Liść flagowy w pszenicy – jak i kiedy chronić
Podstawowym problemem, oprócz zwalczania chwastów oraz szkodników zbóż, są choroby grzybowe atakujące źdźbło roślin w całym okresie jego życia. Przyczyn tych kwestii możemy doszukiwać się w pierwszej kolejności w zaburzeniu zmianowania roślin, które ze względów ekonomicznych często uprawiane są po sobie, jak również w zubożeniu struktury zasiewów o rośliny zarówno motylkowe, jak i okopowe. Obecna genetyka roślin nastawiona jest na uzyskanie wysokiego i jakościowego plonu kosztem naturalnej odporności lub tolerancyjności roślin na choroby grzybowe, dlatego też - aby uzupełnić brakujące ogniwo odporności - rolnikowi z pomocą przychodzi szeroki wachlarz środków chemicznych, które wspomagają utraconą wytrzymałość na patogeny roślin zbożowych.
Liść flagowy - jakość plonu tylko z ochroną
Najważniejszą i decydującą o jakości oraz ilości plonu zbóż jest faza liścia flagowego. Utrzymanie tego organu rośliny w należytym zdrowiu stanowi główne wyzwanie, jakie stawiamy sobie w tym okresie. Liść flagowy jest organem, dzięki któremu asymilowana jest większość składników pokarmowych dostarczanych do ziarniaków wytwarzających się w kłosie.
Utrzymanie zdrowotności liścia flagowego to utrzymanie straży przed porażeniem kłosów przez inne groźne dla plonu choroby grzybowe. W tym okresie musimy szczególnie obserwować samą roślinę oraz przebieg pogody.
Wilgotne, mgliste i przekropne dni dają pewność, że zagrożenie wystąpieniem patogenów jest wysokie. Takie czynniki są bardzo wskazane dla rozwoju samej rośliny, gwarantując - przy dostępie składników pokarmowych - szybki i intensywny wzrost.
Ta sama sytuacja dotyczy też rozwoju grzybów, dla których wilgoć i ciepło to idealne warunki do rozpoczęcia infekcji liścia flagowego. Należy zaznaczyć, iż brak ochrony tej części rośliny może spowodować obniżkę plonu zbóż od 40 do 60%.
Chorobami, które najczęściej występują na liściu flagowym, są: mączniak prawdziwy, rdze, paskowana septorioza liści, fuzarioza liści, plamistość siatkowata, brunatna plamistość liści.
Cechy rozpoznawcze najważniejszych chorób liścia flagowego:
- Mączniak prawdziwy (Blumeria graminis, syn. Erysiphe graminis) - biały, mączysty nalot na powierzchni liści, niekiedy na pochwach liściowych.
- Rdza brunatna (Puccinia recondita f.sp. tritici, Puccinia recondita f.sp. recondite) - brunatne brodawki, niekiedy z jasną obwódką, najczęściej na górnej stronie blaszki liściowej, rozmieszczone nierównomiernie na całej powierzchni liścia. Można je także obserwować na pochwach liściowych.
- Rdza żółta (Puccinia striiformis) - żółte lub pomarańczowe brodawki ułożone pasmowo, przeważnie wzdłuż nerwów liścia.
- Rdza źdźbłowa (Puccinia graminis) - brodawki (początkowo brunatne) na źdźble i pochwie liściowej, pod koniec wegetacji brodawki stają się czarne, plamy na źdźble rozmieszczone nieregularnie.
- Paskowana septorioza liści (Mycosphaerella graminicola, st. kon. Septoria tritici) - nekrozy barwy brązowej z czarnymi punktami - piknidiami, na liściach górnych plamy, nekrozy wydłużone - pasmowe.
- Fuzarioza liści (Fusarium spp.) - plamy owalne, barwy sinoniebieskiej lub szarozielonej, początkowo podobne do plam rynchosporiozy na życie, później plamy są żółte, słomkowe, kształtem i barwą przypominają plamy septoriozy na liściach.
- Brunatna plamistość liści (DTR) (Pyrenophora tritici-repentis, st. kon. Drechslera tritici-repentis) - żółte plamy z brunatnym środkiem i chlorotyczną obwódką. Plamy łączą się ze sobą, liście żółkną, brunatnieją.
Na plantacjach, które mają bardzo wysoki potencjał
plonowania, bardzo skutecznymi preparatami
zwalczającymi choroby liścia flagowego są
środki zawierające w swoim składzie kombinacje
strobiluryny z triazolami. W tym przypadku niezwykle
efektywne jest zastosowanie środka Swing
Top 183 SC w dawce 1 l/ha + Syrius 250 EW
w dawce 0,6 l/ha. Zawarte w mieszaninie triazole niszczą grzyby znajdujące się na liściu flagowym oraz wewnątrz liścia,
a strobiluryny zabezpieczają na dłuższy okres przed ponownym
rozwojem chorób grzybowych. Innym rozwiązaniem zawierającym
w swoim składzie strobiluryny i triazole jest mieszanina środków
Dobromir Top 250 EC w dawce 0,5 l/ha + Rekord 125 EC
w dawce 0,6 l/ha. Ta propozycja równie skutecznie zwalcza istniejące
zakażenie grzybnią oraz na długo zabezpiecza liść przed nową
infekcją.
W przypadku, gdy presja chorób grzybowych jest mniejsza - wynikająca
z powodu suchego przebiegu pogody - możemy zastosować tańsze
rozwiązania w postaci kombinacji środków zawierających w swoim
składzie tylko triazole. Tutaj wysoce skuteczne jest zastosowanie solo
środka Matador 303 EC w dawce 1,75 l/ha lub Matador 303 EC 1 l/ha
+ Syrius 250 EW 0,5 l/ha oraz mieszaniny środków Syrius 250 EW
w dawce 0,6 l/ha + Rekord 125 SC 0,6 l/ha.
Na co zwrócić uwagę?
Bieżący rok stawia przed rolnikami wielkie wyzwania i jest dużą niewiadomą.
Na początku stycznia mieliśmy do czynienia z dużymi
spadkami temperatury poniżej -17°C, a w niektórych rejonach nawet
do -23°C. Brak okrywy śnieżnej wywołał dodatkowy negatywny
wpływ na przezimowanie. Późniejszy przebieg pogody, czyli temperatury
sięgające +12°C i częste opady deszczu powodują rozwój
chorób grzybowych już w tak wczesnym okresie rozwoju roślin.
W takim wypadku trzeba się przygotować na intensywną ochronę
fungicydową. Należy przy tym pamiętać o integrowanej ochronie
roślin. Nakłada ona na rolników obowiązek wykonania przed zastosowaniem
zabiegu chemicznego dokładnej lustracji plantacji w celu
określenia progu szkodliwości patogenu. Takie działania mogą
z jednej strony ograniczyć liczbę środków chemicznych stosowanych
w rolnictwie, a z drugiej spowodować obniżenie plonów i jakości
zbieranych zbóż, a co za tym idzie - wpłynąć na efektywność
ekonomiczną naszego rolnictwa.
