Chwościk buraka ćwikłowego - jak go rozpoznać i zwalczać?
Jacek Skwira
Burak ćwikłowy to jeden z najważniejszych gatunków warzyw uprawianych w Polsce już od bardzo dawna – pierwsze wzmianki o jego uprawie pochodzą z XV wieku. Obecnie zajmuje 6 miejsce pod względem powierzchni zasiewów, dzięki relatywnie prostej agrotechnice, wysokim plonom, a przede wszystkim wszechstronnemu wykorzystaniu. Jest na przykład jedynym dopuszczonym do przemysłu spożywczego źródłem barwników betainowych — surowcem dla barwników naturalnych.
Od czego zależy powodzenie uprawy buraka ćwikłowego?
To, że uprawa buraka ćwikłowego jest według wielu łatwa nie oznacza, iż nie ma zagrożeń i możliwych błędów do popełnienia w jego produkcji. Na sukces uprawy buraka ćwikłowego ma wpływ wiele zazębiających się elementów, do najważniejszych zalicza się:
- dobór stanowiska – wolne od wiosennych przymrozków oraz w czasie jesiennych zbiorów buraka, nasłonecznione, gleba o obojętnym, lub lekko zasadowym pH, o uregulowanych stosunkach wodno-powietrznych, starannie uprawiona
- przedplon i uprawa roli – właściwy, najlepiej 4-letni płodozmian, najwcześniej w drugim roku po oborniku, gleba dobrze doprawiona przed siewem, aby uzyskać szybkie wschody należy unikać zaskorupiania się powierzchni
- nawożenie – zbilansowane nawożenie NPK, pamiętając o skłonności buraków ćwikłowych do gromadzenia nadmiaru azotu, kluczowe mikroelementy to w szczególnie magnez i bor
- odmiany i siew – uprawiane odmiany to rośliny dnia długiego, dlatego burak ćwikłowy źle znosi zbyt gęsty siew, dla wyboru odmiany i normy wysiewy kluczowe jest przeznaczenie plonu (zbiór pęczkowy, spożycie świeże, rodzaje przetwórstwa, przechowywanie)
- pielęgnacja w trakcie wegetacji – kluczowe zabiegi w buraku ćwikłowym to nawadnianie (zwłaszcza w okresie wschodów), odchwaszczanie mechaniczne i chemiczne, zwalczanie chorób i szkodników
Jak wyglądają objawy chwościka buraka na liściach?
Spośród wielu zagrożeń w uprawie buraka ćwikłowego jednym z największych jest chwościk buraka powodowany przez grzyb Cercospora beticola. Objawy choroby są bardzo charakterystyczne: na liściach występują szarobrunatne plamy z czerwonobrunatną obwódką. Przy rosnącym nasileniu się porażenia, z czasem plamy na liściach buraka zlewają się, wysychają i martwa tkanka się wykrusza. Są to objawy skrajnego porażenia blaszki liściowej, które prowadzą do jej całkowitej degeneracji.
Największe szkody chwościk buraka powoduje w niskich fazach wzrostu buraka ćwikłowego, od jednego do 5 liści, czyli BBCH 10-15. W sprzyjających warunkach dla rozwoju Cercospora beticola może dojść do zamierania siewek buraka ćwikłowego.
Przeczytaj również: Chwasty w burakach – jak je rozpoznać i skutecznie zwalczać?
Ograniczenie powierzchni asymilacyjnej przez chwościk powoduje znaczne zmniejszenie plonu, a wytwarzanie nowych liści powoduje wydłużanie górnej części korzenia, co go deformuje i obniża jakość. Znacznie też spada zdolność przechowalnicza korzeni buraka ćwikłowego oraz rosną starty w trakcie długiego przechowywania.
Chwościk buraka ćwikłowego zwalczanie chemiczne
Obecnie istnieje bardzo niewiele dostępnych rozwiązań zapobiegających rozwojowi chwościka w buraku ćwikłowym. Dostępnym konwencjonalnym produktem na chwościk buraka jest środek grzybobójczy Strobe 250 SC. Zarejestrowany jest na chwościk buraka i mączniak prawdziwy do stosowania zapobiegawczo lub po wystąpieniu pierwszych objawów na liściach.
Innym środkiem przeznaczonym do zwalczania chwościka w uprawie buraka ćwikłowego (zawierający także azoksystrobinę oraz difenokonazol) jest Scorpion 325 SC.
Warto wspomnieć, że pojawienie się chwościka na plantacji buraka ćwikłowego zwiastuje się pojawienie tego szkodnika w buraku cukrowym. Dlatego w przypadku uprawy buraka cukrowego warto posadzić również buraka ćwikłowego i prowadzić lustrację pola. Więcej o chwościku w buraku cukrowym na naszym blogu agrotechnika.
Chwościk buraka ćwikłowego — zwalczanie chemiczne nie zawsze jest konieczne
Najnowszym rozwiązaniem do stosowania w buraku ćwikłowym jest preparat mikrobiologiczny ProBeet WG od AgroBiotics. Ten innowacyjny preparat można zastosować w rozwiązaniach biologicznych, jak i hybrydowych.
Rozwiązanie biologiczne to zastosowanie preparatu ProBeet WG w trakcie sezonu wegetacyjnego i powtarzanie w razie potrzeby aplikacji co 3-4 tygodnie. Rozwiązanie hybrydowe to zastosowanie preparatu ProBeet WG w sekwencji zabiegów ze środkami grzybobójczymi zarejestrowanymi w uprawie buraka ćwikłowego. Preparat ProBeet WG to nawozowy produkt mikrobiologiczny o wielokierunkowym działaniu. Stymuluje naturalną odporność roślin na chwościk buraka, zwiększa wigor roślin (PGPB).
Bakterie zasiedlające endobiom roślin oraz ich ryzosferę mitygują stres abiotyczny powodowany przez nadmierne zasolenie gleby, pomagają także roślinie w sytuacji nieuregulowanych stosunków wodno-powietrznych (susza, nadmierne uwilgocenie gleby).
Jacek Skwira
AgroBiotics