Druga dawka azotu + T2 i ochrona insektycydowa zbóż

Rola azotu w uprawach jest niebagatelna. Naszym zadaniem
jest więc zapewnienie roślinie jego odpowiednich
ilości w każdej fazie rozwojowej. Celem stosowania
drugiej dawki azotu w zbożach ozimych jest zapobieganie
nadmiernej redukcji źdźbeł bocznych jak również liczbie ziarniaków
w kłosie. .

Rola azotu w uprawach jest niebagatelna. Naszym zadaniem jest więc zapewnienie roślinie jego odpowiednich ilości w każdej fazie rozwojowej. Celem stosowania drugiej dawki azotu w zbożach ozimych jest zapobieganie nadmiernej redukcji źdźbeł bocznych i liczby ziarniaków w kłosie.

Plon ziarna w dużym stopniu zależy właśnie od obsady kłosów, a w nieco mniejszym od liczby ziarniaków. Najczęściej w drugim terminie stosuje się 30% łącznej dawki azotu zaplanowanej na cały okres wegetacji. Nawozy aplikuje się najczęściej na początku fazy strzelania w źdźbło, gdy wyczuwalne jest pierwsze kolanko (BBCH 31). Na plantacjach silnie rozkrzewionych można go wprowadzić później – w fazie drugiego, trzeciego kolanka (BBCH 32–33), w słabych łanach natomiast wcześniej, pod koniec krzewienia (BBCH 29). W drugim terminie można stosować przede wszystkim nawozy zawierające pierwiastek w formie saletrzano-amonowej. Jeśli możliwości techniczne w gospodarstwie pozwalają, to powinno się wtedy wprowadzić roztwór saletrzano-mocznikowy, np. RSM®. Drugą dawkę warto jest przyspieszyć w sytuacji niekorzystnych warunków pogodowych, np. w czasie niedoboru wody. Aby doszło do efektywnego pobrania, nawozy nie tylko muszą się rozpuścić, ale i przemieścić, a do tego są potrzebne opady. Największa dynamika pobierania pierwiastka przez zboża występuje w fazie strzelania w źdźbła, zatem nadmierne opóźnianie drugiej dawki azotu nawet w łanach gęstych nie jest wskazane, szczególnie gdy przewiduje się, że w najbliższym czasie może wystąpić niedobór wody.

Ochrona liści

Następnym zabiegiem wykonywanym w zbożach ozimych jest zabieg T2. Jego zadaniem jest ochrona liścia flagowego, która nawet w 45% wpływa na wielkość plonu. Aplikacja fungicydu w tym terminie skupia się na zabezpieczeniu m.in. przed mączniakiem, septoriozami, brunatną plamistością liści czy rdzą. Jedną z chorób, przed którą należy chronić zboża w okolicy fazy liścia flagowego, jest rdza brunatna. Do zainfekowania zbóż wystarczy temperatura wynosząca zaledwie 10°C. W polskich warunkach choroba ta jest w stanie obniżyć plony o 5–8%.

Wyższych temperatur, bo powyżej 20°C, dla rozwoju potrzebuje septorioza paskowana liści pszenicy. Przy dużej wilgotności powietrza zagrożenie wzrasta także w minimalnie niższych zakresach temperatur. Tradycyjnie już – jak podczas każdej aplikacji fungicydu – zwalczać będziemy także mączniaka prawdziwego zbóż i traw, który towarzyszy naszym uprawom przez niemal cały okres wegetacji. Rozwija się on już przy temperaturze 5°C! Nie potrzebuje również dużej wilgotności powietrza. Kiełkowaniu zarodników sprzyja wyższa wilgotność, lecz do ich wytwarzania korzystniejsza jest raczej ciepła i sucha aura. Brunatna plamistość liści – DTR objawia się niewielkimi owalnymi punktami. Są one otoczone żółto-brązowymi plamami, które okalają ciemny punkt w środku. Bardzo skutecznymi substancjami, przydatnymi do zastosowania w zabiegu T2, są strobiluryny. Popularną w tej grupie jest azoksystrobina (Tazer 250 SC). Nowością w ochronie liścia flagowego jest benzowindyflupyr, popularnie zwany solatenolem (grupa SDHI). Jest on składnikiem preparatu Elatus Plus z Plexeo (metkonazol) tworzą pakiet o doskonałej skuteczności przeciwko większości chorób okresu T2, szczególnie septoriozom i rdzom.

Dzięki unikalnemu działaniu poprawia fizjologię rośliny, co przekłada się na zwyżkę plonu. Wyjątkowość tej substancji polega na tym, iż szybko się wchłania w warstwę woskową oraz tkanki liścia. Jest błyskawicznie pobierana przez tkanki rośliny i następnie przemieszcza się w całym liściu, co zapewnia ich długotrwałą ochronę, a także ochronę nowych przyrostów. Badania pokazują, że nawet po 40 dniach od aplikacji preparat wykazuje skuteczność zwalczania septoriozy w 80%. To bardzo rzadko spotykana właściwość.

Problem ochrony zbóż przed szkodnikami z roku na rok staje się coraz bardziej istotny. Dopiero co borykaliśmy się z jesiennym zwalczaniem mszyc, a już niestety musimy myśleć o tym, co przyniesie nowy sezon. Ochrona chemiczna powinna zostać rozpoczęta po przekroczeniu progu ekonomicznej szkodliwości danego szkodnika. Najczęściej w łanie pojawiają się rolnice. Choć postać dorosła to motyl, szkodliwe jest stadium larwalne. Młode gąsienice żerują w nadziemnych częściach roślin, starsze natomiast kryją się w glebie, uszkadzając kiełkujące zboże. Rozwojowi rolnic sprzyjają wczesna, ciepła i sucha wiosna oraz lato, sucha jesień, a także mroźna zima.

Drutowce rozwijają się w glebie przez 4–5 lat. Najbardziej szkodliwą ich formą są larwy znajdujące się w ostatnich latach rozwoju, które niszczą korzenie oraz nasady łodyg. Młode rośliny więdną, a starsze przestają rosnąć. U mszyc niebezpieczne są osobniki dorosłe i larwy. Wysysają one soki z liści, pochew liściowych, źdźbeł i kłosów, co prowadzi do więdnięcia i zasychania młodych roślin oraz do niewykłaszania się zbóż i bielenia kłosów u starszych. Im intensywniejsze nawożenie azotowe, tym większe ryzyko uszkodzeń. Szkodliwość pośrednia polega na przenoszeniu chorób wirusowych. Larwy łokasia garbatka żerują zarówno jesienią, jak i wiosną. Jesienią objadają kiełkujące zboże, a wiosną przygryzają całe liście i pędy. Jeden osobnik potrafi zniszczyć około 25 młodych pędów. Do zwalczania większości szkodników zalecane jest zastosowanie środków należących do grupy fosforoorganicznych, karboksyamid oraz pyretroidów: Ammo Super 100 EW – 0,1 l/ha, Rogor 400 EC – 0,5 l/ha, Sparviero – 0,075–0,1 l/ha.

Wykonując powyższe zabiegi: nawożenie, ochronę fungicydową i insektycydową eliminujemy redukcję źdźbeł kłosonośnych, ochraniamy liście (szczególnie liść flagowy) przed chorobami grzybowymi i insektycydami, wpływając bezpośrednio na wielkość i jakość plonu.

Alicja Cieśla a_ciesla@osadkowski-cebulski.pl

Michał Boczula m_boczula@osadkowski-cebulski.pl