Herbicydy doglebowe i nalistne w uprawie rzepaku ozimego

Wschody rzepaku ozimego to dla niego najważniejszy moment podczas całej wegetacji, dlatego okres ten powinien przebiegać spokojnie i bezstresowo, czyli bez walki z chwastami o światło, składniki pokarmowe (makro- i mikroelementy) oraz przede wszystkim o wodę, której w ostatnich latach jest albo za mało, albo aż nadto.
Na plantacjach rzepaku – poza podstawowymi chwastami, takimi jak: rumian, chaber, przytulia czy bratek – pojawiają się nowe, jak np.: maki, taszniki, krzywoszyj, stulisz czy bodziszek. Problemy związane z zachwaszczeniem dają się szczególnie we znaki tam, gdzie prowadzi się uprawę w mulcz. Nasilenie chwastów na takich polach jest często kilkakrotnie większe niż na polach, na których prowadzona jest uprawa płużna.

Problem stanowią nie tylko chwasty dwuliścienne, ale również samosiewy zbóż. W trudnych warunkach uprawy bezpłużnej konkurencyjność rzepaku w stosunku do chwastów jest mniejsza, a dodatkowo sytuację pogarszają: susza, nadmiar słomy czy błędy w uprawie. Jeżeli dojdzie do zachwaszczenia plantacji, w pierwszym momencie rywalizacja rośliny będzie kluczowa i nasuwa się pytanie, czy konkurencja ze strony chwastów pozwoli nam na zbudowanie pięknej rozety rzepaku z 8–12 liśćmi, która spokojnie wejdzie w okres spoczynku na zimę (fot. 1). Znajomość pola oraz chwastów, które na nim występują, będzie kluczowa w doborze odpowiednich preparatów i substancji aktywnych dostępnych na rynku. W rzepaku okno zabiegowe dla herbicydu jest bardzo długie – zabieg ten możemy przeprowadzić do 3 dni po siewie, w fazie 2–4 liści lub zapomnieć o chwastach i przeprowadzić ich zwalczanie wczesną wiosną, od czego się odchodzi.

Fot. 1. rozeta rzepaku

Herbicydy doglebowe i nalistne w uprawie rzepaku ozimego

Zabieg wiosenny to typowa korekta w przypadku pojawienia się niespodziewanych pojedynczych chwastów, natomiast kluczowy moment to jesień i jest kilka rozwiązań, które prezentujemy poniżej. Do dyspozycji mamy Butisan 500 SC (metazachlor), który jest podstawową substancją do walki z chwastami dwuliściennymi. Oczywiście nie jest to kompletny preparat, dlatego wymaga partnera. Podczas zabiegu po siewie (do 3 dni) najlepszym komponentem w mieszaninie jest Kalif 480 EC (chlomazon) na przytulię czy krzywoszyj polny. W momencie zabiegu powschodowego w fazie 2–4 liści komponentem dla Butisanu 500 SC będzie Navigator 360 SL (chlopyralid, pikloram, aminopyralid) – kombinacja idealna na fiołki, maki czy chabry. W Polsce rzepak uprawiany jest w płodozmianie głównie po zbożach, dlatego nikogo nie powinna dziwić obecność (w mniejszym lub większym nasileniu) samosiewów zbóż. Tutaj pod uwagę należy wziąć technologię orkową/bezorkową. Mieszanina Targa 10 EC + Atpolan Bio (olej) to specjalista do zwalczania samosiewów, który bardzo skutecznie wyczyści plantację i pozostawi ją bezkonkurencyjną aż do zbiorów. Coraz trudniej jest zaplanować zabieg herbicydowy z wyprzedzeniem, gdyż warunki atmosferyczne panujące lokalnie znacznie się różnią i niestety nie ma typowej polskiej jesieni, a padający deszcz to raczej opad konwekcyjny. Stąd w strategii zwalczania chwastów w uprawie rzepaku kluczowe będzie śledzenie przebiegu pogody oraz znajomość chwastów na plantacji. Musimy eliminować wszelkie ryzyka, a podejmowane przez nas decyzje powinny korespondować z warunkami panującymi w danym czasie.

Nazwa handlowa	Substancja aktywna (g/l, g/kg)	Dawka (l/ha, kg/ha)	Sposób działania, optymalny termin zabiegu (największa wrażliwość chwastu)	Objawy działania na chwastach	Szybkość działania substancji		Następstwo roślin
Nazwa handlowa	Substancja aktywna (g/l, g/kg)	Dawka (l/ha, kg/ha)		Objawy działania na chwastach	Pierwsze objawy	Całkowite zamieranie	Następstwo roślin
Butisan 500 Sc	metazachlor 400	2,0	Doglebowo, można stosować do fazy pierwszej pary liści (najlepsze działanie)	Chwasty niszczy przed wschodami. Te, które wzeszły, żółkną i zamierają.	Brak wschodów	Kilka dni, najczęściej do 5	Bezpieczny dla roślin następczych. Przesiewy: jesienią można siać rzepak, a po orce na głębokość 20 cm od października można uprawiać zboża ozime; wiosną: kukurydza, rzepak jary, ziemniak, zboża jare i rośliny kapustne.
Chlomazon 480 Ec	chlomazon 480	0,2	Kiełkujące nasiona	Chwasty giną w glebie, te, które wzeszły, mogą mieć, białe, białożółte lub jasnożółte nieregularne plamy zaczynające się od brzegów liści.	Brak wschodów lub wschody roślin zdeformowanych	Kilka dni po wschodach (5–7)	W przypadku zlikwidowania plantacji rzepaku ozimego po wykonaniu orki na tym samym polu można uprawiać wiosną: bobik, bób, cukinię, dynię, groch, fasolę, kapustę, kukurydzę, ogórki, pomidor z rozsady, słonecznik, soję, rzepak jary, zboża jare (z wyjątkiem jęczmienia jarego), ziemniaki lub tytoń. W przypadku konieczności zlikwidowania plantacji cukini, dyni, grochu, łubinu białego, łubinu żółtego, ogórków, ziemniaków, rzepaku jarego lub tytoniu na tym samym polu można uprawiać rośliny, w których zaleca się środek. W roku stosowania w dawce 240 g s.a./ha nie uprawiać zbóż ozimych. W roku stosowania w tytoniu nie uprawiać zbóż ozimych; w roku stosowania środka w bobiku, grochu, rzepaku jarym i ziemniakach można uprawiać zboża ozime. W przypadku stosowania w dawce 120 g s.a./ha można uprawiać zboża ozime, szczególnie w późniejszych terminach siewu.
Colzor Trio 405 Ec	dimetachlor 187,5	2,5-4,0	Pobierany przez pędy kiełkujących nasion, w małym stopniu przez korzenie	Wrażliwe gatunki nie wschodzą.	Brak wschodów		Bezpieczny dla roślin następczych. Przesiewy: jesienią można siać tylko rzepak ozimy, wiosną można siać rzepak jary, kukurydzę, groch lub słonecznik. Nie wysiewać zbóż, lnu i buraków.
	chlomazon 30		Kiełkujące nasiona	Chwasty giną w glebie, te, które wzeszły, mogą mieć, białe, białożółte lub jasnożółte nieregularne plamy zaczynające się od brzegów liści.	Brak wschodów lub wschody roślin zdeformowanych	Kilka dni po wschodach (5–7)
	napropamid 187,5		Wnika do rośliny poprzez okrywę nasienną, korzenie lub liścienie	Niszczy chwasty w momencie kiełkowania i wschodów.	Brak wschodów lub wschody roślin zniekształconych	Do kilku dni, na ogół do 2
Navigator 360 SL	chlopyralid 240	0,3	Młode, intensywnie rosnące chwasty od fazy 2 liści do fazy rozety	Pierwsze objawy to deformacja blaszek liściowych, zwijanie się ich brzegów do wewnątrz.	2–3 dni	do 7 dni, dwuletnie i wieloletnie – do 21 dni	Po jesiennym zabiegu roślinami następczymi mogą być: jesienią następnego roku kalendarzowego – zboża, rzepak ozimy, gorczyca, trawy; wiosną kolejnego roku kalendarzowego (po upływie 18 miesięcy od zastosowania środka) wszystkie rośliny. Przesiewy: po 4 tygodniach i wykonaniu orki można siać: rzepak jary, gorczycę, kapustę z rozsady, zboża lub kukurydzę. Słomy nie należy używać do ściółkowania, może służyć jako pasza i podściółka dla zwierząt. Obornik ze słomy może być wymieszany z glebą tuż przed siewem rzepaku, kukurydzy, zbóż oraz traw. Musi być wymieszany z glebą minimum 6 miesięcy przed uprawą buraków, ziemniaków, roślin strączkowych, słonecznika, pomidorów, papryki, roślin dyniowatych, warzyw oraz tytoniu.
	pikloram 80		Pobierany przez liście i korzenie młodych chwastów	Objawy w postaci żółknięcia i deformacji na najmłodszych częściach roślin.	Brak wschodów lub do kilku dni	do kilkunastu dni
	aminopyralid 40		Głównie przez liście do fazy 6 liści, nieco starsze rumiany i rumianki	Pierwszym objawem jest zahamowanie wzrostu, następnie deformacja liści, przebarwienia i nekrozy.	Zahamowanie wzrostu w granicach 24–48 godz	Jednoroczne od 4 do 8 tygodni, wieloletnie – około 2, a nawet ponad 2 miesiące
Lontrel 300 SL	chlopyralid 300	0,3 - 0,4	Młode, intensywnie rosnące chwasty od fazy 2 liści do fazy rozety	Pierwsze objawy to deformacja blaszek liściowych, zwijanie się ich brzegów do wewnątrz.	2–3 dni	do 7 dni, dwuletnie i wieloletnie do 21 dni	Bezpieczny dla roślin następczych. Przesiewy: można uprawiać len, rzepak jary, zboża lub inne rośliny, w których preparat jest zalecany. W tym samym sezonie wegetacyjnym nie zaleca się uprawy grochu, fasoli (i innych strączkowych), marchwi i innych selerowatych, sałaty (i innych z tej rodziny), ziemniaków. Ww. rośliny można uprawiać wiosną, gdy chlopyralid był stosowany nie później niż pod koniec lipca poprzedniego roku.
Fox 480 SC	bifenoks 480	0,6 - 1,0	Pobierany przez kiełki, korzenie i liście od kiełkowania do 4 liści	Zasychanie chwastów, początkowo bez widocznych zmian barwy (brak chloroz).	kilka godzin do 2 dni	7 dni	Po wykonaniu uprawy przedsiewnej na tym polu można uprawiać wszystkie gatunki zbóż jarych.
Kerb 50 WP	propyzamid 500	1 - 1,5	Stosowany doglebowo i nalistnie, pobierany głównie przez korzenie chwastów	działa na chwasty zarówno przed wschodami, jak i po wschodach. hamuje wzrost pędów i korzeni. Po zabiegach nalistnych rośliny karłowacieją, a liście chwastów uzyskują ciemnozieloną barwę. Później zamierają, co często jest poprzedzone nekrozami. U jednoliściennych powoduje zgrubienie koleoptyli.	Brak wschodów lub wschody silnie uszkodzonych roślin	Po zabiegach nazlistnych do 3 tygodni	Bezpieczny dla roślin następczych. Przesiewy: można uprawiać po sałacie (odchwaszczonej wiosną): cykorię, fasolę, groch, motylkowe pastewne, sałatę, słonecznik, soczewicę. Po zbiorze sałaty w żadnym przypadku nie uprawiać ogórków, pomidorów, szpinaku. Po rzepaku i lucernie (zabieg jesienią): buraki, fasolę, groch, kukurydzę, rzepak jary, sałatę, ziemniaki. Po rzepaku ozimym nie uprawiać wiosną zbóż i traw. Zboża i trawy można uprawiać po 6–9 miesiącach od daty opryskiwania.

Michał Nowak
m.nowak@osadkowski.pl

Polecamy również

Nasze wydawnictwa