Ile fosforu pod kukurydzę?
Mateusz Gniatkowski
Zaopatrzenie uprawy kukurydzy, w początkowym etapie wzrostu, w fosfor jest kluczowe dla powodzenia uprawy, dlatego też warto dobrze przemyśleć ile fosforu pod kukurydzę będzie optymalne dla jej prawidłowego wzrostu i rozwoju.

Zasobność gleby w fosfor
Wpływ na mobilność fosforu w glebie ma jej wilgotność i temperatura, która w okresie fazy krytycznej dla wzrostu systemu korzeniowego kukurydzy dodatkowo spowalnia ruch P. Dlatego też bardzo ważne jest budowanie zasobności gleby w fosfor, tak aby była przynajmniej średnia. Takie działania należy prowadzić w układzie całego płodozmianu. Optymalnie do uprawy kukurydzy, gdyby zawartość przyswajalnego fosforu była wysoka.
Dostępność fosforu zależy od pH
Fosfor pobierany jest z gleby głównie w formie anionów, których największe stężenie jest przy pH gleby na poziomie 5,5 do 7,0. W przypadku wyższej wartości odczynu gleby, co się na ogół rzadko zdarza, lub niższej dochodzi do uwsteczniania fosforu, czyli jego przejścia w formę niedostępną dla roślin. Wynika z tego jednoznacznie, że jeżeli odczyn gleby jest poza wskazanym przedziałem, w pierwszej kolejności zarządzanie dostępnością fosforu należy zacząć od stabilizacji pH gleby.
Jaki jest najlepszy sposób aplikacji nawozów z fosforem?
Fosfor w uprawie kukurydzy może być aplikowany metodą rozrzutu, czyli na całej powierzchni pola równomiernie rozsiewany jest nawóz mineralny zawierający P. Alternatywą dla tej metody jest nawożenie zlokalizowane, które zakłada dostarczenie porcji nawozu w pobliżu umieszczonego w glebie materiału siewnego.
Optymalnie, gdyby nawóz został zaaplikowany 5 cm w bok od linii siewu i 5 cm poniżej poziomu umieszczania nasion. Wówczas zostanie wykorzystany naturalny tropizm korzenia do kierowania się w stronę bodźca chemicznego – wysokiego stężenia fosforu. Zachowanie wskazanej odległości pozwala na ograniczenie do minimum prawdopodobieństwa wystąpienia fitotoksyczności spowodowanej zbyt wysokim stężeniem fosforu w pobliżu kiełkującego ziarniaka.
Nawożenie zlokalizowane – najlepsze rozwiązanie w kukurydzy
Nawożenie zlokalizowane jest wskazane w przypadku uprawy kukurydzy, ponieważ pozwala dostarczyć fosfor w miejsce, w którym jest najbardziej potrzebne. Pozwala na zmniejszenie liczby wjazdów w pole oraz na redukcję dawki nawożenia fosforem o około 20%, w porównaniu do nawożenia rzutowego po całej powierzchni pola. Zmniejszenie dawki fosforu jest konieczne, ponieważ zbyt duża ilość składnika na poziomie 5 cm poniżej głębokości siewu może spowodować, że korzeń nie będzie wydłużał się w celu "poszukiwania" składników pokarmowych.
Ile fosforu pobiera kukurydza?
Dobrze odżywione rośliny kukurydzy pobierają podczas sezonu wegetacyjnego od 8 do 12 kg fosforu w przeliczeniu na P₂O₅. Planując poziom nawożenia, warto uwzględnić realną wielkość plonowania, np. dla 8 ton ziarna kukurydza pobierze od 64 do 96 kg fosforu. Pomiędzy ilością maksymalną a minimalną jest duża rozpiętość. W przypadku uprawy kukurydzy na kiszonkę przyjmuje się, że na każde 10 ton biomasy rośliny potrzebują około 12 kg fosforu w przeliczeniu na P₂O₅.
Ile fosforu pod kukurydzę trzeba zastosować?
Jedną ze składowych służących do wyliczenia dawki fosforu jest ilość wynoszona z plonem, która została wskazana wcześniej. Kolejnym ważnym elementem jest zasobność gleby w fosfor:
- bardzo wysoka zasobność gleby – możliwość zmniejszenia dawki nawet o 40 kg P₂O₅
- wysoka zasobność gleby – możliwość zmniejszenia dawki nawet o 20 kg P₂O₅
- niska zasobność gleby – konieczność zwiększenia dawki nawet o 30 kg P₂O₅
- bardzo niska zasobność gleby – konieczność zwiększenia dawki nawet o 60 kg P₂O₅
W bilansie powinno się uwzględnić nawożenie organiczne, jeżeli takie jest przeprowadzane, np. obornik bydlęcy zawiera w 30 tonach około 80 kg fosforu w przeliczeniu na P₂O₅, z czego w pierwszym roku dostępne jest dla roślin około 25%, czyli 20 kg P₂O₅.
Dodatkowo warto uwzględnić sposób zagospodarowania słomy przedplonu. Jeżeli została wywieziona z pola to wyliczoną dawkę fosforu, należy zwiększyć do 20%.
Ile fosforu pod kukurydzę? – trudno wskazać dawkę w kg
Nie można jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Wyliczenie dawki należy przeprowadzić na podstawie kilku składowych, które zostały przedstawione wcześniej. Szczegółowe podejście do nawożenia fosforowego pozwoli na optymalne ustalenie dawki, co wpłynie na efektywność ekonomiczną uprawy oraz będzie zwiększało zasobność lub nie doprowadzi do jej zmniejszenia.
Jakich nawozów używać pod kukurydzę? Przeczytaj na blogu agrotechnika w materiale Małgorzaty Heredy – Zbilansowane nawożenie kukurydzy.
Mateusz Gniatkowski
Dział Doradztwa i Rozwoju