Ochrona fungicydowa i insektycydowa rzepaku
Sucha zgnilizna rzepaku Zeszłoroczna długa i ciepła jesień sprzyjała rozwojowi chorób i żerowaniu szkodników na rzepaku ozimym. Taka aura zmusiła rolników do systematycznej lustracji swoich pól, fachowej oceny stanu plantacji oraz wybrania trafnej technologii ochrony przed chorobami i szkodnikami.
autorzy: Rajmund Grudzień, Jarosław Czupak
Zeszłoroczna długa i ciepła jesień sprzyjała rozwojowi chorób i żerowaniu szkodników na rzepaku ozimym. Taka aura zmusiła rolników do systematycznej lustracji swoich pól, fachowej oceny stanu plantacji oraz wybrania trafnej technologii ochrony przed chorobami i szkodnikami.
Atak szkodników
Kolejny rok pokazał, że rzepak ozimy już we wczesnych fazach rozwoju narażony był na atak szkodników. Ogromną rolę odegrały tu zaprawy neonikotynoidowe, które już na początku wzrostu roślin okazały się przydatne w ochronie. Cruiser czy Modesto według rejestracji skuteczne są m.in. na chowacza galasówka, miniarkę kapuściankę, ale także wykazują zabójcze działanie na śmietkę kapuścianą* i pchełki* do 4–6 tygodni po siewie. Bardzo dużym problemem okazała się jednak mszyca, która niekiedy bardzo mocno uszkodziła rośliny (fot. 1) i doprowadziła w skrajnych przypadkach do konieczności przeorania plantacji już jesienią.
Obecnie mamy do dypozycji niewiele preparatów zarejestrowanych na jesień przeciwko mszycom (tabela 1) i w praktyce nie zawsze są one skuteczne. Rok temu najlepsze efekty nasi doradcy zaobserwowali po zastosowaniu Proteusa 110 OD, który posiada rejestrację na Słowacji, ale nie w Polsce!
fot. 1. Nalot mszycy na plantacje rzepaku ozimego w październiku 2018 r.
Najważniejsze choroby rzepaku jesienią
Mączniak rzekomy
- próg ekonomicznej szkodliwości – 20–30% roślin z pierwszymi objawami choroby
- główne szkody powodowane są jesienią w stadium liścieni
- wysoka wilgotność i temperatura około 15°C sprzyjają zakażeniu
- na wierzchniej stronie liści pojawiają się kanciaste, nieregularne, lekko zapadnięte plamki o zabarwieniu żółtawym do czerwonobrunatnego
Sucha zgnilizna kapustnych
- próg ekonomicznej szkodliwości – 10–20% roślin z pierwszymi objawami choroby
- na liściach żółtawe plamki, ostro obramowane, z jasnoszarym środkiem
- w części jasnoszarej widoczne są małe, czarne kropki – piknidia
- na szyjce korzeniowej plamki, ciemnobrązowe do czarnych, które powiększają się do postaci otaczających łodygę zwężeń i zmurszeń
fot. 2. Widoczne objawy żerowania śmietki kapuścianej
fot. 3. Mączniak rzekomy rzepaku ozimego
fot. 4. Sucha zgnilizna rzepaku
Czerń krzyżowych
- próg ekonomicznej szkodliwości – 20–30% roślin z pierwszymi objawami choroby
- warunki temperaturowe sprzyjające rozwojowi choroby mieszczą się w przedziale 17–25°C, okresy deszczowe lub wilgotność względna powietrza 95–100% w co najmniej 3 następujących po sobie dniach
- małe, brązowe, okrągłe plamki ok. 1 mm na liścieniach – na liściach właściwych
- czarne, kanciaste nekrozy, które zlewają się ze sobą, otoczone żółtą obwódką
Szara pleśń
- próg ekonomicznej szkodliwości – 20–30% roślin z pierwszymi objawami choroby
- warunki sprzyjające rozwojowi choroby to wilgotna pogoda oraz temperatura w przedziale 10–15°C
- szarobrązowy nalot na liściach; początkowo biało-szare plamki, które przebarwiają się na kolor brązowozielony
Tabela 1. Zarejestrowane insektycydy jesiennego zwalczania szkodników w rzepaku ozimym
Większość chorób rozwija się dobrze w warunkach ciepłej i wilgotnej pogody. Aby skutecznie zatrzymać rozwój pojawiających się na roślinie patogenów, dobrze jest wzmocnić ochronę poprzez stosowanie mieszanin ŚOR o różnych substancjach czynnych i odmiennych mechanizmach działania. Przy okazji aplikacji substancji czynnych o cechach regulujących pokrój uzyskujemy zdrowe rośliny, z dobrze rozwiniętą rozetą liściową i przygotowane do wejścia w okres zimowy.
Przykłady mieszanin środków:
I. Caryx 240 SC (0,3–0,5 l/ha) + Tilmor 240 EC (0,5 l/ha)
II. Caryx 240 SC (0,5–0,7 l/ha) + Syrius 250 EW (0,5 l/ha)
III. Toprex 375 SC (0,2 l/ha) + Syrius 250 EW (0,5 l/ha)
* brak rejestracji w Polsce
Tabela 2. Spektrum działania fungicydów w rzepaku