Choroby buraka cukrowego — jakie występują i jak chronić buraka przed nimi?

Największe znaczenie gospodarcze ma chwościk buraka powodowany przez Cercospora beticola. To właśnie zwalczanie chwościka buraka wymaga zastosowania intensywnej ochrony fungicydowej. W zależności od regionu kraju i presji choroby może to być nawet 4-5 zabiegów grzybobójczych.

Przygotowując program fungicydowy należy uwzględnić także eliminację brunatnej plamistości liści, której presja z roku na rok jest coraz większa. Oprócz wymienionych dwóch chorób na liściach buraka cukrowego można zaobserwować także:

• mączniaka prawdziwego buraka
• bakteryjną plamistość liści
• mączniaka rzekomego buraka
• rdzę buraka
• alternariozę

Rotacja fungicydów

Wybór środków grzybobójczych powinien być przemyślany i zaplanowany, ponieważ musi uwzględniać rotację substancjami czynnymi, a najlepiej mechanizmami ich działania. Takie postępowanie pozwoli na zmniejszenie ryzyka powstawania zjawiska odporności Cercospora beticola na działanie środków grzybobójczych. O tym, że jest to duży problem, świadczy fakt, że według doniesień naukowych większość biotypów jest już odporna na działanie substancji czynnych z grupy strobilurn oraz SDHI.

Program ochrony buraka cukrowego przygotowany przez Dział Doradztwa i Rozwoju został opracowany zgodnie ze strategią przeciwdziałania tworzeniu odporności przez grzyby chorobotwórcze. Rekomendowana sekwencja zabiegów środkami ochrony roślin:

• I zabieg — Tores 250 EC 0,4 l/ha
• II zabieg — Tern Turbo 750 EC 0,5 l/ha
• III zabieg — Belanty 1,5 l/ha

W celu uzyskanie lepszej zdrowotności roślin do każdego zabiegu fungicydowego rekomendowany jest IonBlue (dawka 0,3-0,5 l/ha) oraz Barrier Si-Ca (dawka 1,0 l/ha). Pierwszy z produktów zawiera bioaktywne jony miedzi i siarki o działaniu sytemicznym, dzięki czemu ma bardzo dobre działanie fitosanitarne.

Z kolei Barrier Si-Ca zawiera pierwiastki, które zwiększają szczelność ścian komórkowych, przez co stają się one trudniejszą do pokonania barierą dla strzępek infekcyjnych grzybni.

Oprócz produktów Barrier Si-Ca i IonBlue ważną rolę w budowaniu zdrowotności buraka pełni ProBeet WG. Produkt może być zastosowany klika razy w sezonie wegetacyjnym jako element różnych technologii. Rekomendowany jest do wczesnego zabiegu, który wykonywany jest przed rozpoczęciem sekwencji zabiegów fungicydowych. ProBeet WG buduje Indukowaną Odporność Systemiczną (IRS) roślin na choroby, w tym na chwościk buraka.

ProBeet WG może być również aplikowany naprzemiennie z fungicydami. Wówczas zalecany jest łącznie z Barrier Si-Ca - takie rozwiązanie pozwala maksymalnie wykorzystać funkcjonalność obu produktów.

Choroby siewek

Presja chorób siewek w poszczególnych latach prowadzenia uprawy może być bardzo zróżnicowana. Na chorobę mogą być narażone kiełkujące nasiona buraka, które zostały wysiane w nieogrzaną glebę i ich wschody znacznie się przedłużają. Zgorzel siewek poraża również młode rośliny — osłabione przedłużającymi się wschodami oraz niekorzystnym przebiegiem pogody.

Powszechnie stosowną metodą zabezpieczającą przed znacznymi stratami powodowanym przez zgorzel siewek jest zaprawianie materiału siewnego. Jego producenci wykorzystują do tego celu zaprawy zawierające sedaksan i hymeksazol. Zgorzel siewek buraka może być powodowana przez różnych sprawców:

• Pythium ultimum, Pythium irregulare, Pythium aphanidermatum
• Aphanomyces cochlioides
• Phoma betae
• Rhizoctonia solani

Choroby buraka cukrowego na korzeniach

Na plantacji buraka można zaobserwować również choroby korzeni. Największe znaczenie gospodarcze mają dwie z nich: zgnilizna brunatna korzenia (sprawca Rhizoctonia solani) oraz zgnilizna wierzchołkowa korzenia (sprawca Aphanomyces cochlioides). Obecnie (kwiecień 2025) nie ma zarejestrowanych środków ochrony roślin do zwalczania wymienionych chorób.

Dlatego też bardzo ważne jest wdrażanie metod niechemicznych, a zwłaszcza przestrzeganie przerwy 4-5-letniej przerwy w uprawie buraka w tym samym stanowisku.