Produkcja pszenicy w Polsce – czym charakteryzuje się nowoczesna hodowla zbóż

Nowoczesna hodowla musi przewidywać to, co będzie ważne za kilka lat (8-10) na rynku, ale są pewne cechy strategiczne, których musimy się trzymać. Należy tu wskazać potencjał plonowania, zimotrwałość, odporność na choroby oraz jakość. To są kluczowe cechy w hodowli, ale później również w uprawie pszenicy ozimej i zasadniczo wszystkich gatunków zbóż.

Hodowla, tworząc nowe odmiany, musi przewidywać zapotrzebowanie rynku na kilka lat do przodu. Należy pamiętać, że wyhodowanie jednej odmiany pszenicy ozimej trwa. W przypadku hodowli populacyjnej (odmiany liniowe) od 8 do 12 lat.

W przypadku odmiany pszenicy Impresja okres ten wyniósł razem z rejestracją 10 lat. Odmiana Impresja pochodzi z hodowli tzw. tradycyjnej, czyli stosowana była metoda rodowodowa.

Doktor Przemysław Matysik z Hodowli Roślin Strzelce zwraca uwagę na cztery podstawowe filary, na których opiera się nowoczesna hodowla. To przede wszystkim takie cechy nasion zbóż jak zimotrwałość, uprawa na słabszych glebach, odporność na choroby i jakość skupową.

Zimotrwałość pszenicy ozimej

Pod względem zimotrwałości odmiany HR Strzelce trzymają dobry poziom, co to znaczy? Chodzi o genetykę, która jest przystosowana do warunków uprawowych panujących w Polsce, albo patrząc szerzej centralnej Europie (Czechy, Słowacja czy kraje bałtyckie).

Materiał siewny testowany jest nie tylko w kraju, ale także na wschodzie m.in. na Ukrainie, gdzie odmiany nie mają problemów z zimowaniem, przez co udaje utrzymywać tą cechę na odpowiednim poziomie. Patrząc na strategie Hodowli Roślin Strzelce to odmiany powinny zachowywać zimotrwałość na przyzwoitym poziomie - przynajmniej 4.

Stanowisko glebowe pod uprawę pszenicy ozimej

Zboża uprawiane są na różnych stanowiskach glebowych. Odmiany pszenicy ozimej HR Strzelce dobrze spisują się na terenie całej Polski, są tolerancyjne na okresowe braki wody, znoszą uprawę na glebie mozaikowatej bądź słabszej.

Nasiona zbóż hodowli HR Strzelce w Polsce sprawdzane są właśnie na średnich glebach. Dla celów badawczych nie uprawiamy zbóż na glebach w warunkach gigantycznego potencjału plonowania (1/2 klasa i opadach rzędu 800 mm), a raczej na tych średnich, gdzie średnia opadu z wielolecia wynosi 450-500 mm rocznie. Odmiany, które wychodzą na rynek, powinny utrzymywać potencjał plonowania niezależnie od lokalizacji czy na północy, centrum, czy na południu.

Odporność pszenicy ozimej na choroby

Kwestia odporności na choroby jest kluczową cechą, szczególnie teraz w warunkach zmieniającego się klimatu, nowych ras patogenów chorobotwórczych, ale także zmieniających się przepisów i ograniczeń w stosowaniu niektórych substancji aktywnych (strategia Unii Europejskiej - Zielony Ład).

Dlatego poszukiwane są odmiany odpornościowe, bo cały czas ścigamy się z naturą i tu wprowadzane są nowe geny odpornościowe, które mają na celu wsparcie rolnika w produkcji płodów rolnych.

Jakość skupowa nasion pszenicy ozimej

Czwartym fundament, na jaki stawia nowoczesna hodowla pszenicy, ale również szerzej zbóż to jest jakość, przede wszystkim jakość skupowa. Przez nią rozumiemy podstawowe parametry skupowe, które mają znaczenie w skupie pszenicy.

Należą do nich:

• masa hektolitra
• białko
• gluten
• liczba opadania

Również uwaga skierowana jest na parametry, na których uwagę zwraca przemysł. Mówimy tu o właściwościach reologicznych ciasta mąki tak, aby odmiany spełniały oczekiwania rolników i rynku.

Impresja wchodzi na rynek opierając się na wspomnianych czterech filarach (m.in. zimotrwałości, odporności na choroby czy jakości skupowej) - podkreśla doktor Przemysław Matysik z HR Strzelce. Szczególną uwagę, jeśli chodzi o pszenicę ozimą Impresja należy zwrócić na stabilny potencjał plonowania połączony z wyjątkową w tej chwili zimotrwałością. Ponieważ obserwując rynek, będzie na nim bardzo mało odmian o tak wysokiej zimotrwałości.

Przypomnijmy jeszcze, dlaczego pszenica Impresja powinna zostać dostrzeżona:

• zimotrwałość na bardzo wysokim poziomie (5)
• odmiana przystosowana i wyhodowana w polskich warunkach
• doskonała jakość plonu
• wysoka zdrowotność, która pozwala na uprawę pszenica po pszenicy, jak i po kukurydzy
• regularność plonowania w różnych warunkach i sezonach
• bardzo wysoka gęstość ziarna
• wysoka masa tysiąca ziaren
• możliwość siewu zarówno w wczesnego, jak i opóźnionego