Szkodniki buraka cukrowego – jakie występują i czym zwalczać?

Szkodniki w buraku cukrowym są różne. Na samym początku wegetacji buraka groźne są rolnice, lenie (leń marcowy i leń ogrodowy), pędraki oraz drutowce. Następnie, już od fazy liścieni buraki może być zaatakowany przez pchełkę burakową oraz drobnicę burakową. W tym okresie może nalatywać także mszyca. Na buraku występuje mszyca burakowa, ale także mszyca brzoskwiniowa.

Oprócz mszycy możemy spotkać także innego pluskwiaka-płaszczyńca burakowego. Uprawie zagraża także chrząszcz z rodziny ryjkowcowatych: szarek komośnik. Gdy burak zaczyna powoli zakrywać międzyrzędzia, to często na jego liściach można zauważyć białe plamy. Jest to wynik żerowania larw śmietki. Może to być śmietka ćwiklanka albo śmietka burakowa. Również szkodnikami w uprawie buraka są motyle.

W ostatnich latach odnotowano skośnika buraczaka, ale są również bardziej znane motyle, jak choćby wcześniej wymieniona rolnica. Do tego rzędu należą także zwójki, piętnówki oraz błyszczka jarzeniówka. Mamy tu również przedstawiciela z gromady pajęczaków, a jest nim przędziorek chmielowiec. Ze szkodników na plantacjach z burakami można także spotkać nicienie.

Jak widać, szkodników w uprawie buraka jest wiele. Stąd monitoring i lustracja plantacji powinna trwać w zasadzie do samego zbioru. Atak szkodników jest rozciągnięty w czasie i na każdym etapie wzrostu buraka może pojawić się nowe zagrożenie.

Tarczyk mgławy

Objaw żerowania: "okienka" pod spodem liści

Zarówno osobniki dorosłe, jak i larwy tarczyka uszkadzają liście buraków. Chrząszcze nalatują zazwyczaj w lipcu. Początkowymi objawami żerowania są tzw. „okienka” od spodu blaszki liściowej. W miarę upływu czasu szkodnik wygryza mniejsze lub większe dziury w liściach. W skrajnych sytuacjach może dojść do powstania gołożerów.

Omarlica czarna - szkiletuje liście

Chrząszcze omarlic są matowoczarne, a larwy lśniące i osiągają one do 2 cm długości. Żerują: w maju, czerwcu i lipcu. Niszczą siewki buraka. Larwy szkieletują liście pozostawiając tylko nerwy blaszki liściowej. Namnażaniu szkodnika sprzyja sucha i ciepła pogoda.

Szarek komośnik

Niewątpliwie najwięcej emocji w ostatnich latach dostarcza nam szarek komośnik. Należy do rzędu chrząszczy, do rodziny ryjkowcowatych. Do tej samej rodziny należy jeszcze inny, mniej znany szkodnik - ryjosz burakowiec.

Szarek komośnik ma charakterystyczny pokrój ciała. Ma spłaszczoną głowę, która przypomina wydłużony ryjek. Głowa zakończona jest buławkowatego kształtu czułkami. Szarka komośnika ciężko namierzyć w polu. A to dlatego, że jego ciało pokryte jest szarymi łuskami, które idealnie stapiają się z ziemią.

Do groźnych szkodników w uprawie buraka ćwikłowego należą mszyce. Wysysają soki komórkowe z liści oraz pędów, przez co osłabiają buraka cukrowego. Dochodzi do zahamowania wzrostu roślin. Mszyce mogą także przenosić wirusy m. in. mozaikę czy żółtaczkę buraka.

Jak rozróżnić zawirusowane rośliny od niedoborów makroelementów?

Mszyce przenoszą żółtaczkę wirusową buraka (BYV i BMYW). Cechą charakterystyczną, dzięki której można odróżnić niedobór azotu od wirusa, jest struktura liści buraka. Jeżeli blaszka liściowa jest sztywna - to najprawdopodobniej jest to wirus żółtaczki buraka (BYV - Beet Yellows Virus).

Mszyca burakowa jest także wektorem łagodnej żółtaczki wirusowej buraka (BMYV - Beet Mild Yellowing Virus). Objawem zakażenia są żółtopomarańczowe plamy na blaszkach liściowych buraka cukrowego, które się powiększają. Cechą charakterystyczną, tak jak i w przypadku wirusa BYV, jest sztywność blaszek liściowych, które podczas zgniatania charakterystycznie pękają i "chrzęszczą".

Mszyca może przenosić jeszcze innego wirusa: mozaikę wirusa (BMV - Beet Mild Yellowing). Wirus atakuje liście sercowe i objawia się w postaci przebarwień na liściach w formie mozaiki.

Najważniejszą rzeczą w przypadku zwalczania szkodników w buraku jest dodanie do cieczy roboczej adiuwanta. Adiuwant typu Inex-A zawiera alkohol oraz silikony, dzięki czemu ciecz robocza dociera pod spód liścia, nawet jeżeli liść jest zlepiony przez spadź mszycy czy oprzęd gąsienic motyli.

Do walki z szarkiem komośnikiem mamy zarejestrowany preparat Topgun 050 CS (lambda-cyhalotryna), Decis Expert 100 EC (deltametryna) oraz Karate Zeon 050 CS (lambda-cyhalotryna). W etykiecie Karate Zeon istnieje zapis: średni poziom zwalczania. W uprawach małoobszarowych jest zarejestrowany produkt Decis Expert 100 EC (deltametryna) oraz Mavrik Vita 240 EW (tau-fluwalinat).

• Mszyce możemy zwalczymy preparatem Mospilan 20 SP (acetamipryd). Uwaga, ma on zezwolenie czasowe.
• Mszycę burakową możemy zwalczać produktem Decis Mega 50 EW (deltametryna) oraz Mavrik Vita 240 EW (tau-fluwalinat).
• Mszycę brzoskwiowo-ziemniaczaną zwalczymy przy pomocy Mavrik Vita 240 EW (tau-fluwalinat) oraz preparatem Teppeki 50 WG (flonikamid).
• Mszycę trzmielinowo-burakową zwalczymy przy pomocy preparatu Teppeki 50 WG (flonikamid).
• Pchełkę burakową burakową i drobnicę burakową zwalczymy przy pomocy Decis Mega 50 EW (deltametryna).
• Śmietkę ćwiklankę zwalczymy za pomocą: Decis Mega 50 EW (deltametryna).
• Na przędziorka chmielowca mamy zarejestrowany akaracyd: Ortus 05 SC (fenpiroksymat).
• W buraku ćwikłowym w uprawach małoobszarowych jest zarejestrowany preparat Lanmos 20 SP (acetamipryd). Służy on do zwalczania pchełki burakowej i drobnicy burakowej.

Zabiegi insektycydowe można połączyć z ochroną buraka przed chorobami, w tym z zabiegiem na chwościka.