Zabieg T3 w pszenicy – ochrona kłosa kiedy, jak i co stosować?

Zabieg T3 ma za zadanie ochronę kłosów zbóż, ale także przy okazji chroni liść flagowy (F), a czasem także podflagowy i popodflagowy. Liść flagowy oznaczamy symbolem F. Poszczególne liście zbóż mają swoje symbole (F, F-1, F-2). Skróty te dotyczą górnych liści:

• F - oznacza liść flagowy
• F-1 - oznacza liść podflagowy
• F-2 - mówi nam o liściu popodflagowym

Najgroźniejsze choroby występujące na kłosie to septorioza plew pszenicy, a także fuzarioza kłosów. Może także wystąpić czerń zbóż, głownia pyląca pszenicy, śniecie (śnieć cuchnąca, gładka i karłowa pszenicy) oraz inne patogeny, które ujemnie wpływają na plon. Jeżeli kłos będzie porażony, to plon jest niższy oraz spadną parametry jakościowe ziarna.

Ceny uzyskane na skupie będą niższe, a możliwość sprzedaży ziarna o niskich parametrach może być utrudniona. Szczególnie jeżeli zostaną oznaczone w próbie mikotoksyny. Także przechowywanie porażonego ziarna zbóż przysparza nam kłopotu i trzeba je zazwyczaj "sprzedać z pola". A cena na skupie podczas żniw jest najmniej korzystna.

Najczęstsze mikotoksyny to trichoteceny, a w tym:

• deoksyniwaleon (DON)
• zearalenon (ZEA)
• niwalenol (NIV)
• fumonizyny
• moniliformina
• fusaproliferyna
• bowercyna

Mikotoksyny są trujące zarówno dla ludzi, jak i dla zwierząt. Ich dopuszczalną ilości określają odrębne normy.

Oprysk T3 to ostatni z zabiegów fungicydowych w zbożach. Jest on bardzo ważny. Jednak na ostateczny plon pszenicy mają wpływ także wcześniejsze zabiegi.

Główne znaczenie ma zabieg T1, który wykonujemy w fazie na początku strzelania w źdźbło. Nadrzędnym celem zabiegu T1 jest ochrona podstawy źdźbła. Drugi zabieg to tzw. zabieg T2. Wykonujemy go w fazie liścia flagowego. Chroni on liść F oraz górne liście. Zabieg T3 zabezpiecza nam kłos przed chorobami, a dodatkowo wpływa na plon (MTZ) i parametry jakościowe.

Na zabieg będzie mieć wpływ kilka czynników:

• zaczynamy na początku od sprawdzenia ile czasu upłynęło od ostatniego zabiegu fungicydowego, czyli tzw. zabiegu T2 (patrzymy na ilość dni oraz substancje czynne, które użyto do tego zabiegu),
• następnie powinniśmy sprawdzić, jak wygląda podstawa źdźbła — tu należy przeanalizować czy zabieg T1 na podstawę źdźbła był skuteczny,
• po trzecie liczymy ilość kłosów na m2 i sprawdzamy, czy liść F, F-1, F-2 są jeszcze zdrowe,
• po czwarte wykonujemy test kopertowy i weryfikujemy, czy na kłosie wytworzy się grzybnia (grzyby z rodzaju Fusarium mogą wytwarzać grzybnię koloru różowatego oraz białego).

Czynniki wpływające na wzrost zagrożenia przez sprawców chorób i spadek plonu:

• przedplon (zbożowy, w tym głównie kukurydza zwiększa ryzyko porażenia Fusarium)
• rodzaj uprawy (uproszczenia w uprawie sprzyjają chorobom kłosa)
• gęstość siewu (wysoka obsada zwiększa ryzyko porażenia)
• podatność odmiany (niska odporność: na choroby podstawy źdźbła, wyleganie, fuzariozę kłosów oraz septoriozę plew zwiększa ryzyko wystąpienia chorób)
• warunki meteorologiczne (wilgotność, a także opady deszczu w czasie kwitnienia pszenicy zwiększają ryzyko chorób kłosa)
• wyleganie zbóż (gdy zboża wylegną zwiększa się ryzyko chorób kłosa, a także porastanie)
• warunki w czasie zbioru (mokre i wyciągnięte w czasie żniwa zwiększają ryzyko porażenia kłosa)

Zabieg T3 w zbożach przypada na fazę od końca kłoszenia do początku dojrzałości wodnej ziarna (uwaga na okres karencji). Z racji tego, że pszenica jest rośliną samopylną, to zabieg nawet podczas kwitnienia jest bezpieczny.

Pszenica zaczyna wyrzucać pylniki od środkowej części kłosa i to jest najlepszy moment na wykonanie zabiegu. Dodatkowo chronimy podczas tego zabiegu górne liście, szczególnie liść flagowy. W tym czasie na liściu flagowym zazwyczaj pojawia się rdza zarówno żółta, jak i brunatna.

Zabieg T3 tak jak T1 i T2 najlepiej wykonać wieczorem albo nad ranem. Pamiętajmy, w łanie temperatura jest zawsze wyższa niż temperatura powietrza, dlatego tak często dochodzi do fitotoksyczności.

Wszystko zależy, jakie fungicydy podaliśmy do ochrony roślin na zabieg T1 i T2. Ważna będzie także obsada roślin, podatność odmian na choroby, a także przebieg pogody. Od tych czynników zależy jaki środek na T3 wybierzemy.

W przypadku zabiegu T3 najważniejszy jest dobór substancji czynnych. Pamiętajmy, w tym zabiegu nie można dać tylko jednej substancji czynnej. Ponieważ na kłosie występuje kompleks grzybów z rodzaju Fusarium (może to być Fusarium: F. cumorum, F. graminearum, F. avenaceum, F. poae, F. langsethiae). Nie jesteśmy w stanie samodzielnie stwierdzić, które gatunki u nas występują. Dlatego do zabiegu T3 wybiera się minimum dwie substancje czynne albo gotowe fungicydy wieloskładnikowe.

Bardzo wysoką skuteczność na T3 wykazują triazole, może to być np. mieszanina tebukonazolu (np. Syrius 250 EW) wraz z metkonazolem (np. Plexeo, Sierra60 SL) lub difenokonazolem (np. Tores250 EC).

Przykładowe mieszaniny mogą wyglądać następująco:

• 0,6 l Syrius 250 EW + 0,6 l Plexeo
• 0,5 l Syrius 250 EW + 0,5 l Tores 250 EC

Powyższe rozwiązania są oparte na dwóch triazolach: tebukonazolu i metkonazolu albo tebukonazolu i difenokonazolu. Substancje te uzupełniają się pod kątem spektrum zwalczania patogenów, dając skuteczną ochronę skierowaną na grzyby z rodzaju Fusarium.

Dla podwyższenia skuteczności zabiegów warto dodać IonBLue w dawce 0,3-0,5 l/ha. Wzmocni to efekt fitosanitarny, a dodatkowo dostarczymy roślinie miedź i siarkę.

Nie tylko fungicyd na T3

Zabieg biologiczny na kłos

Jeżeli w okresie zabiegu T3 mamy problem z suszą, a jednocześnie jest konieczność jego wykonania to możemy wykorzystać Arcton WG.

Preparat indukuje naturalną odporność roślin na najważniejsze choroby kłosa. Zawiera bakterie z Antarktyki odporne na skrajne temperatury (wysokie) i promieniowanie UV. Rekomendowana dawka: 1-1,5 kg/ha. Warto do zabiegu dodać adiuwant Inex-A, który dodatkowo polepszy penetrację kłosa i rozprowadzi równomiernie bakterie.

Miedź ma działanie fitosanitarne

Warto do zabiegów (T1, T2, T3) dodawać miedź i siarkę. To najstarsze fungicydy, jakie używaliśmy do ochrony roślin. Warto postawić na bezpieczne rozwiązanie, które nie wywoła efektu fitotoksyczności, a dobrze zabezpieczy i wzmocni roślinę przed chorobami.

Produktem takim jest IonBlue, który odgrywa wspomnianą już rolę fitosanitarną, wykazuje pozytywny wpływ na zdrowotność roślin oraz po zastosowaniu nie wykazuje fitotoksyczności na roślinach. Produkt obniża pH cieczy roboczej, co pozytywnie wpływa na działanie pozostałych środków ochrony roślin (w tym fungicydów i insektycydów).

Na kłos warto rozważyć również połączenie IonBlue z fungicytem:

• 0,6 l Sierra 60 SL (metkonazol)
• 0,3 l IonBlue

Bardzo ważna jest penetracja kłosa i jego pokrycie przez ciecz roboczą. Żeby zabieg był skuteczny, do środków ochrony roślin należy dodać adiuwant, który zwiększa pokrycie, przyczepność oraz penetrację kłosa. Ciecz robocza musi dotrzeć do kłosków, plew i osadki kłosowej zwiększając ochronę.

Bardzo dobrym adiuwanem jest Inex-A. Stabilizuje działanie środków w formie emulsji i roztworów, a także podnosi skuteczność zabiegów dolistnych i ochrony roślin. Zawiera m.in. silikony, które dobrze penetrują kłos.