Ochrona herbicydowa w uprawie ziemniaka
Mimo daleko idących udoskonaleń w uprawie gleby temat ochrony ziemniaków przed chwastami nie może być skutecznie i ekonomicznie rozwiązany bez prawidłowego zastosowania herbicydów, które muszą być wybrane pod kątem spektrum chwastów występujących na naszej plantacji oraz sposobu uprawy mechanicznej.
Herbicydy przedwschodowe Początek ich stosowania wyznacza moment zakończenia uprawy mechanicznej, co w praktyce oznacza maksymalnie 7–10 dni przed wschodami ziemniaków. Najważniejsze z tej grupy to: Boxer 800 EC – 3 do 5 l/ha, Command 480 EC – 0,1 do 0,2 l/ha, Sencor Liquid 600 SC – 0,5 do 1 l/ha lub Buzzin 0,75 kg/ha, inne metrybuzyny 70 WG – 0,5 do 1 kg/ha, Racer 200 EC – 1,5 do 2 l/ha oraz nowości: Metobrom 500 SC – 2 do 4 l/ha (metabromuron) i Bandur 600 SC – 2 do 3 l/ha (aklonifen). Wyższe dawki zalecane są do stosowania preparatów pojedynczo, niższe w przypadku aplikacji mieszanek z innym partnerem z grupy preparatów przedwschodowych. Gotową mieszanką Boxera 800 EC i metrybuzyny jest środek Arcade 880 EC – dawka 4 do 5 l/ha. Skuteczna i sprawdzona jest też mieszanka metrybuzyny i flufenacetu pod nazwą Plateen 41,5 WG. Przy dawce 2 kg/ha jest w stanie skutecznie ograniczyć chwasty dwuliścienne oraz chwastnicę jednostronną.
Herbicydy powschodowe
Najczęściej stosowane są jako uzupełnienie ochrony przedwschodowej. W praktyce opierają się na preparatach zawierających w swoim składzie:
- – metrybuzynę (Sencor Liquid 600 SC lub Buzzin i inne metrybuzyny typu 70 WG). Musimy tutaj zwrócić szczególną uwagę na wrażliwość odmianową naszej plantacji na metrybuzynę (patrz tabela s. 48)
- – rimsulfuron (Rimuron 25 WG)
Standardowo nie należy przekraczać powschodowo dawki 0,5 kg metrybuzyny oraz 60 g rimsulfuronu. Są to preparaty o działaniu głównie nalistnym. Najskuteczniej jest podzielić planowaną dawkę na dwie części i zastosować w odstępie 10 do 14 dni, aby zwalczyć kolejne wschodzące siewki.
Okres powschodowy to również czas na zwalczanie chwastów jednoliściennych. Jeśli stosujemy jedynie herbicydy przedwschodowe lub nie udało się usunąć chwastów jednoliściennych preparatami opartymi na rimsulfuronie, możemy wykorzystać standardowe graminicydy, takie jak np. Targa 10 EC – 0,4 do 1 l/ha czy Fusilade Forte 150 EC – 0,63 do 1,7 l/ha. Dawki dobieramy do rodzaju i fazy zwalczanych chwastów jednoliściennych. Podobnie jak przy stosowaniu rimsulfuronu, efektywne jest rozłożenie dawki na dwie części, aby przed zwarciem międzyrzędzi zwalczyć możliwie najwięcej siewek wschodzących chwastów.
Tabela wrażliwości odmian ziemniaka na Sencor stosowany po wschodach w dawce 0,5 l, kg/ha
| Skala | Ocena | Odmiany przebadane do roku 2016 |
|---|---|---|
| 1 | niewrażliwe | Barycz, Felsina, Nimfy, Satina, Saturna, Tucan, Wist |
| 2 | niska wrażliwość | Accent, Adam, Aksamitka, Altesse, Ametyst, Arkadia, Arielle, Anuschka, Bellini, Berber, Bryza, Cecile, Challenger, Courage, Crisp 4 All, Cykada, Cyprian, Dali, Danusia, Danuta, Delikat, Donald, Drop, Elanda, Etiuda, Etola, Eugenia, Ewelina, Folva, Fregata, Fregata Pomorska, Gloria, Grot, Ikar, Impala, Karatop, Karlena, Kuba, Lady Florina, Laskara, Łucja, Magnolia, Manitou, Markies, Marlen, Mazur, Medea, Meduza, Melody, Michalina, Mors, Musica, Niagara, Neptun, Nora, Oman, Omulew, Orchestra, Orlena, Otolia, Panda, Raja, Roko, Romula, Roxana, Rudawa, Ruta, Rywal, Saline, Salinero, Salto, Skawa, Syrena, Triada, Wawrzyn |
| 3-4 | średnia wrażliwość | Agnes, Albatros, Albina, Almera, Andromeda, Ania, Antoinet, Aruba, Atol, Asterix, Augusta, Balbina, Bard, Bartek, Baszta, Beata, Bellarosa, Belinda, Bellaprima, Berber, Bila, Bogatka, Boryna, Bosman, Bursztyn, Bzura, Carrera, Certa, Cisa, Colette, Cyprian, Czapla, Denar, Ditta, Dorota, Ekra, Elfe, El Mundo, Felka Bona, Fianna, Finezja, Fregata, Fribona, Gawin, Glada, Gracja, Gustaw, Gwiazda, Heban, Hinga, Honorata, Hubal, Ibis, Ignacy, Ingrid, Inwestor, Jantar, Jasia, Jelly, Jubilat, Jurek, Justa, Jutrzenka, Kaszub, Koga, Kuras, Lady Claire, Legenda, Lena, Lord, Malaga, Marta, Maryna, Meridian, Michalina, Mieszko, Mila, Miłek, Miranda, Monsun, Mondeo, Nandina, Oberon, Oktan, Olga, Olza, Omega, Owacja, Pasja, Pasja Pomorska, Pirol, Promyk, Red Fantasy, Red Sonia, Roxana, Rumba, Rumpel, Rybitwa, Sagitta, Saturna, Sokół, Sumak, Szyper, Tajfun, Tara, Tarpan, Tokaj, Wiarus, Wigry, Vistula, Vital, VR 808, Vitara, Zebra, Zorba, Żagiel, Zagłoba, Zuzanna |
| 5-6 | podwyższona wrażliwość | Anielka, Annabelle, Arielle, Bekas, Bohun, Bóbr, Cekin, Clarissa, Cycloon, Eurostar, Fala, Frezja, Gandawa, Igor, Innovator, Irga, Irys, Jagna, Jagoda, Jaśmin, Klepa, Kolia, Koral, Korona, Kos, Lawinia, Lotos, Malwa, Miriam, Molli, Mors, Oda, Opus, Orlik, Orłan, Perkoz, Pokusa, Rosalind, Sante, Soplica, Stasia, Ślęza, Tetyda, Vineta, Wiking, Wolfram, Zenia, Zeus |
| >6 | wrażliwe | Aster, Dunajec, Fauna, Fresco, Gabi, Krasa, Pasat, Sonda, Umiak, Ursus, Viviana |
pochylenie – odmiany skrobiowe
kolor szary – odmiany jadalne
odmiany podkreślone – odmiany będące w repartycji w 2016 r.
Nie zalecamy stosowania Sencoru powschodowo w dawce 0,5 l, kg/ha w odmianach o podwyższonej wrażliwości i wrażliwych oraz w roślinach wyższych niż 15 cm, niezależnie od stopnia wrażliwości.
Uwagi praktyczne dotyczące stosowania herbicydów ziemniaczanych:
- Planując wybór preparatu, konieczne jest poznanie spektrum chwastów, jakie występują na danym polu
- Szczególnie musimy zwrócić uwagę na chwasty najbardziej uciążliwe na plantacjach ziemniaczanych, tj.: komosa, chwastnica, rdest powojowaty i ptasi, przytulia czepna, szarłat szorstki, psianka czarna
- Specyfika długiego okresu od wschodów do zwarcia międzyrzędzi sprawia, iż tylko preparaty mające w opisie wysoką wrażliwość na dany chwast są w stanie skutecznie go zwalczyć
- Chwasty wieloletnie, takie jak: perz, bylice i inne chwasty rozłogowe powinniśmy zwalczyć jeszcze w sezonie poprzedzającym uprawę ziemniaków
- Nawet przy wysokim poziomie uprawy mechanicznej bezpieczniej jest wykonać standardowy zabieg przedwschodowy i potem uzupełnić ochronę herbicydami powschodowymi, dobierając ich dawkę i rodzaj do aktualnych potrzeb
- Zabiegi przedwschodowe są oparte na preparatach o działaniu doglebowym, a więc ich skuteczność jest uzależniona od wilgotności gleby w momencie zabiegu i po jego wykonaniu. Preparaty oparte na pendimetalinie i wycofanym już linuronie charakteryzują się największymi potrzebami wilgoci w glebie, mniejsze wymagania ma stosowany przedwschodowo flurochloridon, aklonifen i metrybuzyna. Najmniejsze wymagania wilgotnościowe mają: chlomazon, prosulfokarb i metabromuron
- Sposobem na podniesienie skuteczności zabiegów doglebowych jest dodatek do herbicydów adiuwanta AS 500 SL w dawce 0,5 l/ha. Jest on w stanie poprawić odpowiednie rozłożenie i doklejenie herbicydu do powierzchni gleby
- Pierwszy zabieg powschodowy z metrybuzyną powinien być wykonany do wysokości 10 cm pędów, a po 10–14 dniach – drugi zabieg, aby zdążyć przed zwarciem międzyrzędzi
- Kategorycznie nie jest zalecane stosowanie preparatów zawierających w swoim składzie rimsulfuron, jeśli doglebowo zostały użyte insektycydy fosforoorganiczne. Interakcja tych substancji aktywnych powoduje zniesienie selektywności czynnej rimsulfuronu
- Stosując herbicydy powschodowe w późniejszych fazach, musimy pamiętać o przestrzeganiu okresu karencji (np. Fusilade Forte – 90 dni)
Jerzy Parkoła j.parkola@osadkowski.pl
Produkcja ziemniaków w ostatnich latach przekształciła się w działalność
wymagającą zaangażowania wyjątkowo dużych nakładów
pracy i kapitału. Jednocześnie nie zmieniły się dwa największe zagrożenia
dla otrzymania plonu: choroby grzybowe jak również zachwaszczenie.