Pierwszy zabieg w zbożach — czyli "oprysk" na grzyba w pszenicy ozimej T1
Krzysztof Łukajewicz
Ochrona pszenicy ozimej przed chorobami grzybowymi to klucz do wysokich plonów. Choroby grzybowe stanowią duże zagrożenie dla upraw pszenicy ozimej, obniżając plony i jakość ziarna. Zabieg T1 chroni zboża we wczesnych fazach rozwoju przed chorobami atakującymi części roślin znajdujące się tuż nad ziemią.

Dlaczego T1 jest tak ważny w ochronie zbóż?
Zabieg T1 wzmacnia odporność zbóż na późniejsze infekcje, co pozwala na zachowanie zdrowotności łanu aż do kolejnych etapów ochrony. Odpowiednio dobrany oprysk na grzyba w pszenicy ozimej T1 oraz właściwy moment jego zastosowania są kluczowe dla ochrony zbóż.
W artykule omówimy najskuteczniejsze substancje czynne, preparaty, terminy aplikacji i wskazówki dotyczące ochrony roślin, które pomogą w osiągnięciu zdrowych i obfitych plonów.
Kiedy wykonać oprysk na grzyba w pszenicy ozimej T1?
Zabieg T1 wykonuje się w dość szerokim oknie czasowym rozwoju zbóż (poznaj fazy rozwoju zbóż. Proponowana faza to od końca krzewienia (BBCH 29) do fazy drugiego kolanka (BBCH 32).
Najczęściej jednak oprysk na grzyba w pszenicy ozimej T1 wykonujemy w fazie BBCH 30-31, czyli od początku strzelania w źdźbło do fazy pierwszego kolanka. Jest to kluczowy moment, w rozwoju zbóż w tej fazie kształtują się fundamenty zdrowego wzrostu pszenicy. Właśnie wtedy dolne partie roślin narażone są na infekcję chorobami grzybowymi, które mogą wpłynąć na późniejszą wydajność i jakość plonów.
Decyzję o wcześniejszym zabiegu ochrony pszenicy, czyli BBCH 29 (koniec krzewienia), podejmujemy w sytuacjach, gdy warunki sprzyjają intensywnemu rozwojowi chorób grzybowych. W takich przypadkach kluczowe znaczenie mają czynniki środowiskowe, takie jak wysoka wilgotność powietrza i gleby, która tworzy idealne warunki dla infekcji patogenów. Optymalna temperatura w zakresie od 4°C do 15°C dodatkowo przyspiesza rozwój chorób, takich jak łamliwość podstawy źdźbła, mączniak prawdziwy zbóż i traw czy septorioza liści.
Zbyt duże zagęszczenie łanu to kolejny czynnik zwiększający ryzyko infekcji. Gęsto rozmieszczone rośliny utrudniają swobodny przepływ powietrza, co sprzyja dłuższemu utrzymywaniu się wilgoci na liściach i podstawie źdźbła.
Czy można wykonać T1 w późniejszej fazie?
Zabieg T1 w fazie BBCH 32 nie jest zalecany, ale dopuszczalny, gdy warunki wiosną nie sprzyjają rozwojowi chorób grzybowych. Wiosna jest sucha, stanowisko z małym udziałem zbóż.
W ochronie roślin przed patogenami występuje zasada — lepiej zabieg wykonać wcześniej niż później. Lepiej zapobiegać niż leczyć i wcześniej grzyby jest łatwiej zwalczyć.
Wybór terminu zabiegu musi być dostosowany do aktualnych warunków pogodowych oraz stanu zdrowotnego zbóż, aby maksymalizować skuteczność zastosowanych fungicydów.
Zastosowanie zabiegu T1 w odpowiednim czasie chroni podstawę źdźbła rośliny, co wpływa na zdrowotność całego łanu i przygotowuje go do kolejnych faz ochrony fungicydowej, takich jak T2 i T3.
Wczesna ochrona zbóż w tym okresie wegetacji jest istotna, ponieważ choroby grzybowe rozwijające się na dolnych partiach roślin mogą szybko przenosić się na wyższe liście, ograniczając powierzchnię asymilacyjną i wpływając na obniżenie plonu.
Które choroby zwalczamy w pierwszym wiosennym zabiegu w zbożach?
Oprysk na grzyba w pszenicy ozimej T1 to jedyny zabieg ochrony roślin chroniący podstawę źdźbła i korzenie w sposób w pełni skuteczny.
W tym wczesnym etapie rozwoju zbóż, kiedy pszenica znajduje się w fazie krzewienia i początkowego strzelania w źdźbło, dochodzi do największego ryzyka infekcji chorobami grzybowymi.
Choroby atakują dolne partie zbóż i mogą prowadzić do poważnych uszkodzeń systemu korzeniowego, co znacząco osłabia kondycję roślin, obniżając ich zdolność do pobierania wody i składników pokarmowych.
Główne choroby podstawy źdźbła atakujące pszenicę ozimą to:
- zgorzel podstawy źdźbła
- fuzaryjna zgorzel podstawy źdźbła i korzeni
- łamliwość źdźbła
Choroby te atakują korzenie oraz źdźbła powodują utratę zdolności zaopatrzenia rośliny w wodę i składniki pokarmowe. Na plantacji zainfekowanej poprzez tego rodzaju patogeny może dojść do utraty plonów sięgającej nawet do 60%.
Choroby liści w pszenicy ozimej
Pszenica wczesną wiosną porażana jest też przez grzyby wywołujące choroby liści. Choroby, przed którymi należy chronić rośliny zaraz po ruszeniu wiosennej wegetacji to:
- septorioza paskowana liści
- mączniak prawdziwy zbóż i traw
- rdza brunatna
- rdza żółta
- brunatna plamistość liści (DTR)
- septorioza plew
Choroby liści ograniczają zdolność roślin do fotosyntezy. Atakując powierzchnie liści, patogeny grzybowe prowadzą do powstawania plam, nekroz, a w zaawansowanych przypadkach do przedwczesnego obumierania tkanek liściowych. Ponieważ liście są głównym organem odpowiedzialnym za proces fotosyntezy, ich uszkodzenie znacząco ogranicza możliwość wytwarzania energii potrzebnej do wzrostu i rozwoju zbóż.
Chorób na liściach w tym samym czasie może być wiele. Najczęściej jednak dominuje jedna, np. septorioza paskowana lub mączniak prawdziwy zbóż i traw.
Oprysk na grzyba w pszenicy ozimej T1 w zbożach powinien składać się z substancji czynnych zwalczających grzyby obecne na podstawie źdźbła i przynajmniej dominujący grzyb na blaszkach liściowych.
Jakie preparaty stosować na grzyba w pszenicy ozimej T1?
W zabiegu T1, który ma na celu ochronę podstawy źdźbła i pierwszych liści roślin pszenicy przed chorobami grzybowymi, kluczowe jest zastosowanie fungicydów o szerokim spektrum działania.
Dzięki temu zabieg ten skutecznie chroni rośliny przed najczęściej występującymi patogenami, takimi jak septorioza liści, mączniak prawdziwy zbóż i traw, rdza, czy łamliwość podstawy źdźbła.
Grzyby z rodzaju Fusarium skutecznie ograniczają substancje czynne z grupy triazoli, na łamliwość źdźbła warto zastosować cyprodynil i metrafenon. Do walki z mączniakiem najlepiej użyć proquinazid, fenpopidynę lub cypodynil. Do walki z rdzą i septoriozą użyjemy triazoli.
Preparaty na T1 w ochronie fungicydowej zbóż
Preparat | Substancja aktywna (g/l lub g/kg) | Dawka |
---|---|---|
Unix 75 WG | cyprodinil 750 | 0,4 kg/ha |
Praktis | protiokonazol 250 | 0,4 l/ha |
Inovis Flex | metrafenon 300 | 0,3 l/ha |
Tern Turbo 750 EC | fenpropidyna 750 | 0,3 l/ha |
Protendo Extra | tebukonazol 125 protiokonazol 125 | 0,75 l/ha |
Zalecane i sprawdzone technologie do ochrony T1
Rozwiązanie na plantacje o najwyższym potencjale plonowania
- Unix 75 WG – 0,4 kg/ha
- Inovis Flex – 0,3 l/ha
- Praktis – 0,4 l/ha
Rozwiązanie na ukierunkowane na plantacje o wysokim i średnim potencjale plonowania
- Unix 75 WG – 0,5 kg/ha
- Praktis – 0,5 l/ha
- Tern Turbo 750 EC – 0,3 l/ha
Rozwiązanie na plantacje o średnim poziomie plonowania
- Protendo Extra – 0,75 l/ha
- Tern Turbo 750 EC – 0,3 l/ha
Ogranicz ryzyko wystąpienia chorób stosując rozwiązania biologiczne
Warto sięgać też po sprawdzone rozwiązania biologiczne - Arcton WG jest specjalistą w ograniczaniu chorób podstawy źdźbła i można go stosować również w niższych temperaturach. Pozwala to wykonać zabieg jesienią i wczesną wiosną oraz zabezpieczyć plantację w warunkach termicznych, w których chemiczne środki ochrony roślin nie są skuteczne.
Rośliny po pierwszym zabiegu w zbożach preparatem Arcton WG
Podsumowanie
Ochrona roślin pszenicy przed chorobami grzybowymi stanowi istotny element w zapewnieniu zdrowotności zbóż oraz osiąganiu stabilnych i wysokich plonów. Regularny monitoring pól, szybka reakcja na pierwsze objawy chorób oraz stosowanie odpowiednich fungicydów to klucz do sukcesu.

Krzysztof Łukajewicz
Redakcja Osadkowski.pl