa współpracujące z nami najczęściej stosują powschodowo preparaty zawierające metrybuzynę (np. Sencor Liquid 600 SC lub Sencor 70 WG ) w dwóch dawkach oraz w połączeniu z preparatem zawierającym rimsulfuron (np. Titus 25 WG ):

• pierwszy zabieg przy wysokości 15 cm roślin ziemniaków - 0,3 kg Sencor Liquid 600 SC + 30 g Titus 25 WG oraz Trend 0,1%

• drugi zabieg 10-14 dni później - 0,2 kg Sencor Liquid 600 SC + 20-30 g Titus 25 WG

W ten sposób uzyskujemy swoisty efekt synergii przez te całkowicie inaczej działające substancje aktywne. Metrybuzyna stosowana pojedynczo działa głównie doglebowo, natomiast rimsulfuron to sulfonomocznik o nalistnym sposobie działania. Zastosowanie takiej mieszaniny zbiornikowej wzmacnia działanie obu preparatów na chwasty z grupy średniowrażliwych (np. rdest powojowy i komosa). Wprowadzenie do zabiegów preparatów opartych na rimsulfuronie umożliwia nam skuteczne zwalczanie również chwastów jednoliściennych. O ile z chwastnicą dobrze radzi sobie większość substancji doglebowych stosowanych w ochronie ziemniaków (linuron, pendimetalina, chlomazon, metrybuzyna), o tyle, aby zwalczyć perz polny, owies głuchy czy też wiechliny, musimy skorzystać z pomocy graminicydów lub też wykorzystać ,,przy okazji" rimsulfuron (np. Titus 25 WG ). Zestawienie graficzne rozwiązań powschodowych przedstawia tab.

3. Graminicydy w ziemniakach

Większość dostępnych graminicydów ma rejestrację do ochrony ziemniaków. Są to preparaty o działaniu nalistnym, możemy je więc stosować po zakończeniu uprawy mechanicznej, na rozwinięte siewki lub młode rozety chwastów jednoliściennych. Momentem końcowym ich stosowania jest początek pąkowania roślin ziemniaka lub początek zwierania międzyrzędzi. Najważniejsze rozwiązania ochrony graminicydowej zawiera tab.

Myślę, iż po przeanalizowaniu aktualnych możliwości rozwiązania problemu zwalczania chwastów w uprawie ziemniaków możemy być spokojni o skuteczne programy ochrony i preparaty, które zastąpią nam wycofywane środki oparte na linuronie.

Polecamy również

Nasze wydawnictwa