Bakteryjna plamistość liści warzyw – co ją wywołuje i jak chronić warzywa przed infekcją?
Dominika Wolna
Choroby bakteryjne stanowią ogromne zagrożenie w uprawie warzyw. Prowadzą do obniżenia plonu i pogorszenia jakości warzyw. Szybkie diagnozowanie i ochrona we właściwym terminie to podstawa. Bakteriozy w poszczególnych gatunkach warzyw są wywoływane przez różne bakterie. Oprócz prawidłowej agrotechniki i ochrony chemicznej warto pamiętać o roli preparatów, zawierających miedź systemiczną w profilaktyce chorób bakteryjnych.
Bakteryjna cętkowatość na pomidorze i papryce
Bakteria wywołująca cętkowatość psiankowatych należy zwykle do rodzaju Pseudomonas dokładniej Pseudomonas syringae.
Do charakterystycznych objawów bakteryjnej cętkowatości liści pomidora i papryki należą:
- ciemnobrunatne drobne plamy pojawiające się na zawiązkach lub samych dojrzałych owocach
- nekrotyczne plamy z żółtą obwódką na liściach, które mogą prowadzić do ich zamierania
- plamy pojawiające się na szypułkach i działkach kielicha
- plamy pokazujące się na pędach roślin
Choroby bakteryjne potrzebują odpowiednich warunków do rozwoju. Szczególnie preferują wysoką wilgotność powietrza oraz temperaturę w granicach 20-24 °C. Rośliny porażane są w okresie intensywnego wzrostu wegetatywnego oraz na etapie wykształcania i wybarwiania owoców.
Bakteryjna cętkowatość zagraża również w początkowej fazie wzrostu, już na etapie produkcji rozsady (przez zakażone nasiona). Patogen ten zimuje w resztkach roślinnych.
Bakteryjna kanciasta plamistość ogórka
W tym przypadku także bakterią odpowiedzialną za kanciastą plamistość jest Pseudomonas syringae. Objawia się ona przede wszystkim na liściach.
Charakterystyczne dla jej występowania są jasnozielone, kanciaste plamki. W późniejszych etapach pojawiają się również dziury z białawą obwódką w miejscach nekroz. Pogoda, która sprzyja pojawieniu się (a w późniejszych etapach rozprzestrzenianiu) patogenu to obfite opady deszczu oraz wysoka wilgotność powietrza, a także odpowiednio wysoka temperatura: 25-27 °C.
Bakteryjna plamistość liści marchwi
Plamistość liści wywoływana jest przez Xanthomonas campestris pv. carotae. Atakuje w szczególności nać, na której brzegach powstają plamy w kolorze brunatnym, z żółtą obwódką o nieregularnym kształcie.
Plamy powoli zaczynają zajmować coraz to większą powierzchnię, a następnie stopniowo zasychają, tworząc trwałe nekrozy.
Bakterioza cebuli — czym objawia się choroba?
Bakterioza w cebuli wywoływana jest przez:
- Burkholderia cepacia
- B. gladioli pv. alliicola
- B. gladioli pv. gladioli
- Erwinia carotovora
Charakterystycznym objawem pojawienia się choroby będzie zmiana koloru jednego lub dwóch szczypiorów na jasnobrązowy. U podstawy szczypioru zaczyna rozwijać się wodnista zgnilizna, która później przechodzi na szyjkę.
Bakterie te kolonizują przede wszystkim łuski okrywowe. Łuski po porażeniu stają się oślizgłe, a z czasem gniją i zmieniają kolor na jasnożółty lub jasnobrązowy.
Choroba rozwija się najszybciej w warunkach wysokiej wilgotności (po obfitych deszczach) i wysokiej temperaturze powietrza (gwałtownie postępuje przy temperaturze powyżej 30 °C).
Bakteriozy w roślinach kapustnych
W uprawie roślin kapustnych bakteriozy są wywoływane przez dwa rodzaje bakterii:
- Pseudomonas (zgnilizny bakteryjne) - mikroorganizmy te atakują róże, ale także liście kapust głowiastych, które to stykają się z glebą
- Xantomonas- bakterie szczególnie groźne dla kalafiora i kapust wczesnych oraz średnio wczesnych
Obydwie te bakterie atakują przy utrzymującej się dużej wilgotności powietrza lub po obfitych i długotrwałych opadach deszczu. Utrzymująca się na roślinach woda jest idealnym środowiskiem do rozwinięcia się lub postępowania choroby.
Charakterystycznym objawem choroby będzie pojawienie się ciemnej obwódki w łodydze – widocznej po ścięciu główki.
Również na liściach można zaobserwować typowe zmiany spowodowane pojawieniem się bakterii. W tym przypadku będą to ciemne punkty zlokalizowane na nerwie głównym i widoczne po poprzecznym jego przekrojeniu.
Jaka ochrona przeciwko bakteriozie warzyw?
Walka z chorobami bakteryjnymi zdecydowanie nie należy do najłatwiejszych. Ograniczenie ich występowania jest jednak jak najbardziej możliwe.
W pierwszej kolejności należy przestrzegać standardowej praktyki związanej z zachowaniem odpowiedniego zmianowania. Również bardzo istotna jest dbałość o czystość narzędzi. Ważne jest również skuteczne kontrolowanie zachwaszczenia na polu.
W ograniczeniu ryzyka plamistości liści dużą rolę odgrywają preparaty wspomagające walkę roślin z patogenami. Jeszcze do niedawna najczęściej stosowane były preparaty oparte na tlenochlorku miedzi. Ze względu na typowo kontaktowe działanie, nie zawsze się one sprawdzały, dlatego o wiele lepszym rozwiązaniem będzie zastosowanie miedzi o działaniu systemicznych np. IonBlue.
Unikalna formuła preparatu jest połączeniem miedzi i siarki, które pozytywnie wpływają na zdrowotność roślin. Jest to bezpieczny sposób na ochronę nawet w trakcie kwitnienia, kiedy rośliny są szczególnie podatne na infekcje bakteryjne.
Dodatkową zaletą IonBlue jest niskie pH oraz możliwość łączenia z fungicydami czy insektycydami, co pozwala m.in. na zmniejszenie ilości przejazdów, a tym samym niższe koszty uprawy.
Zalecenia dla IonBlue
Najważniejsza zasada to „zapobiegać”. W praktyce zalecamy stosowanie IonBlue od początku intensywnego wzrostu roślin.
Preparat może byś stosowany jako dodatek do nawożenia nalistnego lub ochrony fungicydowej. Takie stosowanie preparatu pozwala na podniesienie naturalnej odporności roślin. W sytuacji awaryjnej, kiedy presja bakterii jest bardzo duża powinniśmy wykonać 2-3 zabiegi, w krótkich odstępach czasu 4-5 dni.
Dawkowanie:
0,5 l/ha 1,0-1,5 l/ha*
Wyższą dawkę stosujemy w przypadku wystąpienia dużej presji.
Dominika Wolna
Redakcja Osadkowski.pl