Materiał partnera
Zbilansowane nawożenie buduje plon buraków cukrowych
Agnieszka Krawczyk, Monika Tabak
Sukces w uprawie buraków cukrowych to efekt wielu czynników. Trzeba zadbać o siew w glebę o uregulowanym odczynie, właściwy system nawożenia fosforem i potasem i optymalizację nawożenia azotem. Nieodpowiednia technologia uprawy i brak zbilansowanego nawożenia obniżają plon korzeni i ich parametry jakościowe.
Zbilansowane nawożenie to konieczność
Nawożenie buraka to wyzwanie, ponieważ ma on wysokie wymagania pokarmowe, jednocześnie cechuje się krótkim okresem wegetacji i bardzo dużą dynamiką przyrostu biomasy.
Wysokość dawek nawozów mineralnych w uprawie buraka cukrowego (tak jak i w uprawie innych roślin) jest uzależniona od dostępności składników z innych źródeł (np. obornika lub innych nawozów naturalnych, organicznych), właściwości gleby, wysokości plonu.
Burak cukrowy z plonem 10 t korzeni i odpowiednią masą liści przeciętnie pobiera:
- 45‑60 kg azotu (N)
- 18 kg fosforu (P2O5)
- 60 kg potasu (K2O)
- 20‑30 kg wapnia (CaO)
- 15‑20 kg magnezu (MgO)
- 10‑15 kg sodu (Na2O)
- 12,5 kg siarki (SO3)
- 80‑200 g boru (B)
- 25‑50 g miedzi (Cu)
- 300‑400 g manganu (Mn)
- 2‑7 g molibdenu (Mo)
- 150‑250 g cynku (Zn)
Potasu więcej niż fosforu
Na wartość użytkową korzeni bardzo duży wpływ ma potas, który pobierany jest przez buraki w największych ilościach. Buraki korzystają przede wszystkim z glebowych zasobów tego pierwiastka, dlatego uprawę należy prowadzić na glebach zasobnych w potas.
Potas, podobnie jak fosfor, powinno się stosować jesienią. Wysokie dawki potasu, zwłaszcza na glebach lżejszych, warto podzielić: 2/3 planowanej dawki zastosować jesienią, a 1/3 wiosną, około 3 tygodni przed siewem nasion.
Dawka wiosenna nie powinna przekraczać 100 kg K2O/ha.
Do nawożenia przedsiewnego buraków cukrowych mogą być wykorzystywane nawozy fosforowe i potasowe. Holist agro PK 15-30, Holist agro K (Mg) 55 (+5) i Super fos dar 40 najlepiej stosować jesienią. Polidap, z uwagi na obecność azotu, warto wykorzystać wiosną. W nawożeniu sprawdzą się również nawozy wieloskładnikowe typu Polifoska i Amofoska.
Azot – nie za dużo, nie za mało
W uprawie buraka cukrowego niezwykle ważne jest, aby rośliny jak najszybciej zakryły międzyrzędzia. Szybkość wzrostu liści warunkowana jest między innymi tempem pobierania azotu, które zależy od formy azotu (dostarczonej w nawożeniu przedsiewnym) i dostępności wody w glebie. Im mniej wody, tym azot transportowany jest wolniej, wolniej jest również pobierany, co spowalnia wzrost liści.
Planując nawożenie azotem warto pamiętać, że dawkę do 80 kg N/ha najlepiej zastosować w całości przed siewem.
Wyższe dawki całkowite należy podzielić na dwie części:
- pierwszą część, stanowiącą 50- 60% dawki całkowitej, należy wysiać przed siewem nasion,
- pozostałą część wysiewa się w fazie 2-4 par liści właściwych
Jeśli pod buraki cukrowe zastosowano obornik, np. w ilości 30 t/ha, to dawkę azotu należy ograniczyć do 60-90 kg N/ha.
W nawożeniu buraków cukrowych bardzo dobrym rozwiązaniem są nawozy saletrzano-amonowe, zawierające dużą pulę azotu azotanowego odpowiedzialnego za szybki wzrost roślin. Mogą to być:
- Pulan Macro
- megAN
- Salmag z borem
- Saletrzak 27 standard z borem
Świetnie sprawdzi się także nawóz RSM. W nawożeniu warto również stosować nawozy azotowo-siarkowe, takie jak:
- Saletromag 25
- Saletrosan 30
- RSM S 26 (+7,5)
- RSM S 28 (+12,5)
W uprawie buraka ważna jest nie tylko sama wielkość plonu, ale również zawartość w nim cukru, od której uzależniona jest ostateczna cena płodów. Niewłaściwe stosowanie azotu prowadzi do spadku polaryzacji, zwiększenia zawartości związków melasotwórczych i opóźnienia osiągnięcia przez korzenie dojrzałości technologicznej.
Agnieszka Krawczyk, Monika Tabak